WAIPA - tiếng nói của phụ nữ tại Nghị viện

Theo sáng kiến của Việt Nam và Malaysia, lần đầu tiên trong lịch sử AIPO, Hội nghị Nữ nghị sĩ đã được tổ chức trong khuôn khổ Đại hội đồng AIPA - 19 tại Kuala Lumpur năm 1998. Sự kiện này có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy bình đẳng giới, thúc đẩy các sáng kiến của nữ nghị sĩ. Kể từ đó, Hội nghị Nữ nghị sĩ AIPO (WAIPO, sau này là WAIPA) đã trở thành một cơ chế chính thức tại các kỳ họp Đại hội đồng.

Hội nghị Nữ nghị sĩ AIPA thường do một nữ nghị sĩ nước chủ nhà làm chủ tọa với thành phần tham dự là các nữ nghị sĩ đến từ các nước. 
Nhằm bảo đảm sự tham gia của nữ nghị sĩ trên diễn đàn AIPA, Điều 9 (mục 1) Quy chế AIPA quy định: Mỗi đoàn nghị viện thành viên AIPA khi đi dự Đại hội đồng AIPA gồm không quá 15 đại biểu do Chủ tịch hoặc người đại diện của Chủ tịch dẫn đầu, trong đó phải có ít nhất 3 thành viên là nữ nghị sĩ.

Kể từ khi thành lập, WAIPA hoạt động với 7 mục tiêu chính. Đó là tăng cường sự tham gia và đại diện của phụ nữ trong AIPA - tăng số lượng đại biểu phụ nữ tham gia các sự kiện của AIPA; tăng cường đại diện của phụ nữ trong nghị viện ở các nước ASEAN; bảo đảm rằng các vấn đề phụ nữ quan tâm cụ thể sẽ được đưa vào chương trình nghị sự của Đại hội đồng AIPA; đề xuất các chủ đề cho các Ủy ban Nghiên cứu AIPA và tổ chức các hội nghị cho các mục đích đó; tổ chức Hội nghị các nữ nghị sĩ AIPA hàng năm vào thời điểm diễn ra Đại hội đồng AIPA; tạo điều kiện thuận lợi cho việc kết nối giữa các nữ nghị sĩ ASEAN; thiết lập mạng lưới với các hiệp hội phụ nữ khác và các cuộc họp của phụ nữ trong các tổ chức quốc tế như Hiệp hội Nghị viện Khối thịnh vượng chung và Liên minh Nghị viện thế giới.

WAIPA đã chuẩn bị và thảo luận các nghiên cứu chuyên đề về vai trò cụ thể của các nữ nghị sĩ về các chủ đề như Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ, môi trường, tăng cường sự tham gia của phụ nữ vào chính trị hay lồng ghép giới trong xây dựng pháp luật…Thực tế, trong quá trình hoạt động của mình, WAIPA đã ra được nhiều nghị quyết thiết thực, góp phần giúp đỡ giải quyết nhiều vấn đề mà phụ nữ phải đối mặt trong nhiều lĩnh vực cuộc sống. Nội dung của các nghị quyết này đều nêu bật các công cụ pháp lý quốc tế và khu vực, liên quan đến nhiều vấn đề đáng quan tâm như xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em; xóa đói giảm nghèo cho phụ nữ và giúp họ phát triển kinh tế; trao quyền cho phụ nữ và thúc đẩy sự tham gia chủ động của họ trong xã hội; tăng cường hợp tác giữa phụ nữ trong chính trị và các hoạt động xã hội; đề cao vai trò của phụ nữ trong việc xây dựng một cộng đồng ASEAN; củng cố phúc lợi xã hội và phát triển cho phụ nữ và trẻ em; đánh giá vai trò của phụ nữ trong phục hồi kinh tế sau khủng hoảng tài chính; vai trò của phụ nữ trong quá trình làm luật; tăng đại diện của phụ nữ trong chính trị; tăng cơ hội kinh tế cho phụ nữ với tư cách là người kiếm thu nhập cho gia đình; cải thiện vai trò của phụ nữ trong việc đối phó với các vấn đề môi trường; đề cao vai trò của nữ nghị sĩ trong việc thúc đẩy các chính sách có lợi cho phụ nữ trong nhiều lĩnh vực như kinh tế, y tế, giáo dục; tăng cường xây dựng năng lực bằng cách đào tạo các kỹ năng cụ thể và liên quan cho phụ nữ ở nông thôn; nâng cao sức khỏe bà mẹ và trẻ em trong ASEAN; thúc đẩy bình đẳng giới…

Hội nghị Nữ nghị sĩ tại Đại hội đồng AIPA 36, Kuala Lumpur năm 2016
Hội nghị Nữ nghị sĩ tại Đại hội đồng AIPA 36, Kuala Lumpur năm 2016

Gần đây nhất, trong khuôn khổ Đại hội đồng AIPA 41 ở Việt Nam năm 2020, Hội nghị Nữ nghị sĩ AIPA (WAIPA) đã thông qua nghị quyết “Tăng cường vai trò của nữ nghị sĩ trong việc bảo đảm việc làm và thu nhập cho lao động nữ”. Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 hiện nay, các nghị viện thành viên AIPA có vai trò quan trọng hơn bao giờ hết, thể hiện qua việc ban hành các đạo luật và quy định nhằm giúp khắc phục hậu quả Covid-19. Trong đó, các nữ nghị sĩ AIPA cũng có vai trò đặc biệt tích cực, thể hiện qua việc cung cấp ý tưởng để bảo đảm về bình đẳng giới trong thu nhập và việc làm cho phụ nữ tại các quốc gia thành viên khu vực, từ đó nâng cao vị thế, vai trò của phụ nữ trong phát triển kinh tế - xã hội của các nước thành viên ASEAN. 

Nghị sỹ

Hướng tới cộng động ASEAN bình đẳng giới
Nghị sỹ

Hướng tới cộng động ASEAN bình đẳng giới

Định mức về giới là một trong những thách thức lớn nhất trong khu vực ASEAN để gia tăng cơ hội cho các ứng cử viên nữ được bầu và giữ chức vụ trong chính trường và nghị trường. Một phân tích của Ngân hàng Phát triển châu Á từng chỉ ra rằng, ASEAN tuy đạt được một số tiến bộ về bình đẳng giới trong hai thập kỷ qua, nhưng sự thay đổi vẫn còn chậm.
Sự đại diện cần thiết
Nghị sỹ

Sự đại diện cần thiết

Đối với các nước ASEAN, việc thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trên nghị trường là một trong những vấn đề được quan tâm không nhỏ. Bởi tiếng nói của phụ nữ tại Nghị viện sẽ góp phần quan trọng trong việc thông qua chính sách, luật nhằm thu hẹp khoảng cách bất bình đẳng giới, cũng như thúc đẩy sự phát triển nhiều mặt của xã hội.
Tập huấn mang tính bắt buộc
Nghị sỹ

Tập huấn mang tính bắt buộc

Với quan niệm nghị sĩ cũng là một nghề trong xã hội, ở Australia, đại biểu dân cử đều được đào tạo và tập huấn một cách bắt buộc với định hướng rõ ràng là đào tạo kỹ năng để hoạt động hiệu quả và thành công trong vai trò chính khách.
Tập huấn sau bầu cử và trong cả nhiệm kỳ
Nghị sỹ

Tập huấn sau bầu cử và trong cả nhiệm kỳ

Trước các kỳ bầu cử, Nghị viện Campuchia không tổ chức cuộc bồi dưỡng tập huấn nào cho các đại biểu. Nhưng ngay sau cuộc bầu cử và trong cả nhiệm kỳ nghị viện, các nghị sĩ đã được tham gia một vài cuộc tập huấn, bồi dưỡng.
Đào tạo để lãnh đạo hiệu quả
Nghị sỹ

Đào tạo để lãnh đạo hiệu quả

Xuất phát từ quan niệm “lãnh đạo là chìa khóa thành công”, trong đó, nghị sĩ được xem là người nắm giữ vai trò lãnh đạo nên từ nhiều năm nay đảng cầm quyền Singapore rất quan tâm đến việc thu hút nhân tài đưa vào bộ máy lãnh đạo, đồng thời giữ chân người tài bằng việc tạo cơ hội qua đào tạo. Đào tạo để phát triển năng lực cá nhân, hướng đến các cơ hội thăng tiến trở thành chính sách chung của Singapore.
Tự do nói tiếng nói của cử tri
Nghị sỹ

Tự do nói tiếng nói của cử tri

Ra đời từ năm 1265, Nghị viện Anh được coi là cơ quan lập pháp có truyền thống lâu đời nhất trên thế giới. Và một trong những đặc quyền mà các nghị sĩ nước này có được trong quá trình làm nhiệm vụ dân cử là quyền tự do ngôn luận, nhằm bảo vệ họ có thể nói lên tiếng nói của người dân mà không sợ bất kỳ trừng phạt pháp lý nào.
Đặc quyền được quy định trong Hiến pháp
Nghị sỹ

Đặc quyền được quy định trong Hiến pháp

Quyền tự do ngôn luận là một trong nhiều quyền cơ bản được Hiến pháp Ấn Độ bảo đảm. Nó đặc biệt quan trọng đối với các nghị sĩ vì nó giúp họ tự tin trong các phát ngôn của mình khi làm nhiệm vụ tại Nghị viện.
Quyền quan trọng hàng đầu
Nghị sỹ

Quyền quan trọng hàng đầu

​​​​​​​Ở Canada, cho đến nay, quyền quan trọng nhất dành cho các thành viên của Hạ viện là thực hiện quyền tự do ngôn luận trong các thủ tục của Nghị viện.
Vai trò lớn, trách nhiệm nhiều
Nghị sỹ

Vai trò lớn, trách nhiệm nhiều

Là những người đại diện cho các cử tri của Liên minh châu Âu (EU), các nghị sĩ châu Âu chịu trách nhiệm lớn và đóng nhiều vai trò quan trọng trong quá trình cống hiến.
Quy tắc ứng xử của MEP
Nghị sỹ

Quy tắc ứng xử của MEP

Bộ Quy tắc ứng xử có hiệu lực từ ngày 1.1.2012 đưa ra các nguyên tắc ứng xử đối với MEP, theo đó, các MEP chỉ hành động vì lợi ích cộng đồng và tiến hành công việc của mình với tinh thần vô tư, liêm chính, cởi mở, siêng năng, trung thực, có trách nhiệm giải trình và tôn trọng uy tín của Nghị viện châu Âu.
Bảo đảm điều kiện kinh tế để thực hiện nhiệm vụ
Nghị sỹ

Bảo đảm điều kiện kinh tế để thực hiện nhiệm vụ

​​​​​​​Nghị viện châu Âu (EP) với 705 nghị sĩ (750 là con số trước sự kiện Brexit) được bầu cử trực tiếp của Liên minh châu Âu (EU). EP được mô tả là một trong những cơ quan lập pháp quyền lực nhất thế giới. Chính vì thế, các nghị sĩ châu Âu (MEP) được nhận mức lương và hưởng phụ cấp xứng đáng để có thể yên tâm làm nhiệm vụ.
IPU - trung tâm tri thức cho phụ nữ trong lĩnh vực chính trị
Nghị sỹ

IPU - trung tâm tri thức cho phụ nữ trong lĩnh vực chính trị

Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU) là tổ chức liên nghị viện lâu đời nhất thế giới với hơn 130 năm lịch sử hoạt động. Mỗi kỳ Đại hội đồng tổ chức thu hút hơn 170 nghị viện quốc gia tham dự với hơn 1.600 nghị sĩ từ khắp nơi trên thế giới. Đây là diễn đàn giúp các nghị sĩ bàn thảo về nhiều vấn đề thuộc mối quan tâm chung của quốc tế cũng như những vấn đề nóng bỏng mang tính cấp bách liên quan đến an ninh, hòa bình thế giới.
35 năm công nhận và đấu tranh vì quyền của phụ nữ
Nghị sỹ

35 năm công nhận và đấu tranh vì quyền của phụ nữ

Qua 35 năm hình thành và phát triển, Diễn đàn Nữ nghị sĩ đã chứng kiến sự tham gia ngày càng đông của nữ nghị sĩ tại Đại hội đồng, từ khoảng 10% nữ nghị sĩ những năm đầu tiên, lên đến hơn 30% nữ nghị sĩ trong các kỳ họp gần đây, các vấn đề giới đã được đưa vào chương trình nghị sự nhiều hơn, thường xuyên hơn và thu hút sự quan tâm lớn hơn của tất cả các đại biểu.
Từ một nhóm không chính thức trở thành diễn đàn toàn cầu
Nghị sỹ

Từ một nhóm không chính thức trở thành diễn đàn toàn cầu

Bắt nguồn từ sáng kiến của các nữ nghị sĩ năm 1978 về việc hình thành nhóm phụ nữ không chính thức, từ năm 1986, Hội nghị Nữ nghị sĩ (sau này là Diễn đàn Nữ nghị sĩ) đã trở thành một hoạt động chính thức, định kỳ tại trước phiên khai mạc mỗi kỳ Đại hội đồng, thể hiện sự gắn kết giữa các nghị viện và nữ nghị sĩ các quốc gia thành viên của Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU), là diễn đàn trao đổi thông tin, kinh nghiệm, đối thoại cởi mở về các chủ đề cùng quan tâm và đưa ra quan điểm của mình đối với các vấn đề được xem xét tại Đại hội đồng dưới lăng kính của giới nữ.
Nhóm Nữ nghị sĩ và vai trò thúc đẩy bình đẳng giới
Nghị sỹ

Nhóm Nữ nghị sĩ và vai trò thúc đẩy bình đẳng giới

Vào năm 2006, Nhóm Nữ nghị sĩ của Campuchia được thành lập. Nhiều thành viên ban đầu chỉ suy nghĩ đơn giản rằng, đó là việc tham gia vào một tổ chức của phụ nữ tại Nghị viện. Nhưng sau đó, các nữ nghị sĩ đã nhanh chóng nhận ra rằng, để thúc đẩy sự phát triển đất nước, quan tâm đến vấn đề cân bằng về giới và tạo cho phụ nữ nhiều cơ hội để tham gia vào quá trình phát triển kinh tế và xã hội là một nhiệm vụ quan trọng.
Tăng cơ hội thúc đẩy bình đẳng giới
Nghị sỹ

Tăng cơ hội thúc đẩy bình đẳng giới

Thời gian gần đây, một quan điểm ngày càng được thừa nhận rộng rãi trên thế giới là cần phải có tỷ lệ đại diện cân bằng hơn của phụ nữ trong nghị viện nhằm phản ánh chính xác hơn tương quan trong xã hội và bảo đảm các quyền lợi đa dạng của phụ nữ được tính đến trong quá trình ra quyết sách. Thế nhưng, tỷ lệ nữ giới trong các cơ quan công quyền và nghị viện trên thế giới hiện thấp hơn nhiều nam giới.
Câu lạc bộ Nữ nghị sĩ ở Quốc hội Macedonia
Nghị sỹ

Câu lạc bộ Nữ nghị sĩ ở Quốc hội Macedonia

Nét độc đáo trong cơ cấu tổ chức của Quốc hội Macedonia là sự tồn tại và vận hành của một hệ thống các “câu lạc bộ” - một loại hình các nhóm làm việc không chính thức ở cấp độ dưới Nghị viện. Sự ra đời của Câu lạc bộ Nữ nghị sĩ cách đây 5 năm cho thấy vai trò của người phụ nữ ngày càng được khẳng định, thể hiện những tiến bộ trong phong trào đấu tranh đòi các quyền của nữ giới trên hầu hết các lĩnh vực xã hội ở quốc gia Trung - Nam Âu này.
Những “bông hồng thép”
Nghị sỹ

Những “bông hồng thép”

Khó có thể nói số lần xuất hiện của các nữ Chủ tịch Nghị viện trong lịch sử là ít hay nhiều, song thống kê cho thấy, từ sau Thế chiến II, thế giới đã bắt đầu chấp nhận sự lãnh đạo của phái yếu thay vì khăng khăng tư tưởng xem nhẹ khả năng chính trị của họ như trước đây.