Qua 35 năm hình thành và phát triển, Diễn đàn Nữ nghị sĩ đã chứng kiến sự tham gia ngày càng đông của nữ nghị sĩ tại Đại hội đồng, từ khoảng 10% nữ nghị sĩ những năm đầu tiên, lên đến hơn 30% nữ nghị sĩ trong các kỳ họp gần đây, các vấn đề giới đã được đưa vào chương trình nghị sự nhiều hơn, thường xuyên hơn và thu hút sự quan tâm lớn hơn của tất cả các đại biểu.
Diễn đàn Nữ nghị sĩ đã trở thành cơ chế hiệu quả tạo ra sự gắn kết giữa các nữ nghị sĩ toàn cầu về các chủ đề cùng quan tâm, giúp các nữ nghị sĩ đưa ra quan điểm về những vấn đề được thảo luận tại IPU dưới góc nhìn của nữ giới. Với sự tham gia ngày càng đông đảo và tích cực của các nữ nghị sĩ tại IPU, nhiều sáng kiến liên quan đến nữ giới đã được đưa vào chương trình hành động chung của IPU, góp phần cải thiện tình hình nữ quyền trên phạm vi toàn cầu.
Đến nay, những thành tựu mà các cơ chế của nữ nghị sĩ trong IPU đã đạt được gồm: Tăng cường nhận thức về vấn đề giới trong IPU, từ đó phát triển các chương trình ổn định về các vấn đề của phụ nữ, tập trung vào sự tham gia chính trị của phụ nữ; Thống nhất nhận thức sự hội nhập chính trị thấp của phụ nữ là nguyên nhân căn bản của tình trạng thâm hụt dân chủ toàn cầu; Ủng hộ tích cực các nguyên tắc bình đẳng giữa nam và nữ, cùng với sự thừa nhận sự khác biệt và bổ sung cho nhau; Thúc đẩy bình đẳng giới và quan hệ đối tác giữa hai giới, coi đó là tiền đề cơ bản nhằm đạt được một hình thức dân chủ hơn trong cơ cấu chính phủ nói riêng và xã hội dân chủ nói chung; Hành động để xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ; Nâng cao nhận thức về tác động của truyền thông đối với tình trạng của phụ nữ và việc xây dựng hình ảnh của các chính trị gia nữ trước công chúng; Tăng cường sự hiện diện và ảnh hưởng của các nữ nghị sĩ; Thiết lập cơ chế chính thức thông qua đó Diễn đàn Nữ nghị sĩ trình bày báo cáo về công việc của mình và đưa ra các kiến nghị đối với Hội đồng Điều hành; Ngày càng có nhiều và thường xuyên hơn các vấn đề liên quan tới phụ nữ hoặc đại diện cho các mối quan tâm của phụ nữ được đưa vào chương trình nghị sự của IPU.
Nhìn lại 35 năm phát triển của Diễn đàn Nữ nghị sĩ như một cơ chế chính thức của IPU, Chủ tịch IPU Saber Chowdhury chia sẻ, thành tựu lớn nhất của IPU chính là đã công nhận và đấu tranh vì phụ nữ, trao quyền cho phụ nữ. IPU đã có được lòng dũng cảm, sự thông thái và tầm nhìn để nhận thấy đây là vấn đề quan trọng và cách đây 30 năm đã có cơ chế tổ chức dành riêng cho phụ nữ.
Tuy nhiên, ông Saber Chowdhury cho rằng, Diễn đàn vẫn còn nhiều việc phải làm để đạt được những mục tiêu thiết thực hơn nữa. “Với tư cách là những người đại diện cho người dân, chúng ta phải tạo ra sự khác biệt. Tôi cám ơn cả nam, nữ nghị sĩ đã hành động vì chương trình nghị sự này. Từ chỗ IPU chỉ có 2 nữ giới, giờ các đoàn đã có hơn 30% nghị sĩ là nữ. Tuy nhiên, cuộc đấu tranh cho bình đẳng giới vẫn cần tiếp tục, không chỉ vì phụ nữ mà vì toàn nhân loại. Mục tiêu cuối cùng của chúng ta là thay đổi tương lai của đứa trẻ vừa sinh ra, vì cuộc sống tốt đẹp hơn của con người”, ông Chowdhury nói.
Định mức về giới là một trong những thách thức lớn nhất trong khu vực ASEAN để gia tăng cơ hội cho các ứng cử viên nữ được bầu và giữ chức vụ trong chính trường và nghị trường. Một phân tích của Ngân hàng Phát triển châu Á từng chỉ ra rằng, ASEAN tuy đạt được một số tiến bộ về bình đẳng giới trong hai thập kỷ qua, nhưng sự thay đổi vẫn còn chậm.
Đối với các nước ASEAN, việc thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trên nghị trường là một trong những vấn đề được quan tâm không nhỏ. Bởi tiếng nói của phụ nữ tại Nghị viện sẽ góp phần quan trọng trong việc thông qua chính sách, luật nhằm thu hẹp khoảng cách bất bình đẳng giới, cũng như thúc đẩy sự phát triển nhiều mặt của xã hội.
Với quan niệm nghị sĩ cũng là một nghề trong xã hội, ở Australia, đại biểu dân cử đều được đào tạo và tập huấn một cách bắt buộc với định hướng rõ ràng là đào tạo kỹ năng để hoạt động hiệu quả và thành công trong vai trò chính khách.
Trước các kỳ bầu cử, Nghị viện Campuchia không tổ chức cuộc bồi dưỡng tập huấn nào cho các đại biểu. Nhưng ngay sau cuộc bầu cử và trong cả nhiệm kỳ nghị viện, các nghị sĩ đã được tham gia một vài cuộc tập huấn, bồi dưỡng.
Xuất phát từ quan niệm “lãnh đạo là chìa khóa thành công”, trong đó, nghị sĩ được xem là người nắm giữ vai trò lãnh đạo nên từ nhiều năm nay đảng cầm quyền Singapore rất quan tâm đến việc thu hút nhân tài đưa vào bộ máy lãnh đạo, đồng thời giữ chân người tài bằng việc tạo cơ hội qua đào tạo. Đào tạo để phát triển năng lực cá nhân, hướng đến các cơ hội thăng tiến trở thành chính sách chung của Singapore.
Ra đời từ năm 1265, Nghị viện Anh được coi là cơ quan lập pháp có truyền thống lâu đời nhất trên thế giới. Và một trong những đặc quyền mà các nghị sĩ nước này có được trong quá trình làm nhiệm vụ dân cử là quyền tự do ngôn luận, nhằm bảo vệ họ có thể nói lên tiếng nói của người dân mà không sợ bất kỳ trừng phạt pháp lý nào.
Quyền tự do ngôn luận là một trong nhiều quyền cơ bản được Hiến pháp Ấn Độ bảo đảm. Nó đặc biệt quan trọng đối với các nghị sĩ vì nó giúp họ tự tin trong các phát ngôn của mình khi làm nhiệm vụ tại Nghị viện.
Ở Canada, cho đến nay, quyền quan trọng nhất dành cho các thành viên của Hạ viện là thực hiện quyền tự do ngôn luận trong các thủ tục của Nghị viện.
Là những người đại diện cho các cử tri của Liên minh châu Âu (EU), các nghị sĩ châu Âu chịu trách nhiệm lớn và đóng nhiều vai trò quan trọng trong quá trình cống hiến.
Bộ Quy tắc ứng xử có hiệu lực từ ngày 1.1.2012 đưa ra các nguyên tắc ứng xử đối với MEP, theo đó, các MEP chỉ hành động vì lợi ích cộng đồng và tiến hành công việc của mình với tinh thần vô tư, liêm chính, cởi mở, siêng năng, trung thực, có trách nhiệm giải trình và tôn trọng uy tín của Nghị viện châu Âu.
Nghị viện châu Âu (EP) với 705 nghị sĩ (750 là con số trước sự kiện Brexit) được bầu cử trực tiếp của Liên minh châu Âu (EU). EP được mô tả là một trong những cơ quan lập pháp quyền lực nhất thế giới. Chính vì thế, các nghị sĩ châu Âu (MEP) được nhận mức lương và hưởng phụ cấp xứng đáng để có thể yên tâm làm nhiệm vụ.
Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU) là tổ chức liên nghị viện lâu đời nhất thế giới với hơn 130 năm lịch sử hoạt động. Mỗi kỳ Đại hội đồng tổ chức thu hút hơn 170 nghị viện quốc gia tham dự với hơn 1.600 nghị sĩ từ khắp nơi trên thế giới. Đây là diễn đàn giúp các nghị sĩ bàn thảo về nhiều vấn đề thuộc mối quan tâm chung của quốc tế cũng như những vấn đề nóng bỏng mang tính cấp bách liên quan đến an ninh, hòa bình thế giới.
Bắt nguồn từ sáng kiến của các nữ nghị sĩ năm 1978 về việc hình thành nhóm phụ nữ không chính thức, từ năm 1986, Hội nghị Nữ nghị sĩ (sau này là Diễn đàn Nữ nghị sĩ) đã trở thành một hoạt động chính thức, định kỳ tại trước phiên khai mạc mỗi kỳ Đại hội đồng, thể hiện sự gắn kết giữa các nghị viện và nữ nghị sĩ các quốc gia thành viên của Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU), là diễn đàn trao đổi thông tin, kinh nghiệm, đối thoại cởi mở về các chủ đề cùng quan tâm và đưa ra quan điểm của mình đối với các vấn đề được xem xét tại Đại hội đồng dưới lăng kính của giới nữ.
Vào năm 2006, Nhóm Nữ nghị sĩ của Campuchia được thành lập. Nhiều thành viên ban đầu chỉ suy nghĩ đơn giản rằng, đó là việc tham gia vào một tổ chức của phụ nữ tại Nghị viện. Nhưng sau đó, các nữ nghị sĩ đã nhanh chóng nhận ra rằng, để thúc đẩy sự phát triển đất nước, quan tâm đến vấn đề cân bằng về giới và tạo cho phụ nữ nhiều cơ hội để tham gia vào quá trình phát triển kinh tế và xã hội là một nhiệm vụ quan trọng.
Thời gian gần đây, một quan điểm ngày càng được thừa nhận rộng rãi trên thế giới là cần phải có tỷ lệ đại diện cân bằng hơn của phụ nữ trong nghị viện nhằm phản ánh chính xác hơn tương quan trong xã hội và bảo đảm các quyền lợi đa dạng của phụ nữ được tính đến trong quá trình ra quyết sách. Thế nhưng, tỷ lệ nữ giới trong các cơ quan công quyền và nghị viện trên thế giới hiện thấp hơn nhiều nam giới.
Nét độc đáo trong cơ cấu tổ chức của Quốc hội Macedonia là sự tồn tại và vận hành của một hệ thống các “câu lạc bộ” - một loại hình các nhóm làm việc không chính thức ở cấp độ dưới Nghị viện. Sự ra đời của Câu lạc bộ Nữ nghị sĩ cách đây 5 năm cho thấy vai trò của người phụ nữ ngày càng được khẳng định, thể hiện những tiến bộ trong phong trào đấu tranh đòi các quyền của nữ giới trên hầu hết các lĩnh vực xã hội ở quốc gia Trung - Nam Âu này.
Khó có thể nói số lần xuất hiện của các nữ Chủ tịch Nghị viện trong lịch sử là ít hay nhiều, song thống kê cho thấy, từ sau Thế chiến II, thế giới đã bắt đầu chấp nhận sự lãnh đạo của phái yếu thay vì khăng khăng tư tưởng xem nhẹ khả năng chính trị của họ như trước đây.
Trong vài thập kỷ qua, vấn đề phụ nữ tham chính được ghi nhận có bước chuyển biến rõ rệt. Tuy nhiên, tỷ lệ nữ nghị sĩ vẫn cần được tăng thêm để tương xứng hơn với nam giới trong nghị trường…
