Hiệu quả một số chính sách ưu tiên chưa cao
- Thưa ông, nhìn lại năm 2024, Hội đồng Dân tộc đã tiến hành giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác cán bộ người dân tộc thiểu số, giai đoạn 2016 - 2023”. Ông chia sẻ kết quả của chuyên đề giám sát này?
- Qua giám sát báo cáo và trực tiếp tại các địa phương, bộ, ngành, nhìn chung, công tác cán bộ người dân tộc thiểu số luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm chỉ đạo và tổ chức thực hiện tương đối có hiệu quả. Thể chế hóa chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách, pháp luật về phát triển đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức dân tộc thiểu số, tạo cơ sở pháp lý vững chắc, bảo đảm các chế độ, chính sách, quy trình công tác cán bộ ngày càng chặt chẽ, đồng bộ, công bằng, công khai, minh bạch, khoa học và dân chủ hơn.
Cụ thể như, các chính sách ưu tiên trong công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, tuyển dụng, sử dụng, bổ nhiệm cán bộ, công chức, viên chức dân tộc thiểu số; chính sách ưu đãi đối với cán bộ người dân tộc thiểu số công tác hoặc được điều động, biệt phái đến vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; chính sách cử tuyển tạo nguồn cán bộ người dân tộc thiểu số.
Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 402/QĐ-TTg ngày 14.3.2016 phê duyệt Đề án về “Phát triển đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức người dân tộc thiểu số trong thời kỳ mới”. Đây là Đề án có nội dung tương đối toàn diện nhằm hoàn thiện thể chế, chính sách về tuyển dụng, sử dụng và quản lý đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức người dân tộc thiểu số.
Trên cơ sở các văn bản hướng dẫn của Trung ương, các địa phương đã ban hành hệ thống văn bản theo thẩm quyền để triển khai thực hiện chính sách, pháp luật về xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức dân tộc thiểu số từ công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, đến bố trí tuyển dụng, sử dụng, bổ nhiệm, trong đó có cán bộ, công chức, viên chức dân tộc thiểu số, góp phần nâng cao hiệu quả trong chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện.
Một số địa phương đã ban hành các cơ chế, chính sách riêng cho cán bộ, công chức, viên chức dân tộc thiểu số như: Chính sách hỗ trợ cho cán bộ, công chức, viên chức dân tộc thiểu số và dân tộc thiểu số rất ít người được cử đi đào tạo, bồi dưỡng; chính sách ưu tiên, bố trí tuyển dụng, sử dụng sinh viên người dân tộc thiểu số, sinh viên cử tuyển, chính sách hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức dân tộc thiểu số được luân chuyển, điều động.
Các bộ, ngành, địa phương đã chủ động, triển khai công tác quy hoạch cán bộ cơ bản bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, khách quan, công khai, minh bạch; cơ bản khắc phục được tình trạng khép kín, cục bộ, địa phương; có rà soát, đưa ra khỏi quy hoạch những nhân sự không còn đủ tiêu chuẩn, bổ sung vào quy hoạch nhân tố mới, cơ bản đảm bảo tính kế thừa, phát triển, bảo đảm cơ cấu độ tuổi, thành phần dân tộc thiểu số, tỷ lệ trẻ, nữ.
Công tác bổ nhiệm các chức danh lãnh đạo, quản lý đối với cán bộ, công chức, viên chức dân tộc thiểu số các cấp từ Trung ương đến địa phương được thực hiện thường xuyên theo quy định của pháp luật, theo phân cấp quản lý cán bộ và đạt được kết quả tích cực. Ở Trung ương, một số bộ, ngành quan tâm bố trí, sử dụng cán bộ, công chức, viên chức dân tộc thiểu số đạt trên 5% tổng số biên chế được giao như Ủy ban Dân tộc, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tư pháp. Ở địa phương có 34/35 tỉnh, thành phố (97,1%) trực thuộc Trung ương có tỷ lệ cán bộ, công chức, viên chức dân tộc thiểu số đạt mục tiêu đề ra theo Quyết định số 402/QĐ-TTg.
Công tác đào tạo, bồi dưỡng và cập nhật kiến thức mới cho cán bộ dân tộc thiểu số được quan tâm, từng bước gắn với chức danh, với quy hoạch và sử dụng cán bộ. Các bộ, ngành, địa phương hàng năm đều ban hành kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức trong đó chú trọng định hướng đào tạo, bồi dưỡng theo vị trí việc làm và theo quy hoạch đối với các chức danh lãnh đạo quản lý. Các chính sách ưu tiên, hỗ trợ cán bộ người dân tộc thiểu số được đa số các địa phương lồng ghép trong các văn bản chính sách chung của tỉnh.
Một số tỉnh đã ban hành các cơ chế, chính sách riêng hỗ trợ cán bộ người dân tộc thiểu số và dân tộc thiểu số rất ít người tham gia học tập, bồi dưỡng như: An Giang, Bình Thuận, Quảng Ngãi, Hòa Bình, Yên Bái, Quảng Nam, Sóc Trăng, Thanh Hóa, Đắk Lắk, Sơn La, Lai Châu… Kết quả công tác đào tạo, bồi dưỡng đã góp phần nâng cao cả về số lượng và chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức dân tộc thiểu số ở các cơ quan Trung ương và địa phương.
- Qua giám sát, Hội đồng Dân tộc đã phát hiện công tác cán bộ dân tộc thiểu số có tồn tại, hạn chế gì, thưa ông?
- Giám sát cũng cho thấy, hệ thống chính sách, pháp luật về công tác cán bộ người dân tộc thiểu số chưa đầy đủ, chậm sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới để thể chế hóa các chủ trương mới của Đảng, chưa có Đề án tổng thể mang tính bao trùm gắn kết giữa các khâu trong công tác này từ quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đến tuyển dụng, sử dụng, bổ nhiệm cán bộ dân tộc thiểu số mang tính dài hạn.
Một số chính sách ưu tiên tuy được ban hành nhưng hiệu quả chưa cao, còn bất cập, nên tại một số bộ, ngành, địa phương, số lượng cán bộ, công chức, viên chức dân tộc thiểu số còn thiếu và chưa bảo đảm cơ cấu hợp lý giữa các dân tộc, nhất là đối với các vị trí lãnh đạo và một số dân tộc ít người. Số lượng công chức, viên chức người dân tộc thiểu số giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý cấp trung ương chiếm tỷ lệ thấp, chủ yếu giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý cấp trưởng, phó phòng. Số lượng cán bộ, công chức, viên chức giữ lãnh đạo quản lý các cấp là người dân tộc thiểu số tại một số địa phương không đạt tỷ lệ. Việc tinh giảm biên chế cũng có tác động đến cơ cấu cán bộ, công chức, viên chức người dân tộc thiểu số. Một số địa phương gặp khó khăn trong tuyển dụng công chức, viên chức người dân tộc thiểu số, chưa có chính sách đặc thù của địa phương để tuyển dụng…
Ban hành Đề án tổng thể về công tác cán bộ người dân tộc thiểu số
- Theo ông, kết quả của chuyên đề giám sát sẽ có tác động thế nào đối với công tác cán bộ người dân tộc thiểu số và miền núi trong giai đoạn tới, nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức người dân tộc thiểu số đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, nhất là chuẩn bị cho công tác nhân sự Đại hội XIV của Đảng?
- Qua giám sát của Hội đồng Dân tộc, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương cũng nhìn nhận được trách nhiệm trong triển khai thực hiện, phát huy những kết quả tích cực và khắc phục những tồn tại, hạn chế, bất cập trong công tác cán bộ người dân tộc thiểu số. kết quả của chuyên đề giám sát sẽ góp phần nâng cao trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu, trong việc rà soát, quy hoạch, tạo nguồn, đào tạo, bồi dưỡng, tuyển dụng, sử dụng, bổ nhiệm và bầu cử cán bộ dân tộc thiểu số mang tính dài hạn và cơ cấu hợp lý.
Trên cơ sở kết quả giám sát, Chính phủ, các bộ, ngành liên quan sẽ tiến hành rà soát, triển khai sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức, Luật Viên chức và các văn bản hướng dẫn thi hành liên quan đến chế độ, chính sách cán bộ người dân tộc thiểu số. Trong đó, có việc ban hành Đề án tổng thể về công tác cán bộ người dân tộc thiểu số, theo đó có sự gắn kết chặt chẽ giữa các khâu của công tác cán bộ, từ quy hoạch, tạo nguồn đến đào tạo, bồi dưỡng, đến tuyển dụng, sử dụng, bổ nhiệm cán bộ dân tộc thiểu số mang tính dài hạn theo chức năng, nhiệm vụ của Chính phủ (thay thế Đề án được ban hành theo Quyết định 402/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ). Tập trung thực hiện đúng, đầy đủ, có hiệu quả các chế độ, chính sách ưu tiên đối với cán bộ, công chức, viên chức dân tộc thiểu số.
- Xin cám ơn ông!
