Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tán thành với sự cần thiết ban hành Nghị quyết với những cơ sở chính trị, pháp lý, thực tiễn và quan điểm, mục tiêu đã được nêu tại Tờ trình của Chính phủ.
Việc ban hành Nghị quyết này nhằm khẩn trương thể chế hóa một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách trong Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22.12.2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết số 57-NQ/TW) nhằm giải phóng, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển; thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Thông báo số 01-TB/BCĐTW ngày 22.1.2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; thực hiện ý kiến kết luận của Bộ Chính trị tại văn bản số 13343-CV/VPTW ngày 10.2.2025 của Văn phòng Trung ương về nội dung, chương trình Kỳ họp bất thường lần thứ Chín, Quốc hội Khóa XV.
Sau khi được Quốc hội thông qua, việc thực hiện Nghị quyết sẽ góp phần đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện các nhiệm vụ để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trở lên trong năm 2025 và tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Quảng (Đà Nẵng) phát biểu
Thảo luận về dự thảo Nghị quyết, ĐBQH Nguyễn Văn Quảng (Đà Nẵng) cho rằng, phạm vi điều chỉnh cần xem xét lại vì chỉ tháo gỡ chi tiêu tài chính như vậy là rất hẹp. Nên dùng từ đầu tư và phát triển cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nếu chúng ta muốn phát triển nhanh thì không thể trông chờ vào nguồn lực của nhà nước mà cần thiết phải huy động sự tham gia của cả xã hội. Doanh nghiệp, tư nhân nên đóng vai trò quan trọng đầu tư cho khoa học công nghệ Nhà nước chỉ dẫn dắt, chỉ đầu tư “mồi”.
Vấn đề quan trọng nữa, theo đại biểu Nguyễn Văn Quảng là, còn thiếu nội dung đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Điều này cần phải quy định rõ vì nếu không có cơ sở hạ tầng thì không thể phát triển được. Ngoài ra, trình tự, thủ tục, ví dụ như trong giao đất hay như trong việc cho thuê hạ tầng sau khi đã được đầu tư như thế nào cũng phải làm rõ.
Về cơ chế thương mại hóa các sản phẩm có được từ hoạt khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tỷ lệ được hưởng và bảo hộ sở hữu trí tuệ ai sẽ được hưởng? Đây chính là cái gốc của vấn đề đối với các nhà khoa học, nhà nghiên cứu cho nên cần thiết phải được làm rõ - đại biểu Nguyễn Văn Quảng đề nghị. Bên cạnh đó, cũng nên miễn trừ trách nhiệm đối với những người thực hiện các thử nghiệm khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
ĐBQH Nguyễn Duy Minh (Đà Nẵng) thì cho rằng, chính sách tín dụng đối với các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo chưa thực sự cụ thể, rõ ràng. Cần có chính sách hấp dẫn hơn và đủ mạnh về thuế, thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân cho những doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Doanh nghiệp khi đầu tư vào công nghệ xanh, nhất là tại những địa bàn khó khăn cũng nên có những chính sách ưu đãi thuế phù hợp. Có như vậy mới khuyến khích, thu hút được nhiều hơn nữa doanh nghiệp tham gia.
Còn theo ĐBQH Nguyễn Tuấn Anh (Long An), để khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phát triển phải có nguồn lực, có đào tạo và phải có hạ tầng. Tuy nhiên, vướng mắc nhất hiện nay là không có hạ tầng, môi trường để thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo. Tiếp đó là tổ chức nghiên cứu và thương mại hóa kết quả như thế nào. Theo đại biểu Nguyễn Tuấn Anh, vấn đề mấu chốt vẫn là phải có đầu tư xã hội; có nguyên tắc về hạ tầng cho nghiên cứu cũng như thủ tục để khai thác và thương mại hóa các kết quả khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo…
