Nhất trí về kế hoạch rút quân
Ấn Độ và Maldives đã “nhất trí đẩy nhanh việc rút binh lính quân đội Ấn Độ” khỏi quốc đảo láng giềng Ấn Độ Dương. Thông tin này được Bộ Ngoại giao Maldives công bố tối 14.1, sau cuộc họp của Nhóm chủ chốt cấp cao của Maldives và Ấn Độ diễn ra tại thủ đô Male diễn ra cùng ngày. Quyết định trên được đưa ra một ngày sau khi Tổng thống Maldives Muizzu trở về từ chuyến thăm cấp nhà nước tới Trung Quốc.
Trước đó, Bộ Ngoại giao Ấn Độ khẳng định hai nước láng giềng Nam Á này đã thảo luận để tìm giải pháp khả thi cho cả hai phía để tiếp tục vận hành các cơ sở hàng không của Ấn Độ vốn đang hỗ trợ người dân Maldives sơ tán và các dịch vụ nhân đạo. Ấn Độ và Maldives cũng thảo luận về việc tăng cường hợp tác song phương và đẩy nhanh việc thực hiện các dự án đang triển khai.
Truyền thông Maldives trong ngày 14.1 đưa tin Tổng thống nước này Mohamed Muizzu đã đề nghị Chính phủ Ấn Độ rút toàn bộ binh lính quân đội Ấn Độ đồn trú khỏi nước này trước ngày 15.3. Đây là một trong những cam kết tranh cử mà Đảng của Tổng thống Muizzu đưa ra trong cuộc bầu cử vừa qua.
Hiện có khoảng 75 quân nhân Ấn Độ đang có mặt tại Maldives cùng với 1 máy bay tuần tra hàng hải Dornier 228 và hai trực thăng hạng nhẹ được triển khai ở nước láng giềng.
Mối quan hệ căng thẳng với Ấn Độ
Kể từ sau khi ông Muizzu lên nắm quyền vào tháng 11 năm ngoái, mối quan hệ giữa quốc đảo Thái Bình Dương với đối tác truyền thống Ấn Độ gặp nhiều sóng gió.
Mới đây nhất là vụ công chúng Ấn Độ kêu gọi tẩy chay du lịch đến Maldives sau khi 3 thứ trưởng nước này có những những lời lẽ xúc phạm Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi trên mạng xã hội.
Những tranh cãi bắt đầu vào tuần trước Sau khi ông ông Modi đăng những bức ảnh lên nền tảng X, trước đây gọi là Twitter, chụp ông đang đi dạo trên bãi biển và lặn bằng ống thở ở Lakshadweep, một quần đảo của Ấn Độ mà chính phủ của ông tin rằng có tiềm năng du lịch chưa được khai thác.
Một số người ở Maldives coi đây là một nỗ lực nhằm thu hút khách du lịch rời xa những bãi biển đầy cát trắng và những khu nghỉ dưỡng sang trọng trên đảo Maldives, dẫn đến phản ứng gay gắt của các quan chức nước này, trong đó có 3 thứ trưởng nói trên đã sử dụng những lời lẽ không phù hợp.
Các biện pháp giảm phụ thuộc
Tổng thống Muizzu sau đó đã cách chức các thứ trưởng này, nói rằng bình luận của họ không phản ánh chính sách của chính phủ. Tuy nhiên, sau khi trở về từ chuyến công du Trung Quốc, ông Muizzu đã công bố kế hoạch giải phóng Maldives khỏi sự phụ thuộc vào Ấn Độ và tìm địa điểm thay thế để người Maldives có được các dịch vụ giáo dục và y tế cũng như nhập khẩu các mặt hàng chủ lực và thuốc men.
Hiện nay, người dân Maldives đến các bệnh viện ở Ấn Độ và Sri Lanka theo chương trình y tế miễn phí do chính phủ tài trợ và nhiều loại thực phẩm chủ yếu của nước này được nhập khẩu từ Ấn Độ.
Ông Muizzu cho biết người dân Maldives giờ đây cũng có thể đến các bệnh viện ở Thái Lan và Các Tiểu vương quốc Ảrập thống nhất và các mặt hàng chủ lực sẽ được nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ. Ông cũng cho biết thuốc sẽ được nhập khẩu trực tiếp từ các nhà sản xuất ở châu Âu và Mỹ.
Ấn Độ có lượng khách du lịch đến Maldives cao nhất vào năm ngoái với tỷ lệ 11%. Nhưng Tổng thống Muizzu cho biết lượng khách du lịch từ Trung Quốc là cao nhất trước đại dịch và hai nước đã nhất trí sẽ thực hiện các bước đi để tăng gấp đôi con số đó.
Ấn Độ và Trung Quốc đang cạnh tranh ảnh hưởng ở Maldives, nơi có vị trí chiến lược dọc theo tuyến đường vận chuyển quan trọng giữa phía đông và phía tây.
