Giải quyết vấn đề tồn đọng lâu năm
Một trong những nguyên nhân chính khiến số lượng bất động sản bị bỏ trống ngày càng tăng ở Pháp là do sự bất đồng giữa những người thừa kế về việc có nên bán nhà hay không. Nhiều trường hợp như vậy xảy ra ở vùng nông thôn, nơi các chính sách nghiêm ngặt về xây dựng mới càng khiến việc tận dụng nguồn cung nhà ở sẵn có trở nên quan trọng hơn.
Khi nhiều người cùng thừa kế một bất động sản, họ phải thống nhất về tương lai của nó. Tuy nhiên, tranh chấp - đặc biệt khi các thành viên trong gia đình mất liên lạc hoặc khi có sự tham gia của những người họ hàng xa - có thể khiến quyết định bị trì hoãn vô thời hạn. Những trường hợp bế tắc này khiến bất động sản rơi vào tình trạng en indivision successorale (thừa kế chung chưa phân chia), đồng nghĩa với việc không thể bán, cho thuê hoặc sử dụng.
Thực tế, nhiều tranh chấp có thể kéo dài hàng chục năm, thậm chí lên đến 20, 30 hoặc 40 năm. Kết quả là ngày càng có nhiều ngôi nhà bị bỏ trống mà cả người thừa kế lẫn người mua tiềm năng đều không thể sử dụng. Theo Bộ Sinh thái Pháp, hiện có khoảng 3,1 triệu căn nhà bị bỏ trống, chiếm 8,3% tổng số bất động sản nhà ở, với tỷ lệ này lên đến gần 9% ở vùng nông thôn và thị trấn nhỏ.
Những sửa đổi quan trọng
Dự luật mới nhằm giải quyết tình trạng tranh chấp thừa kế kéo dài bằng cách đưa ra nhiều biện pháp quan trọng, giúp thúc đẩy việc đưa các bất động sản bị bỏ trống trở lại thị trường.
Một trong những thay đổi quan trọng nhất là giảm ngưỡng đồng thuận để bán tài sản. Theo quy định hiện hành, một bất động sản chỉ có thể được bán khi những người thừa kế nắm giữ ít nhất hai phần ba quyền sở hữu đồng ý. Tuy nhiên, luật mới sẽ hạ mức yêu cầu này xuống còn một nửa, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc xử lý tài sản thừa kế. Điều này đặc biệt quan trọng trong các trường hợp tranh chấp giữa những người thừa kế có tỷ lệ sở hữu ngang nhau. Ví dụ, nếu hai chị em cùng thừa kế một căn nhà, trước đây họ phải cùng đồng thuận thì mới có thể bán. Nhưng theo quy định mới, chỉ cần một trong hai người muốn bán thì giao dịch có thể được thực hiện, ngay cả khi người kia phản đối.
Bên cạnh đó, dự luật cũng yêu cầu thiết lập cơ sở dữ liệu về nhà bỏ hoang tại mỗi xã, giúp chính quyền địa phương theo dõi và xử lý các bất động sản bị bỏ trống một cách hiệu quả hơn. Cơ sở dữ liệu này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các bất động sản chưa được sử dụng trong thời gian dài, hỗ trợ chính quyền trong việc tìm kiếm giải pháp phù hợp để đưa những căn nhà này vào khai thác.
Ngoài ra, luật mới trao cho nhà nước quyền can thiệp vào các trường hợp bị đình trệ quá lâu. Nếu một quá trình phân chia thừa kế kéo dài hơn 10 năm mà vẫn chưa có giải pháp, hoặc nếu một trong những người thừa kế đã qua đời mà không thể truy tìm hậu duệ của họ, Chính phủ có thể chủ động vào cuộc để giải quyết. Trong trường hợp này, nhà nước có thể đứng ra thực hiện việc bán bất động sản, tránh tình trạng tài sản bị bỏ hoang vô thời hạn, gây lãng phí nguồn lực nhà ở.
Cuối cùng, dự luật đề xuất thử nghiệm cơ chế hòa giải tranh chấp thừa kế thông qua công chứng viên thay vì phải đưa ra tòa án. Ở một số khu vực như Alsace-Moselle, công chứng viên (notaire) đã có quyền can thiệp và giải quyết tranh chấp thừa kế thông qua hòa giải, giúp đẩy nhanh tiến trình phân chia tài sản mà không cần đến các thủ tục pháp lý phức tạp. Luật mới cho phép áp dụng mô hình này trên phạm vi rộng hơn, giúp giảm áp lực lên hệ thống tòa án và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các bên liên quan trong quá trình xử lý tranh chấp.
Những biện pháp này không chỉ giúp giải quyết nhanh chóng các tranh chấp thừa kế mà còn góp phần đưa nhiều bất động sản trở lại thị trường, đặc biệt là ở các khu vực nông thôn, nơi nguồn cung nhà ở đang bị hạn chế do số lượng lớn tài sản bị bỏ hoang hoặc không thể giao dịch.
Bằng cách giảm bớt rào cản pháp lý và đơn giản hóa quy trình thừa kế, cải cách này có thể giúp tăng đáng kể số lượng bất động sản sẵn sàng để bán hoặc cho thuê. Điều này đặc biệt có ý nghĩa ở vùng nông thôn, nơi tình trạng thiếu nhà ở thường diễn ra song song với số lượng bất động sản bị bỏ hoang ngày càng tăng.
Bước tiếp theo của dự luật là chờ Thượng viện thông qua. Nếu được bật đèn xanh, đây sẽ là sự thay đổi quan trọng trong hệ thống thừa kế của Pháp, giúp các gia đình giải quyết tranh chấp dễ dàng hơn và đưa những căn nhà không sử dụng trở lại thị trường - mang lại lợi ích cho cả lĩnh vực bất động sản lẫn cộng đồng đang cần chỗ ở.
