Đại hội đồng lần thứ 150 của Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU-150)

Từ Paris đến Tashkent: Hành trình bền bỉ vì chủ nghĩa nghị viện

Ngày 5.4 tới, Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU) sẽ tổ chức lễ kỷ niệm Đại hội đồng lần thứ 150 (IPU-150) tại Thủ đô Tashkent của Uzbekistan. Đây là dịp để nhìn lại hành trình 136 năm qua của IPU, kể từ Đại hội đồng đầu tiên tại Paris năm 1889, nhìn lại những sự kiện tôn vinh tinh thần hợp tác bền bỉ giữa các nghị sĩ trên toàn thế giới cũng như một lần nữa khẳng định vai trò, vị trí và phạm vi hoạt động ngày càng được mở rộng trên toàn cầu của IPU.

Tổ chức đa phương đầu tiên trên thế giới

Liên minh Nghị viện Thế giới (Inter Parliamentary Union - IPU) là tổ chức chính trị đa phương được thành lập đầu tiên trên thế giới - vào những năm cuối thế kỷ XIX, thời điểm thiếu các cơ chế chính thức cho hợp tác quốc tế giữa các chính phủ và nghị viện. Nỗ lực tiên phong này được dẫn đầu bởi hai nghị sĩ có tầm nhìn xa: William Randal Cremer người Anh và Frédéric Passy người Pháp. Mặc dù bối cảnh khác nhau, hai chính trị gia này đã tìm được điểm chung ở tình yêu hòa bình, phản đối chiến tranh, ủng hộ quan điểm giải quyết mâu thuẫn, giải quyết các bất đồng một cách hòa bình nhất thông qua thương lượng có sự can thiệp của một tổ chức trọng tài quốc tế.

Đại hội đồng IPU lần thứ 25 được tổ chức lần đầu tiên tại Washington, Mỹ. Nguồn: IPU
Đại hội đồng IPU lần thứ 25 được tổ chức lần đầu tiên tại Washington, Mỹ. Nguồn: IPU

Với ý tưởng đó, cả hai nhà lãnh đạo đã tập hợp được gần 94 đại biểu đến từ 9 quốc gia cùng tham gia và họp bàn, thành lập một tổ chức liên nghị viện đầu tiên trên thế giới vào ngày 30.6.1889 với tên gọi Hội nghị Liên nghị viện về trọng tài (Inter Parliamentary Conference for Arbitration - IPCA).

Với sự thay đổi của một số hoạt động cũng như các thành viên tham gia tổ chức, IPCA hoạt động từ năm 1889 đến năm 1899 thì chính thức được đổi tên thành Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU). Đây là dấu mốc quan trọng đánh dấu sự ra đời của tổ chức chính trị đa phương đầu tiên trên thế giới liên kết các nghị viện của các quốc gia có chủ quyền.

Ra đời cách đây 136 năm, từ một hội nghị ban đầu gồm 9 nước, Đại hội đồng IPU đã trở thành một thể chế toàn cầu, là “Nghị viện của các nghị viện” với 181 cơ quan lập pháp quốc gia thành viên, 15 tổ chức nghị viện liên kết và là diễn đàn cho sự hợp tác bền bỉ của 46.000 nghị sĩ trên toàn thế giới cũng như các nhân viên, tổ chức đối tác và chuyên gia. Vào năm 2018, Liên Hợp Quốc chính thức lấy ngày thành lập IPU 30.6 hàng năm là “Ngày quốc tế nghị viện”.

Những cột mốc của 150 kỳ Đại hội đồng

Vào năm 1889, cuộc họp lịch sử tại Khách sạn Continental ở Paris, Pháp, với sự tham gia của 94 đại biểu đến từ 9 quốc gia đánh dấu Đại hội đồng liên nghị viện đầu tiên.

Vào năm 1922, tại kỳ Đại hội đồng IPU-020, Antonie Pfulf, một giảng viên và nghị sĩ người Đức đã trở thành phụ nữ đầu tiên phát biểu trước Đại hội đồng IPU, đánh dấu tiếng nói nữ quyền đầu tiên vang lên ở một hội nghị trước đây vốn chỉ dành cho nam giới. Sự kiện này cũng khởi đầu cho các nỗ lực không mệt mỏi của IPU trong đấu tranh vì bình đẳng giới, tăng cường quyền chính trị của phụ nữ và thúc đẩy sự hiện diện lớn hơn của phụ nữ trong nghị viện các nước thành viên.

Năm 1925, Đại hội đồng IPU được tổ chức lần đầu tại Washington, Mỹ (IPU-025).

Năm 1956, Đại hội đồng lần thứ 45 (IPU-045) đã diễn ra tại Bangkok, Thái Lan, đánh dấu lần đầu tiên hội nghị được tổ chức tại một nước châu Á. Nước châu Á thứ hai đăng cai hội nghị của IPU là Nhật Bản với kỳ Đại hội đồng IPU lần thứ 49 (IPU-049) vào năm 1960.

Năm 1958, lần đầu tiên Mỹ Latin trở thành chủ nhà của hội nghị với kỳ Đại hội đồng lần thứ 47 (IPU-047) ở Rio de Janeiro, nơi từng là Thủ đô của Brazil từ năm 1763 - 1960. Mỹ Latin tiếp nối vào năm 1968 với vai trò chủ nhà của Peru tại Đại hội đồng lần thứ 56 (IPI-056).

Năm 1985, Đại hội đồng IPU-073 lần đầu được tổ chức ở Lomé, Togo - một quốc gia châu Phi cận Sahara.

Năm 1989, Nữ hoàng Elizabeth II khai mạc kỳ Đại hội đồng lần thứ 82 của IPU ở London, Anh. Đây cũng là kỳ đại hội đồng đánh dấu lễ kỷ niệm 100 năm thành lập tổ chức liên nghị viện lớn nhất hành tinh này.

Năm 1997, tại Đại hội đồng IPU-089 tại Cairo, Ai Cập, IPU đã thông qua Tuyên bố toàn cầu về dân chủ, trong đó đưa ra những nguyên tắc cơ bản của dân chủ, những yếu tố cấu thành và thúc đẩy chính phủ dân chủ.

Năm 2010, Đại hội đồng IPU-122 tại Thái Lan thông qua Nghị quyết: Sự tham gia của thanh niên vào tiến trình dân chủ, làm tiền đề cho việc thành lập Diễn đàn Nghị sĩ trẻ.

Năm 2013, Đại hội đồng IPU thành lập “Diễn đàn Nghị sĩ trẻ”, một cơ chế chính thức thường trực nhằm tăng cường số lượng và chất lượng tham gia của thanh niên trong các nghị viện và trong IPU.

Vào năm 2020, lần đầu tiên kỳ Đại hội đồng IPU thường niên bị hủy bỏ do Covid-19. Thay vào đó, Hội đồng điều hành của IPU đã tiến hành họp trực tuyến.

Vào năm 2022, tại Kigali, Đại hội đồng IPU-145 đã thông qua Tuyên bố Kigali về bình đẳng giới và các nghị viện nhạy cảm về giới; Thông qua Chiến lược mới cho tương lai gồm 5 mục tiêu.

Vào ngày 5.4.2025 tới, lần đầu tiên, Đại hội đồng IPU được tổ chức ở Tashkent, Uzbekistan, một quốc gia Trung Á. Tại đây, IPU sẽ kỷ niệm Đại hội đồng lần thứ 150 của mình.

Với lịch sử 136 năm tồn tại và phát triển, trải qua 150 kỳ Đại hội đồng, IPU đã trở thành “nghị viện của các nghị viện”, đoàn kết và tập hợp các nghị sĩ từ khắp mọi nơi trên thế giới, nỗ lực vì các mục tiêu: thúc đẩy dân chủ và nghị viện thực quyền, bình đẳng giới và vai trò của phụ nữ, chống biến đổi khí hậu, phát triển bền vững, thúc đẩy nhân quyền, khuyến khích sự tham gia của thanh niên.

Nghị viện thế giới

Chế độ nghị viện Uzbekistan: Sự gặp gỡ của giá trị truyền thống và nền dân chủ hiện đại
Nghị viện thế giới

Chế độ nghị viện Uzbekistan: Sự gặp gỡ của giá trị truyền thống và nền dân chủ hiện đại

Xây dựng nhà nước pháp quyền là một quá trình phức tạp. Tuy nhiên, vào đầu thế kỷ XXI, một chân lý đã được khẳng định: một quốc gia sẽ không thể có nền dân chủ hoàn chỉnh nếu không có một quốc hội được trao toàn quyền. Ngày nay, Uzbekistan đang thực hiện những cải cách nhất quán để phát triển các thể chế dân chủ trên cơ sở đẩy mạnh vai trò của Quốc hội. Sự phát triển của chế độ nghị viện ở Uzbekistan có những nét đặc thù, là sự gặp gỡ giữa bản sắc dân tộc và các nguyên tắc dân chủ phổ quát.

Hành động vì sự phát triển và công bằng xã hội
Nghị viện thế giới

Hành động vì sự phát triển và công bằng xã hội

Với chủ đề bao trùm “Hành động của nghị viện vì sự phát triển và công bằng xã hội”, Đại hội đồng lần thứ 150 của IPU sẽ tập trung làm rõ những cam kết của nghị viện nhằm thúc đẩy các mục tiêu giảm nghèo, bảo đảm việc làm, thúc đẩy hòa nhập xã hội và tăng cường sự tham gia của các nhóm thiểu số vào quá trình ra quyết định.

Khẳng định vị thế Uzbekistan
Nghị viện thế giới

Khẳng định vị thế Uzbekistan

Lần đầu tiên trong lịch sử Trung Á, Đại hội đồng Liên minh Nghị viện Thế giới lần thứ 150 (IPU-150) sẽ diễn ra tại Thủ đô Tashkent của Uzbekistan. Việc Uzbekistan đăng cai hội nghị lớn nhất của cơ quan nghị viện thế giới là sự công nhận của cộng đồng quốc tế đối với hiệu quả của các cải cách đang được thúc đẩy ở Uzbekistan cũng như cho thấy ảnh hưởng ngày càng tăng của Uzbekistan trên trường quốc tế.

Nguồn ITN
Nghị viện thế giới

Phát triển đường sắt bằng công nghệ và pháp lý

Nhật Bản là một trong những quốc gia có hệ thống đường sắt phát triển nhất thế giới, đặc biệt nổi bật với mạng lưới đường sắt cao tốc Shinkansen. Thành công này không chỉ đến từ công nghệ tiên tiến bảo đảm an toàn hàng đầu, mà còn nhờ khung pháp lý chặt chẽ và chiến lược phát triển hợp lý.

thechinaproject.com
Nghị viện thế giới

“Rồng sắt” hiện đại - biểu tượng sức mạnh công nghệ

Từ Vạn Lý Trường thành - kỳ quan của quá khứ - đến mạng lưới đường sắt cao tốc - biểu tượng của thời đại mới, Trung Quốc không ngừng ghi dấu những thành tựu vĩ đại. Chỉ trong hơn một thập kỷ, đất nước gấu trúc đã tận dụng nguồn lực khổng lồ, công nghệ tiên tiến và năng lực triển khai vượt trội để xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc lớn nhất, hiện đại nhất thế giới. Không chỉ định hình lại giao thông trong nước, mạng lưới này còn trở thành biểu tượng cho sự phát triển, sức mạnh công nghệ và tầm ảnh hưởng ngày càng lớn của Trung Quốc.

Malaysia: Tiệm cận tiêu chuẩn quốc tế về quản trị dữ liệu
Quốc tế

Malaysia: Tiệm cận tiêu chuẩn quốc tế về quản trị dữ liệu

Nhờ những nỗ lực bảo vệ dữ liệu cá nhân, Malaysia đã trở thành thành viên của Thỏa thuận thực thi quyền riêng tư xuyên biên giới của Tổ chức Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương năm 2023. Vào năm 2024, quốc gia này tiếp tục sửa đổi Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân (PDPA) ban hành năm 2010. Được thiết kế để hiện thực hóa cam kết củng cố niềm tin trong nước và hỗ trợ các nhà đầu tư nước ngoài, PDPA sửa đổi được kỳ vọng sẽ đưa Malaysia tiến gần hơn đến các tiêu chuẩn quốc tế và tìm kiếm sự công nhận từ các nước trong khu vực cũng như trên thế giới về bảo mật dữ liệu.

Nền tảng của niềm tin trong kỷ nguyên số
Quốc tế

Nền tảng của niềm tin trong kỷ nguyên số

Sau 3 năm có hiệu lực kể từ năm 2022, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân (PDPA) của Thái Lan đã chứng minh là một bước đi đúng đắn cần thiết, tạo ra một bộ tiêu chuẩn rõ ràng cho việc bảo vệ các thông tin cá nhân, giúp các doanh nghiệp địa phương nâng cao uy tín trên trường quốc tế.

Kết quả ấn tượng
Nghị viện thế giới

Kết quả ấn tượng

Năm 2015, Pháp ban hành Luật NOTRe nhằm cải cách chính quyền địa phương, giảm chi phí hành chính, tinh gọn bộ máy và nâng cao hiệu quả quản lý. Luật NOTRe được ban hành với các biện pháp chính như sáp nhập vùng hành chính, giảm số lượng hội đồng địa phương và tăng quyền tự chủ cho chính quyền cơ sở.

www.kl.dk
Nghị viện thế giới

Đan Mạch: Cải tổ cấu trúc mang tính lịch sử

Vào năm 2007, Đan Mạch đã trải qua một trong những cuộc cải cách chính quyền địa phương quan trọng nhất trong lịch sử đất nước, tạo ra một cấu trúc khu vực công hiệu quả và hiện đại hơn bằng cách giảm số lượng đô thị từ 271 xuống còn 98. Đồng thời, 14 tỉnh đã bị bãi bỏ và thay thế bằng 5 vùng hành chính lớn hơn.

Nguồn: ITN
Quốc tế

Hoài bão trở thành vựa lương thực của thế giới

Indonesia đang đẩy nhanh quá trình chuyển đổi từ nông nghiệp truyền thống sang nông nghiệp hiện đại thông qua phát triển các cụm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Chiến lược này nhằm giảm tối đa chi phí sản xuất lên đến 50% và tăng gấp đôi sản lượng, hướng đến mục tiêu trở thành vựa lương thực của thế giới.

Nguồn: ITN
Quốc tế

Khung pháp lý toàn diện

Indonesia thiết lập một hệ thống pháp lý toàn diện để điều chỉnh và phát triển lĩnh vực nông nghiệp, tập trung vào tính bền vững, an ninh lương thực, cũng như tăng trưởng kinh tế. Trong đó, một số đạo luật, chính sách quan trọng có vai trò định hình ngành nông nghiệp của quốc gia này.

Nguồn: ITN
Quốc tế

Thu hút thanh niên làm nông nghiệp công nghệ cao

Indonesia đang triển khai một chiến lược đầy tham vọng nhằm thu hút 50.000 thanh niên tham gia vào lĩnh vực nông nghiệp hiện đại, với mục tiêu bảo đảm mức thu nhập tối thiểu 10 triệu rupiah (tương đương 640 USD) mỗi tháng. Đây là mức cao gấp 5 lần so với thu nhập trung bình hiện tại của nông dân Indonesia, thể hiện quyết tâm hiện đại hóa ngành nông nghiệp và giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động trẻ trong lĩnh vực này.

Cải cách mạnh mẽ tuyển sinh đại học
Nghị viện thế giới

Cải cách mạnh mẽ tuyển sinh đại học

Kỳ thi vào đại học ở Hàn Quốc càng trở nên được quan tâm nhiều hơn khi có những nghi ngờ về hiệu quả của kỳ thi gia tăng vì một số nội dung trọng tâm của bài thi nằm ngoài chương trình học chính khóa. Có những ý kiến cho rằng, kết quả kỳ thi là “bài kiểm tra sự giàu có” bởi chỉ những gia đình có điều kiện cho con học luyện thi thêm mới có thể vượt qua; trước tình hình đó, tháng 7.2023, Bộ Giáo dục Hàn Quốc tuyên bố nội dung cải cách mạnh mẽ đối với kỳ thi tuyển sinh đại học cũng như kiểm soát chặt chẽ hoạt động dạy thêm, học thêm nhằm mang lại những kỳ thi đại học công bằng.

Tấm vé vào đại học “nặng” đến mức nào?
Nghị viện thế giới

Tấm vé vào đại học “nặng” đến mức nào?

Vào tháng 11 hàng năm, có khoảng nửa triệu học sinh Hàn Quốc tham dự thi tuyển sinh đại học, được gọi là "Suneung" theo tiếng Hàn hoặc tên gọi tiếng Anh là CSAT. Thi vào các trường top đầu là một áp lực khó khăn nhất đối với các gia đình và học sinh. Mọi hy vọng của xã hội, gia đình và bản thân các học sinh đều đặt trọn vào kỳ thi đại học với quan niệm cho rằng, kết quả thi quyết định thu nhập và thậm chí cả cuộc đời sau này của một người.

Hàn Quốc cải cách tuyển sinh đại học, hạn chế dạy thêm: Nghịch lý học chính khóa - học thêm
Nghị viện thế giới

Hàn Quốc cải cách tuyển sinh đại học, hạn chế dạy thêm: Nghịch lý học chính khóa - học thêm

Ở một số trường học, ngay trên các lớp học chính khóa, đã có những học sinh cuối cấp mang bài tập của lớp học thêm đến làm hoặc ngủ thiếp do phải tham gia lớp học thêm vào ban đêm; nguyên nhân là bởi nếu không tham gia học thêm ngoài thời gian học chính khóa, các sĩ tử sẽ khó lòng vượt qua được kỳ thi đại học mang tính "sống còn" với những đề thi không có trong chương trình chính khóa. Thực tế này đã tạo nên cuộc đua chi tiêu mạnh của các bậc phụ huynh cho giáo dục tư nhân, đặc biệt là các lò luyện thi, dẫn đến tình trạng bất công bằng trong tiếp cận giáo dục.

Cách công dân tham gia xây dựng pháp luật
Nghị viện thế giới

Cách công dân tham gia xây dựng pháp luật

Trên cơ sở những vấn đề được kiến nghị trong đơn dân nguyện, Ủy ban Dân nguyện có quyền đệ trình yêu cầu về sáng kiến ​​lập pháp kèm theo dự thảo luật có liên quan lên Chủ tịch Thượng viện. Cơ quan này đã và đang tích cực thực hiện quyền đệ trình các sáng kiến lập pháp như một con đường để công dân tham gia xây dựng chính sách, pháp luật.