Quyết liệt giảm số viên chức hưởng lương từ ngân sách, nhưng vẫn phải bảo đảm số người làm việc cho đơn vị sự nghiệp
Tinh giản biên chế, sắp xếp, tinh gọn bộ máy để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động là rất cần thiết. Khẳng định điều này, song ĐBQH Trần Kim Yến (TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, tinh giản mang tính chất cào bằng, cơ học đang ảnh hưởng rất nhiều đến ngành giáo dục khi rất nhiều địa phương cho biết đang thiếu rất nhiều giáo viên và việc tuyển dụng giáo viên cực kỳ khó khăn. Chưa kể tình trạng giáo viên nghỉ việc tiếp tục gia tăng do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân có quá nhiều áp lực và thu nhập chưa đủ sống. Đề án vị trí việc làm trong nhà trường hiện cũng chưa có chức danh giám thị. Đây cũng thêm một áp lực dành cho nhà trường và giáo viên. “Bộ có giải pháp gì để giải quyết vấn đề trên” - đại biểu Trần Kim Yến chất vấn Bộ trưởng Bộ Nội vụ?
Sớm hoàn thành có chất lượng hệ thống vị trí việc làm trong toàn bộ hệ thống chính trị, nhất là trong cơ quan, tổ chức hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập; xây dựng, hoàn thiện khuôn khổ đồng bộ để triển khai kịp thời, hiệu quả phương án cải cách chính sách tiền lương từ ngày 1.7.2024. Có giải pháp đồng bộ để giảm số lượng viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước trên cơ sở đẩy mạnh tự chủ tài chính các đơn vị sự nghiệp công lập.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ
Trong giai đoạn vừa qua, quán triệt chủ trương của Đảng về sắp xếp tổ chức bộ máy và tinh giản biên chế, cả hệ thống chính trị hết sức nỗ lực và đã có những thành công bước đầu trong sắp xếp, tổ chức bộ máy và tinh giản biên chế. Khẳng định điều này, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, chỉ tính riêng việc tinh giản biên chế đối với công chức, giai đoạn 2017 - 2021 đã giảm được 10,01% và đối với viên chức đã giảm được 11,67% viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Và, trong số viên chức giảm hưởng lương từ ngân sách nhà nước, thì ngành giáo dục chỉ giảm 6,4%, còn lại toàn ngành y tế giảm 32%. “Do thúc đẩy được tự chủ, thì chuyển số biên chế đang hưởng lương từ ngân sách sang hưởng lương tự chủ - đây là hai khái niệm khác nhau”.
Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng cho biết, thực tiễn giai đoạn vừa qua, nhiều địa phương khi thực hiện tinh giảm biên chế viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước, thì lại “cắt hẳn biên chế đi”, dẫn tới “thiếu số người làm việc trong các đơn vị sự nghiệp, nhất là ngành giáo dục”. Riêng đối với ngành giáo dục, do là lĩnh vực có tính đặc thù, nên việc thiếu giáo viên thường xuyên đang diễn ra - đây là một vấn đề từ thực tiễn. “Hiện nay, khi chúng ta thực hiện giảm biên chế viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước đối với giáo dục, gây khó khăn cho ngành, và vẫn đang bị nhầm lẫn với việc giảm biên chế”.
Từ thực tế nêu trên, về giải pháp, trước tiên, Bộ trưởng mong muốn “cùng thống nhất về mặt nhận thức”, đó là đối với viên chức, chúng ta phải tập trung một cách đồng bộ, quyết liệt để giảm số lượng viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước, nhưng vẫn phải bảo đảm được số lượng người làm việc cho đơn vị sự nghiệp, tức là chúng ta thúc đẩy tự chủ, thúc đẩy việc xã hội hóa để giảm được số viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Đồng thời, Bộ trưởng cũng mong muốn “Bộ Tài chính tiếp tục rà soát lại cơ chế để thúc đẩy tự chủ” theo hướng có được cơ chế tự chủ, nhất là đối với giáo dục mầm non, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học - đây là điều kiện để có thể giảm bớt được số viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước”.
Đối với địa phương, Bộ trưởng đề nghị tiếp tục rà soát, sắp xếp quy mô trường, lớp, nhất là những trường liên cấp, liên xã ở những nơi có số lượng học sinh không lớn, nhất là vùng nông thôn để bảo đảm được việc giảm đầu mối.
So với đặc thù thì lương của nhà giáo còn thấp
Trả lời câu hỏi của ĐBQH Nguyễn Thị Tuyết Nga (Quảng Bình) về vấn đề lương và chính sách với nhà giáo trong cải cách chính sách tiền lương tới đây, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, tổng thu nhập của nhà giáo hiện nay gồm có lương và tiền lương theo bậc chức danh nghề nghiệp, cùng với đó các loại phụ cấp lương cũng đã có cải thiện hơn so với các ngành nghề khác. Tuy nhiên, so với tính chất đặc thù của nhà giáo, thì thực tế vẫn còn thấp.
Trong thời gian tới đây, khi thực hiện cải cách chính sách tiền lương, Bộ Nội vụ sẽ căn cứ theo Nghị quyết 27-NQ/TW và đặc biệt, quán triệt tinh thần Nghị quyết 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương, đó là "lương nhà giáo được ưu tiên xét trong thang bảng lương cao nhất trong hệ thống hành chính sự nghiệp". Theo đó, Bộ Nội vụ sẽ phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo rà soát các quy định về tiền lương, nhất là tiền lương mới và các phụ cấp cũng như dự kiến phụ cấp ưu đãi nghề cao nhất đối với nhà giáo để trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
