ĐBQH Phan Đức Hiếu (Thái Bình): Giữ nguyên thuế suất hoặc có lộ trình tăng phù hợp với xe pickup chở hàng cabin kép
Tôi cho rằng, không nên đánh thuế đồ uống có đường, vì giảm tiêu thụ nước ngọt không đồng nghĩa với việc giảm tỷ lệ béo phì vì người dân vẫn tiêu thụ đường thông qua nhiều loại đồ uống, thực phẩm khác. Bên cạnh đó, ước tính nếu ngành đồ uống giảm sản lượng sẽ tác động đến khoảng 20 ngành liên quan, gây thiệt hại về kinh tế.
Tôi đề nghị quy định giữ nguyên mức thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc ít nhất thời điểm áp dụng từ năm 2027 với lộ trình tăng là mỗi năm là 1/3 thuế suất dự kiến tăng đối với xe pickup chở hàng cabin kép. Bởi, tiêu chuẩn kỹ thuật của Việt Nam và thế giới đã phân định rõ công năng sử dụng của xe pickup chở hàng cabin kép với HS 8704. Niên hạn sử dụng chỉ trong 25 năm, trong khi đó không áp dụng niên hạn cho xe ô tô con chở người dưới 9 chỗ.
Bên cạnh đó, thuế ở mức cao làm giảm lợi thế so sánh giữa thị trường ô tô Việt Nam với các nước, đồng thời cũng làm giảm tính cạnh tranh của doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh phần lớn mặt hàng này so với các doanh nghiệp khác. Chúng ta cần duy trì môi trường cạnh tranh lành mạnh, công bằng, bình đẳng, minh bạch theo quy định tại Điều 6 Luật Cạnh tranh và thông lệ quốc tế về môi trường cạnh tranh bình đẳng. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cũng khuyến nghị Chính phủ không nên ban hành quy định tạo thuận lợi hoặc hạn chế cạnh tranh của nhóm đối tượng này so với đối tượng khác. Đặc biệt, việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với xe pickup chở hàng cabin kép này cũng không giúp tăng thu ngân sách về tổng thể.
Từ góc độ người dùng, với công dụng và mẫu mã, thiết kế phù hợp vừa để di chuyển an toàn vừa để vận chuyển an toàn đặc biệt phù hợp cho khu vực miền núi, vùng sâu, xe pickup chở hàng cabin kép có thể đáp ứng nhu cầu của người dân trung bình ở Việt Nam, từ kinh doanh vận chuyển, chở hàng hóa của các hộ kinh doanh gia đình. Trong bối cảnh kinh tế vừa trải qua đại dịch Covid-19, thu nhập của người tiêu dùng còn ở mức trung bình, việc ổn định giá cả phù hợp với xe pickup chở hàng cabin kép nói riêng và xe ô tô nói chung sẽ có lợi cho người dân nhiều hơn.
Mặt khác, thuế suất tăng đồng nghĩa với việc giảm sản lượng bán hàng, sụt giảm sản xuất, nhân công lao động tại các nhà máy đang sản xuất cũng như tại hệ thống các đại lý. Việc giữ nguyên thuế suất hoặc có lộ trình tăng hoặc thời hạn áp dụng phù hợp để giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng này hoặc doanh nghiệp có đủ thời gian thích ứng, tăng cơ hội phục hồi. Từ đó, cũng làm giảm tác động vào việc đóng góp của doanh nghiệp vào ngân sách nhà nước.
Trong bối cảnh nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, các doanh nghiệp tiếp tục gồng mình để duy trì hoạt động và tích lũy nguồn lực để phát triển, điều quan trọng là cần việc giữ vững các cam kết, chính sách phù hợp nhằm bảo đảm quyền lợi nhà đầu tư tại Việt Nam, tránh gây xáo trộn, tiềm ẩn những rủi ro có thể sẽ ảnh hưởng tới niềm tin và quyết định đầu tư của các doanh nghiệp lâu năm tại Việt Nam.
ĐBQH Nguyễn Văn Mạnh (Vĩnh Phúc): Tiếp tục rà soát các mặt hàng thân thiện với môi trường để đưa ra mức thuế suất phù hợp
Tại Quyết định 508/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030 đã nêu rõ “rà soát nghiên cứu sửa đổi bổ sung đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt để điều tiết tiêu dùng phù hợp với sự dịch chuyển về xu hướng tiêu dùng trong xã hội và định hướng của đảng nhà nước về bảo vệ sức khỏe nhân dân và bảo vệ môi trường”.
Tại Điều 8, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung mô tả và mức thuế suất đối với một số mặt hàng thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, chưa có quy định bổ sung liên quan tới việc khuyến khích sử dụng các dòng xe thân thiện với môi trường như dòng xe điện Hybrid (HEV- Hybrid Electric Vehicle) được hưởng ưu đãi thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt.
Để khuyến khích sử dụng các dòng xe thân thiện với môi trường, tôi đề nghị bổ sung vào điểm đ, Điều 8 của dự thảo Luật quy định dòng xe điện Hybrid không có sạc ngoài được hưởng ưu đãi thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt với mức thuế suất bằng 70% mức thuế suất của dòng xe xăng dầu cùng loại quy định tại các điểm 4a, 4b, 4c và 4d của Biểu thuế tại Điều 8 Luật này. Đồng thời, sửa đổi mức thuế tiêu thụ đặc biệt với dòng xe điện có sạc ngoài từ mức 70% xuống 50% so với dòng động cơ đốt trong cùng loại.
Việc sửa đổi mức thuế tiêu thụ đặc biệt với dòng xe điện Hybrid tự sạc tại dự thảo Luật cũng để bảo đảm sự công bằng giữa dòng xe ôtô chạy xăng kết hợp với năng lượng điện Hybrid có hệ thống sạc riêng và không có hệ thống sạc riêng, tức tự sạc. Hiện nay, dự thảo Luật đang quy định loại xe có hệ thống sạc riêng được hưởng 70% mức thuế tiêu thụ đặc biệt so với dòng xe động cơ đốt trong cùng loại. Dòng xe Hybrid tự sạc vẫn chịu mức thuế tiêu thụ đặc biệt là 100%, trong khi cũng tiết kiệm sử dụng nhiên liệu khoảng 30% so với xe xăng, phát thải khí thải thấp, ít ô nhiễm môi trường.
Mặt khác, ở nước ta, trong ngắn hạn và trung hạn, việc chuyển đổi hoàn toàn sang xe điện gặp nhiều khó khăn, thách thức về hạ tầng và năng lượng. Do vậy, việc phát triển dòng xe Hybrid được xem là giải pháp phù hợp trong bối cảnh Việt Nam hiện nay, trước khi chuyển sang xe thuần điện. Theo các tính toán dự báo tác động của đề xuất ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe Hybrid có thể làm giảm thu ngân sách khoảng 5 nghìn tỷ đồng/năm trong giai đoạn dự báo (2026-2030). Mức giảm này chỉ chiếm khoảng 2,5% tổng số thu thuế tiêu thụ đặc biệt năm hiện nay của Việt Nam (tương đương khoảng 0,35% tổng thu thuế hàng năm), song sẽ giúp giảm lượng dầu thô cần nhập khẩu cho hoạt động sản xuất xăng dầu, từ đó góp phần vào giảm áp lực lên cán cân thương mại xuất nhập khẩu của nước ta.
Nhìn chung, việc điều chỉnh mức thuế suất đối với hàng hóa, dịch vụ có tác động lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và người dân. Do đó, cơ quan chủ trì soạn thảo cần tiếp tục rà soát các mặt hàng thân thiện môi trường để bổ sung vào biểu thuế suất cho phù hợp trong sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt lần này.
ĐBQH Thái Thị An Chung (Nghệ An): Cân nhắc không đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hòa nhiệt độ có công suất dưới 12.000 BTU
Liên quan đến đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt là điều hòa nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống, theo giải trình của Bộ Tài chính thì các nước châu Âu đã thực hiện việc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với hàng hóa này. Tuy nhiên, so sánh này “hơi khập khiễng”, vì các nước châu Âu là thời tiết ôn đới, trong khi nước ta là nhiệt đới.
Ngay tại Nghệ An, mùa hè nhiệt độ trung bình vào khoảng 38 - 39 độ C và có những tháng không có mưa, nóng như rang, nếu không điều hòa thì không thể nào sống được. Hiện nay, hầu như tất cả các trường học, cơ sở cũng như nông thôn... đều phải lắp điều hòa, do vậy đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu tính toán lại quy định này. Cụ thể, nếu cần thiết vì mục tiêu bảo vệ môi trường, thì có thể đánh thuế đối với những mặt hàng điều hòa không sử dụng các công nghệ như inventer hoặc những điều hòa có công suất dưới 12.000 BTU hoặc 9.000 BTU thì không đưa vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ phù hợp hơn.
Đồng thời, đề nghị cân nhắc bổ sung một số đối tượng đưa vào thuế tiêu thụ đặc biệt. Tại sao những mặt hàng xa xỉ, muốn hạn chế tiêu dùng, chúng ta lại không đưa vào thuế tiêu thụ đặc biệt, như đồng hồ đắt tiền, túi xách… Tôi đề nghị, nên nghiên cứu đưa vào thuế tiêu thụ đặc biệt những mặt hàng này để đáp ứng đúng mục đích của thuế tiêu thụ đặc biệt hơn.
Liên quan đến vấn đề ủy quyền cho Chính phủ trong việc quyết định mặt hàng nào thuộc diện chịu thuế và mặt hàng nào không thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, tôi đồng tình với ý kiến của Ủy ban Tài chính - Ngân sách. Vì theo Hiến pháp và quy định của pháp luật, nội dung này thuộc thẩm quyền của Quốc hội, việc ủy quyền cho Chính phủ là không phù hợp.
ĐBQH Khang Thị Mào (Yên Bái): Nghiên cứu tăng mạnh thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng thuốc lá
Tôi tán thành cao với sự cần thiết sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt. Qua 16 năm thực hiện Luật đã đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần định hướng sản xuất, tiêu dùng, ổn định nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, một số tồn tại và các vấn đề phát sinh cần được xem xét, điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung để thể chế hóa kịp thời, đầy đủ chủ trương của Đảng, góp phần khắc phục vướng mắc, bất cập của Luật hiện hành, phù hợp với mục tiêu, định hướng của Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030.
Về đối tượng chịu thuế (Điều 2), tại điểm a, khoản 1 quy định thuế đối với thuốc lá. Tôi đề nghị nghiên cứu tăng mạnh thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng thuốc lá. Theo tổng hợp, tiêu dùng thuốc lá ở Việt Nam gây ra những gánh nặng về bệnh tật, tử vong và kinh tế ở cả cấp hộ gia đình và quốc gia.
Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Việt Nam có trên 15,6 triệu người hút thuốc lá, chiếm 22,5% dân số; đồng thời là nước có số người sử dụng thuốc lá đứng thứ 15 trên thế giới, với số lượng tiêu thụ khoảng hơn 4 tỷ bao thuốc lá/năm. Mỗi năm, xã hội phải bỏ ra khoảng 49.000 tỷ đồng để mua và khoảng 108.000 tỷ đồng để dành cho các chi phí y tế liên quan đến thuốc lá. Nguyên nhân chính là do mức giá và thuế thuốc lá của Việt Nam ở mức thấp so với các nước trong khu vực và trên thế giới. Năm 2019, giá trung bình một bao thuốc nhãn hiệu phổ biến nhất ở Việt Nam khoảng 20.000 đồng, thấp hơn nhiều so với giá trung bình ở các quốc gia và chúng ta ở trong số các quốc gia có giá thuốc lá thấp nhất trên thế giới. Mặt khác, thu nhập của người dân tăng nhanh hơn nhiều so với giá sản phẩm thuốc lá.
Để đạt được hiệu quả giảm tiêu dùng thuốc lá và tăng thu ngân sách, đề nghị cần thay đổi chính sách thuế đối với thuốc lá theo hướng bổ sung thuế tuyệt đối cùng với thuế tương đối đang áp dụng để chuyển sang hệ thống thuế hỗn hợp với mức đủ lớn. Cụ thể, nếu áp dụng mức thuế 5.000 đồng/bao từ năm 2026, bên cạnh thuế suất 75% đang áp dụng thì sẽ giúp giảm đáng kể số lượng người hút thuốc; đồng thời, thu ngân sách nhà nước tăng khoảng 14.000 tỷ đồng một năm. Từ năm 2027 đến năm 2029, mỗi năm tăng thuế tiêu thụ đặc biệt thêm 3.000 đồng/bao thuốc lá. Như vậy đến năm 2030, áp dụng mức thuế 15.000 đồng/bao thuốc bên cạnh thuế suất tỷ lệ là 75% đang áp dụng thì mới bảo đảm đủ mạnh để giảm tỷ lệ người hút thuốc.
