Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Medicine do các nhà nghiên cứu tại Đại học Harvard, Đại học Copenhagen và Đại học Montreal cùng thực hiện - phân tích dữ liệu sức khỏe của hơn 100.000 người trong suốt 30 năm - là nghiên cứu đầu tiên trong lĩnh vực này xem xét cách chế độ ăn uống ảnh hưởng không chỉ đến tuổi thọ mà còn đến cách mọi người già đi.
Kết quả: Chế độ ăn uống tập trung nhiều vào rau củ, trái cây, chất béo tốt và một số thực phẩm từ động vật như cá và sữa trong thời gian dài có khả năng tạo ra sự khác biệt trong quá trình lão hóa của một người.
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng, ăn nhiều thực phẩm siêu chế biến có liên quan đến sức khỏe thể chất và nhận thức kém hơn của một người khi về già.
Nghiên cứu này bổ sung vào số lượng nghiên cứu ngày càng tăng về “sức khỏe” tuổi thọ của con người: số năm chúng ta sống trong tình trạng khỏe mạnh và các yếu tố có thể kéo dài thời gian đó.
Chẳng hạn, mặc dù người Mỹ sống thọ, nhưng thời gian cuối đời của họ thường không chất lượng với rất nhiều bệnh tật. Những tiến bộ y học đã biến các bệnh từng gây tử vong thành bệnh mãn tính. Bên cạnh đó là sự gia tăng tình trạng bệnh béo phì, tiểu đường và rối loạn do sử dụng chất gây nghiện.
Bà Anne-Julie Tessier, Phó Giáo sư tại Đại học Montreal, người đứng đầu nghiên cứu, khẳng định, thói quen ăn uống có liên quan chặt chẽ nhất đến quá trình “lão hóa khỏe mạnh” của một người.
Vậy “lão hoá khoẻ mạnh” là gì?
Các nhà nghiên cứu định nghĩa “lão hóa khỏe mạnh” là một người khi 70 tuổi vẫn có đủ sức khỏe về nhận thức, thể chất, tinh thần và không mắc bệnh mãn tính nghiêm trọng như ung thư, tiểu đường hoặc bệnh tim. Họ phát hiện ra rằng chưa tới 10% số người được theo dõi trong khoảng thời gian 30 năm qua đạt được cột mốc này.
Để kiểm tra mối liên hệ với chế độ ăn uống, các tác giả của nghiên cứu yêu cầu người tham gia ghi lại những loại thực phẩm đã ăn và tần suất ăn, sau đó chấm điểm mức độ tuân thủ chặt chẽ chế độ ăn uống của họ.
Những người đạt điểm cao trong việc tuân thủ chỉ số ăn uống lành mạnh - một chế độ ăn giàu thực vật cộng với protein như sữa và cá - có cơ hội “lão hóa khỏe mạnh” cao hơn 86% so với những người không tuân thủ.
Chế độ ăn nhiều chất béo, muối, đồ uống có đường và thịt đỏ hoặc thịt chế biến như thịt bò bít tết, giăm bông và xúc xích… cũng có liên quan chặt chẽ đến kết quả “lão hóa khỏe mạnh”.
Cần thêm nhiều nghiên cứu hơn
Thực tế, nhiều nghiên cứu đã xem xét xem liệu chế độ ăn uống cụ thể có thể giúp mọi người sống lâu hơn hay không. Một nghiên cứu được công bố vào năm 2023 phát hiện ra rằng việc tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh có liên quan đến nguy cơ tử vong sớm thấp hơn. Tuy nhiên, những nghiên cứu liên quan đến dinh dưỡng lại rất khó thực hiện, bởi đôi khi chỉ dựa vào việc người tham gia nhớ lại những gì họ đã ăn trong nhiều tuần, nhiều tháng hoặc nhiều năm, điều này có thể không chính xác.
Phó Giáo sư Anne-Julie Tessier cho rằng, việc tiến hành nghiên cứu ở nhiều nhóm dân số đa dạng hơn sẽ giúp xác định kết quả chính xác hơn. Tuy nhiên bà lưu ý, “cần nhớ rằng một chế độ ăn uống nhất định không phải là một phương pháp phù hợp với tất cả mọi người.”
“Kết quả nghiên cứu không có nghĩa là bạn phải bỏ qua sở thích cá nhân hoặc truyền thống văn hóa. Sự cân bằng và tận hưởng chắc chắn là chìa khóa cho một cuộc sống khoẻ mạnh”.
