Luật Đất đai (sửa đổi):

Giảm tình trạng “ôm, găm” đất được giao

Thạc sỹ, luật gia Phạm Văn Chung - Sở Tư pháp tỉnh Kon Tum

Một điểm mới đáng chú ý của Luật Đất đai (sửa đổi) đó là tổ chức, cá nhân không thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất sẽ bị thu hồi đất, góp phần giảm tình trạng “ôm, găm” đất được giao, tránh gây thiệt hại lớn nguồn lực xã hội. Đặc biệt, việc bỏ khung giá đất, xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường là nội dung quan trọng nhất của Luật… Để Luật sớm đi vào thực tiễn đời sống xã hội, các cơ quan liên quan cần tập trung phổ biến, tuyên truyền sâu rộng đến mọi tầng lớp Nhân dân; các bộ, ngành, địa phương khẩn trương xây dựng, hoàn thiện các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật, để sớm trình Chính phủ ban hành.

Bỏ khung, xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường

Luật Đất đai (sửa đổi) có nhiều nội dung mới, chủ yếu tập trung vào việc thu hồi, chuyển nhượng quyền sử dụng đất và một số vấn đề liên quan. Cụ thể, Luật quy định 32 trường hợp Nhà nước “thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng”. Theo đó, quy định cụ thể 32 trường hợp Nhà nước được thu hồi đất để thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng nhằm phát huy nguồn lực đất đai, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội theo hướng hiện đại, thực hiện chính sách an sinh xã hội, bảo vệ môi trường và bảo tồn di sản văn hóa.

Luật cũng quy định việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất thì phải nộp lại số tiền được miễn, giảm. Việc này nhằm tránh tiêu cực về việc được hưởng những ưu đãi của Nhà nước. Đồng thời, quy định chặt chẽ điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Cụ thể, Luật bổ sung những điều kiện để việc chuyển nhượng bất động sản diễn ra minh bạch hơn, hạn chế các hành vi vi phạm pháp luật, chiếm đoạt tài sản trong giao dịch.

Theo quy định của Luật Đất đai (sửa đổi), doanh nghiệp có thể nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa. Đây là quy định quan trọng giúp giá đất nông nghiệp có thể tăng khá mạnh; bảo đảm đúng giá trị, giá thị trường đối với quyền sử dụng đất. Mặt khác, quy định được bán tài sản trên đất và bán quyền thuê đất cho doanh nghiệp khác tạo thuận lợi hơn nữa cho ngành bất động sản khu công nghiệp; bảo đảm các quyền về tài sản và quyền của chủ sở hữu tài sản, các quyền liên quan đến sử dụng đất và thuê đất.

Khẩn trương xây dựng hệ thống thông tin quốc gia về đất đai, cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai. Ảnh: Minh họa. Nguồn ITN
Nguồn: ITN

Một điểm mới đáng chú ý của Luật Đất đai (sửa đổi) đó là tổ chức, cá nhân không thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất sẽ bị thu hồi đất. Quy định này góp phần giảm tình trạng “ôm, găm” đất được giao, tránh gây thiệt hại lớn nguồn lực xã hội. Cùng với đó, quy định Luật cũng nêu rõ: phải hoàn thành bố trí tái định cư trước khi thu hồi đất. Khu tái định cư phải hoàn thiện các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ theo quy hoạch chi tiết được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; đồng thời, phải phù hợp với truyền thống văn hóa, phong tục tập quán của cộng đồng dân cư nơi có đất thu hồi.

Đặc biệt, việc bỏ khung giá đất, xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường là điều quan trọng nhất của Luật Đất đai (sửa đổi) lần này. Bởi về cơ bản, những người sở hữu đất sẽ có lợi hơn, doanh nghiệp bất động sản cũng sẽ dễ dàng hơn để giải phóng mặt bằng theo cơ chế thị trường.

Mặt khác, với quy định xây nhà lưu trú cho công nhân khu công nghiệp được miễn, giảm tiền thuê đất cũng là một điểm mới đáng nói, vì sẽ giúp gia tăng nguồn cung bất động sản cho thuê, về lâu dài sẽ có tác động làm giảm giá thuê nhà. Ngoài ra, Luật có nhiều nội dung mới đáp ứng yêu cầu về quản lý, khai thác đất đai chặt chẽ, hiệu quả hơn như: xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, kiện toàn tổ chức bộ máy, nhân sự; phân cấp thẩm quyền quản lý đất đai...

Khẩn trương xây dựng hệ thống thông tin quốc gia về đất đai

Sau khi Luật Đất đai (sửa đổi) được ban hành tại Kỳ họp bất thường lần thứ Năm, Quốc hội Khóa XV, đến nay đã có nhiều văn bản chỉ đạo triển khai thi hành Luật. Tuy nhiên, để Luật sớm đi vào thực tiễn đời sống xã hội, các cơ quan liên quan cần tập trung phổ biến, tuyên truyền sâu rộng đến mọi tầng lớp Nhân dân nhằm giúp họ hiểu, nắm rõ các quy định của Luật, nhất là các quy định mới để người dân, tổ chức chủ động nghiên cứu. Để khi Luật có hiệu lực thì việc triển khai, áp dụng được đầy đủ, chính xác và đúng quy định. Đây là nội dung rất cần thiết, quan trọng, làm tốt việc này sẽ hạn chế tình trạng các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan ban hành các kế hoạch, chương trình theo các quy trình, thủ tục, quy định cũ sẽ bị bãi bỏ, thay thế và đến khi có quy định mới lại thêm rắc rối, phức tạp, khó giải quyết.

Đối với các văn bản quy định chi tiết thi hành luật, các bộ, ngành, địa phương theo chức năng, nhiệm vụ được giao khẩn trương xây dựng, hoàn thiện để sớm trình Chính phủ ban hành. Nhất là những nội dung có hiệu lực từ ngày 1.4.2024, hoặc để có cơ sở đề xuất Quốc hội cho phép Luật có hiệu lực vào tháng 7.2024.

Các cơ quan liên quan sớm kiện toàn bộ máy, nhất là cơ chế hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước về đất đai, các tổ chức dịch vụ công bảo đảm hiệu lực, hiệu quả khi triển khai thi hành Luật. Đặc biệt, cần khẩn trương xây dựng hệ thống thông tin quốc gia, cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai, giá đất… nhằm phục vụ cho việc quản lý, khai thác tài nguyên đất đai đạt hiệu quả cao nhất.

Ngoài ra, Luật có nội dung đặc biệt quan trọng cần phải triển khai thí điểm trước khi quyết định chính thức như: về thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất đối với đất khác; về thí điểm tách công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập... Do đó, các bộ, ngành liên quan cần khẩn trương xây dựng Đề án thí điểm để Chính phủ trình Quốc hội về thí điểm các nội dung này, để khi cơ quan có thẩm quyền quyết định cuối cùng thì khả thi, hiệu lực, hiệu quả. Nhất là bảo đảm quyền, lợi ích hài hòa cho các bên liên quan và phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Diễn đàn Quốc hội

ĐBQH Nguyễn Phương Tuấn (Kiên Giang)
Quốc hội và Cử tri

Có giải pháp tháo gỡ điểm nghẽn cho phát triển công nghiệp công nghệ số

Cơ bản đồng tình với sự cần thiết ban hành Luật Công nghiệp công nghệ số, tuy nhiên, thảo luận tại tổ về dự án Luật này, các đại biểu Quốc hội đề nghị, cần có giải pháp tháo gỡ những điểm nghẽn về nguồn nhân lực, hạ tầng cho phát triển công nghiệp công nghệ số. Đồng thời, hoạt động phát triển trí tuệ nhân tạo cần được quản lý chặt chẽ và tinh thần là "mức độ rủi ro đến đâu sẽ có mức độ quản lý cao đến đó".

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên thảo luận
Quốc hội và Cử tri

Quy định chặt chẽ việc quản lý hóa chất nguy hiểm

Hóa chất đóng vai trò quan trọng, không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt hàng ngày cũng như trong phát triển các ngành sản xuất. Với mức độ phổ biến rộng khắp nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe con người và môi trường, các đại biểu Quốc hội đề nghị, cần quy định chặt chẽ việc quản lý hóa chất, nhất là hóa chất nguy hiểm.

QH thảo luận tại Tổ
Diễn đàn Quốc hội

Cân nhắc kỹ lưỡng, đánh giá tác động toàn diện về mức thuế suất và đối tượng chịu thuế

Thảo luận tại Tổ về dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), các ĐBQH cho rằng, việc điều chỉnh mức thuế suất đối với hàng hóa, dịch vụ có tác động lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và người dân. Do đó, cần cân nhắc kỹ lưỡng, đánh giá tác động toàn diện để đưa ra quy định phù hợp về bổ sung đối tượng nộp thuế, điều chỉnh mức thuế suất…, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người nộp thuế.

Động lực để Huế phát triển nhanh và mạnh mẽ hơn nữa
Diễn đàn Quốc hội

Động lực để Huế phát triển nhanh và mạnh mẽ hơn nữa

Nhất trí việc thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương là phù hợp với lịch sử hình thành và phát triển của đô thị Huế, các đại biểu Quốc hội đề xuất nhiều giải pháp nhằm thực hiện thành công Đề án. Trong đó, cần làm rõ các giải pháp đồng bộ về cơ chế, chính sách để phát huy cao nhất tiềm năng, nguồn lực của thành phố Huế và của Trung ương cho đầu tư phát triển.

Quốc hội thảo luận về chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam
Diễn đàn Quốc hội

Sẽ tạo bước đột phá trong phát triển hạ tầng giao thông

Thảo luận tại Hội trường về chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, các đại biểu Quốc hội nhất trí với sự cần thiết đầu tư dự án để thể chế hóa chủ trương của Đảng, tạo bước đột phá trong phát triển, hiện đại hóa kết cấu hạ tầng giao thông. Đồng thời, tin tưởng, với sự huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị, dự án sẽ sớm được hiện thực hoá thành công, phát huy hiệu quả, đóng góp tích cực cho sự phát triển của đất nước cả trước mắt và tương lai lâu dài.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên họp
Quốc hội và Cử tri

Nhanh chóng giải quyết khó khăn về đời sống nhà giáo

Cho ý kiến về dự thảo Luật Nhà giáo, nhiều đại biểu cho rằng, việc quy định tiền lương nhà giáo ở cơ sở giáo dục công lập được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp sẽ giải quyết được những khó khăn về đời sống của nhà giáo. Đồng thời, khuyến khích thu hút nguồn nhân lực và những người giỏi tham gia vào ngành sư phạm nhiều hơn, giúp ngành giáo dục ngày càng bảo đảm về số lượng và tốt về chất lượng.

ĐBQH Đào Chí Nghĩa (Cần Thơ)
Diễn đàn Quốc hội

Thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới

Từ thực tiễn nắm bắt các ý kiến, kiến nghị của cử tri và hoạt động giám sát tại địa phương, cơ sở, tham gia thảo luận tại Hội trường về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội Khóa XV, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị, bên cạnh việc ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng, làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống, thì Chính phủ cần thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới, có chính sách cụ thể phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, kinh tế số, kinh tế chia sẻ, chuyển đổi xanh… Đây là những động lực quan trọng để đưa đất nước vững vàng tiến bước trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trả lời chất vấn
Diễn đàn Quốc hội

Có giải pháp chấn chỉnh kịp thời các vi phạm

Trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội (ĐBQH) về quản lý thực phẩm chức năng tại Kỳ họp thứ Tám, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, vướng mắc nhất hiện nay là những vấn đề liên quan đến quảng cáo trên mạng internet và mạng xã hội. Trong đó, có những trang mạng đặt tại nước ngoài nên rất khó xử lý.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên thảo luận
Diễn đàn Quốc hội

Bảo đảm điều kiện tiếp cận, sử dụng đất và nguồn lực khác công bằng, hiệu quả

Với những hạn chế, khó khăn, vướng mắc đã được nhận diện, Đoàn giám sát của Quốc hội về "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023" đề nghị, Chính phủ tiếp tục rà soát, hoàn thiện các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành bảo đảm thực sự khắc phục tồn tại, hạn chế đã chỉ ra, bao gồm cả các văn bản mới ban hành, bảo đảm điều kiện tiếp cận, sử dụng đất và các nguồn lực khác công bằng, công khai, hiệu quả.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải
Diễn đàn Quốc hội

Giao Chính phủ hướng dẫn mức hỗ trợ kinh phí của tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản

Theo dự thảo Luật Địa chất và khoáng sản, căn cứ vào tình hình thực tiễn, HĐND cấp tỉnh quyết định mức hỗ trợ kinh phí của tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản để đầu tư nâng cấp, duy tu, xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình bảo vệ môi trường trên địa bàn. Tại Phiên họp thứ 39 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, một số ý kiến cho rằng, quy định này còn tùy nghi, mỗi địa phương quyết định mức hỗ trợ khác nhau. Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị giao Chính phủ hướng dẫn, để có nguyên tắc xác định trình tự, thủ tục, hồ sơ, ngân sách, điều tiết ngân sách hoặc hạch toán sử dụng nguồn thu thống nhất.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên họp
Quốc hội và Cử tri

Bảo đảm linh hoạt trong quản lý, điều hành và đáp ứng được yêu cầu thực tiễn

Cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế tại Phiên họp thứ 39, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhấn mạnh, dự thảo Luật có phạm vi tác động rộng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền, lợi ích của người dân, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, Quỹ Bảo hiểm y tế và ngân sách nhà nước, do đó, cần rà soát kỹ lưỡng, nhất là về thủ tục hành chính để bảo đảm linh hoạt trong quản lý, điều hành và đáp ứng được yêu cầu thực tiễn.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi)
Diễn đàn Quốc hội

Cần lấy ý kiến đại biểu Quốc hội về việc có áp thuế VAT với phân bón hay không

Trên cơ sở tiếp thu các ý kiến đóng góp tại phiên thảo luận ở hội trường và quá trình làm việc giữa cơ quan thẩm tra với cơ quan chủ trì soạn thảo cho thấy, trong dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) còn một số nội dung có ý kiến khác nhau. Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị, các cơ quan phối hợp xây dựng phương án cụ thể, đưa ra lấy ý kiến đại biểu Quốc hội, bảo đảm khách quan, nêu rõ căn cứ, các ưu điểm và nhược điểm của từng phương án.

Có các giải pháp đột phá biến cam kết thành hiện thực
Quốc hội và Cử tri

Có các giải pháp đột phá biến cam kết thành hiện thực

Nhìn lại phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội Khóa XV, ĐBQH THÁI THỊ AN CHUNG (Nghệ An) cho rằng, phiên họp diễn ra sôi nổi, ngày càng đổi mới và đi vào thực chất. Đại biểu kỳ vọng, các "tư lệnh" ngành sẽ thực hiện nghiêm túc, quyết liệt, có các giải pháp đột phá, căn cơ hơn để biến những cam kết, lời hứa trên nghị trường thành hiện thực.

toàn cảnh phiên họp
Diễn đàn Quốc hội

Có cơ chế đặc thù trong phân bổ ngân sách cho địa phương khó khăn, có tính chất phức tạp về ma túy

Để bảo đảm hiệu quả nguồn vốn thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030, tại phiên thảo luận chiều 13.11, đại biểu Quốc hội đề nghị, Chính phủ cân nhắc cơ chế đặc thù trong phân bổ ngân sách cho các địa phương khó khăn, có tính chất phức tạp về ma túy và xem xét khả năng huy động thêm các nguồn lực hợp pháp khác để tham gia thực hiện chương trình.

ĐBQH Nguyễn Phương Tuấn (Kiên Giang)
Quốc hội và Cử tri

Đánh giá kỹ hiệu quả tài chính, chuẩn bị phương án, nguồn lực thực hiện

Thảo luận tại tổ về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, đa số các đại biểu Quốc hội nhất trí đầu tư Dự án, song cũng đề nghị Chính phủ cần rà soát kỹ lưỡng để đánh giá đúng thực tế hiệu quả tài chính, chuẩn bị các phương án, nguồn lực để bảo đảm thực hiện dự án hiệu quả, đúng tiến độ.