Theo phản ánh của một số địa phương, dù cơ chế một cửa trong giải quyết thủ tục hải quan thời gian qua đã được triển khai nhưng tại nhiều đơn vị, công tác cải cách hành chính chỉ được thực hiện hình thức, không đi vào thực chất; Cơ chế một cửa chưa phát huy hiệu quả, áp dụng theo tiêu chuẩn ISO còn miễn cưỡng; Việc phân cấp chưa được thực hiện hiệu quả... Với ngành hải quan, năm 2008 được đánh giá là năm bản lề trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của ngành và thực hiện nhiều cam kết quốc tế có liên quan theo cam kết với WTO. Do vậy, để tạo điều kiện thuận lợi trong công tác quản lý ngành và hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp trong hoạt động xuất nhập khẩu, ngành hải quan đã xác định một trong những nhiệm vụ trọng tâm là cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính. Theo đó, ngành hải quan sẽ có các kiến nghị bổ sung, sửa đổi hệ thống văn bản, quy trình nghiệp vụ liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu như xây dựng quy trình quản lý hàng gia công, nhập nguyên liệu sản xuất, xuất khẩu trên cơ sở quản lý rủi ro... Bên cạnh đó, ngành đã xác định phải nâng cao năng lực kiểm tra, kiểm soát xuất xứ hàng hóa, khắc phục triệt để việc áp mã không thống nhất, chậm trễ bằng việc xây dựng cơ sở dữ liệu về phân loại hàng hóa. Cục trưởng Cục hải quan tỉnh Nghệ An Hà Thái Dũng đề nghị cần tăng cường công tác giám sát quản lý khâu xây dựng giá đối với các mặt hàng nhập khẩu cho chuyển cảng, chuyển tiếp. Thực hiện đồng bộ trong công tác chống buôn lậu, thanh tra kiểm tra và xem xét thận trọng các biện pháp tính giá thuế cho mặt hàng để hạn chế gian lận thương mại, giảm phiền hà cho doanh nghiệp.
Cùng với mục tiêu đẩy mạnh cải cách hành chính, trong năm nay, ngành hải quan phấn đấu hoàn thành vượt mức dự toán thu ngân sách nhà nước 84.500 tỷ đồng, đồng thời, không để phát sinh nợ xấu. Để thực hiện mục tiêu này, ngành xác định sẽ lập cơ chế thuận lợi cho đại lý làm thủ tục hải quan trong khai báo, giải quyết các vướng mắc, cũng như tăng cường đội ngũ nhân viên đại lý chuyên nghiệp, chuyên sâu và đẩy mạnh công tác tư vấn, hỗ trợ để phát triển đại lý làm thủ tục hải quan mà trước mắt là sẽ triển khai thực hiện đại lý thủ tục hải quan điện tử. Hiện công việc này đang được Cục hải quan tại một số địa bàn trọng điểm như Hà Nội, Hải Phòng và TP Hồ Chí Minh thực hiện. Cục trưởng Cục Hải quan TP Hải Phòng Mai Thế Huyên cho biết, đề án hiện đại hoá Cục hải quan Hải Phòng giai đoạn 2007 – 2012 và tầm nhìn 2020 đã được Tổng cục Hải quan phê chuẩn với mục tiêu là nhanh chóng đưa hải quan TP Hải Phòng thành địa phương áp dụng hệ thống thông quan tập trung đầu tiên của cả nước. Đây là mô hình quản lý hiện đại đang được một vài quốc gia trong khu vực áp dụng. Cục Hải quan Hải Phòng hiện đang nỗ lực và đề nghị Chính phủ tăng đầu tư về mặt tài chính, ban hành thêm các chủ trương, chính sách để tạo thuận lợi triển khai các hoạt động hiện đại hóa công tác hải quan.
Không ngừng hoàn thiện cơ chế chính sách về hải quan cho phù hợp với tình hình thực tiễn, tập trung đẩy mạnh tốc độ hiện đại hóa ngành hải quan và thực hiện nghiêm túc kỷ cương, kỷ luật hành chính sẽ là những yếu tố quan trọng góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp. Với việc xác định hải quan và doanh nghiệp là những người bạn đồng hành nên sự chuyển mình của công tác hải quan sẽ tạo điều kiện thuận lợi hỗ trợ phát triển thương mại, tăng sức hấp dẫn với các nhà đầu tư.
THU PHƯƠNG