Khó thực hiện mục tiêu...
Theo ĐBQH Mai Văn Hải, trong thời gian qua, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã quan tâm chỉ đạo thực hiện việc xây dựng nhà ở xã hội. Theo đó, một số vướng mắc từng bước được tháo gỡ kể cả về pháp luật cũng như tổ chức thực hiện; trong việc lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch sử dụng đất, một số địa phương đã bố trí được quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội độc lập, một số địa phương bố trí nhà ở xã hội là quỹ đất 20% trong dự án nhà ở thương mại; các địa phương cũng đã nỗ lực chỉ đạo xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân. Tuy nhiên, theo Báo cáo của Chính phủ, sau 8 năm (2015 - 2023) mới có 373/800 dự án hoàn thành với quy mô đã xây dựng được 193.920 căn hộ, nếu so với mục tiêu đến năm 2025 mới chỉ đạt 45,3% và so với mục tiêu đến năm 2030 mới chỉ đạt 18,2% . Như vậy, mục tiêu của dự án đến năm 2025 và đến năm 2030 là rất khó có khả năng hoàn thành, nếu không có giải pháp đột phá.
Báo cáo của đoàn giám sát của Quốc hội về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023” đã nêu rất cụ thể về những tồn tại, nguyên nhân và có nhiều kiến nghị cụ thể, thiết thực. ĐBQH Mai Văn Hải cho rằng, trong số rất nhiều nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế được nêu trong báo cáo thì nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu, do công tác ban hành chính sách, pháp luật về nhà ở xã hội tuy là tương đối đầy đủ nhưng thiếu ổn định, có nhiều văn bản chồng chéo, mâu thuẫn, chưa đồng bộ thống nhất, một số cơ chế chính sách chưa khuyến khích, thu hút được các nhà đầu tư nhà ở xã hội; còn nhiều người có thu nhập thấp, công nhân lao động chưa tiếp cận được với các chính sách ưu đãi tín dụng về nhà ở xã hội.
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy sự phát triển nhà ở xã hội, giúp cho người có thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp có điều kiện tiếp cận dễ dàng hơn với nhà ở xã hội, nhưng vẫn còn tồn tại, vướng mắc trong triển khai thực hiện các dự án; trong việc bán, cho thuê, cho thuê mua đối với nhà ở xã hội. Đến nay, vẫn còn nhiều địa phương chưa hoàn thành kế hoạch phát triển nhà ở xã hội; việc bố trí quỹ đất ở đô thị, khu công nghiệp còn khó khăn; một số quy định chưa phù hợp với thực tế, chậm được sửa đổi, bổ sung như về thủ tục đầu tư, về đất đai, về xây dựng, về quy hoạch.
Tạo điều kiện thuận lợi cho Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam tham gia phát triển nhà ở xã hội
Theo đó, ĐBQH Mai Văn Hải đề nghị Chính phủ tiếp tục quan tâm chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tháo gỡ các "điểm nghẽn" trong thực hiện các chính sách, pháp luật về nhà ở xã hội trong lĩnh vực đầu tư, đất đai, quy hoạch; sửa đổi các chính sách để thu hút nhà đầu tư; giúp người có thu nhập thấp, công nhân lao động có nhu cầu nhà ở xã hội thì được tiếp cận với chính sách được tốt hơn.
Bên cạnh đó, Chính phủ cần chỉ đạo thực hiện tốt việc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, cấp huyện; ưu tiên bố trí đủ quỹ đất cho nhu cầu nhà ở xã hội, trong đó chú trọng đối với bố trí các dự án nhà ở độc lập, nhất là ở các đô thị lớn, các khu công nghiệp. Đồng thời, cần phải thực hiện bố trí ngân sách Trung ương, ngân sách các địa phương thỏa đáng để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; hoàn thiện các cơ chế, chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tham gia phát triển nhà ở xã hội cho công nhân các khu công nghiệp để giải quyết nhu cầu nhà ở của công nhân lao động; chỉ đạo tháo gỡ khó khăn để nhà đầu tư, người có thu nhập thấp, công nhân được tiếp cận với vốn vay để đầu tư cũng như là mua nhà ở xã hội.
Cũng theo đại biểu Hải, Chính phủ cần có chính sách cụ thể hóa theo tinh thần Chỉ thị số 34-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển nhà ở xã hội trong tình hình mới. Chỉ đạo thực hiện việc giao cho các địa phương phải xác định chỉ tiêu phấn đấu 5 năm, hằng năm để thực hiện cho được kế hoạch đề ra theo đúng tinh thần Chỉ thị số 34-CT/W của Ban Bí thư. Cụ thể hóa chính sách để tính đúng, tính đủ các chi phí hợp lý, hợp lệ, thực hiện tốt các cơ chế tài chính, bảo đảm hài hòa lợi ích của nhà đầu tư, nhà nước và người dân thụ hưởng chính sách; khắc phục tình trạng một số dự án lợi nhuận thấp, thời gian kéo dài, không khuyến khích được nhà đầu tư; cụ thể hóa chính sách đặc thù cho người lao động có thu nhập thấp, công nhân trong các khu công nghiệp, cần đa dạng các sản phẩm nhà ở xã hội và các hình thức thuê, thuê mua, mua với giá cả hợp lý để người thu nhập thấp có thể tiếp cận được.
Bên cạnh đó, Chính phủ tiếp tục chỉ đạo rà soát, tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong thực hiện các thủ tục hành chính trong đầu tư dự án nhà ở xã hội, trong tiếp cận vốn vay, tạo thuận lợi nhất có thể, để rút ngắn thời gian triển khai thực hiện dự án đầu tư nhà ở xã hội; cải cách thủ tục hành chính trong việc xét duyệt đối tượng đủ điều kiện tham gia mua nhà ở xã hội, để vừa thuận tiện, vừa chính xác đối tượng được thụ hưởng chính sách.
