Đủ phẩm chất, năng lực ngang tầm nhiệm vụ
Lý luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh chỉ ra những căn bệnh của những “kẻ thù bên trong” đó là tính “kiêu ngạo cộng sản” của không ít đảng viên, đó là trình độ học vấn thấp kém, bệnh kinh nghiệm chủ nghĩa; là quan liêu xa thực tế, xa cấp dưới và xa dân, chỉ làm việc theo kiểu bàn giấy; là không biết “tính toán tiền nong cho cẩn thận và thành thực”; là không chịu “chi tiêu tiết kiệm”, là “lười biếng”, “tham ô” và không “làm theo kỷ luật”. Chính Lê-nin đã từng khẳng định: “Nếu còn có một hiện tượng như nạn hối lộ, nếu còn có thể hối lộ được…” thì “mọi biện pháp đều sẽ lơ lửng trên không trung, sẽ hoàn toàn không mang lại kết quả gì cả. Một đạo luật chỉ có thể đưa đến kết quả xấu hơn, nếu trên thực tiễn nó được đem áp dụng trong điều kiện nạn hối lộ còn được dung thứ và đang thịnh hành”, đó là bệnh hình thức, sa vào chủ nghĩa cá nhân, vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ.
Để sắp xếp bộ máy thực sự hiệu quả, một giải pháp mang tính quyết định đó chính là việc cơ cấu lại đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực ngang tầm nhiệm vụ, chuẩn hóa gắn với chuyển đổi số. Theo đó, cần có sự đánh giá công tâm, khách quan để gạn đục khơi trong, lựa chọn những người thực sự hồng, chuyên để tiếp tục công tác. Bên cạnh đó, cũng cần giải pháp loại bỏ ra khỏi bộ máy sau sắp xếp những kẻ cơ hội, yếu kém năng lực, phẩm chất đạo đức, chưa được chuẩn hóa. Muốn làm được việc này, cần thanh tra, kiểm tra để có căn cứ đánh giá cụ thể, về bằng cấp có thể rà soát chất lượng. Sớm ban hành quy định về khung tiêu chuẩn, tiêu chí bố trí cán bộ ở từng cấp, từ Trung ương tới cơ sở, từng loại hình để chủ động rà soát, xác định rõ vị trí để có thể bố trí ngay sau sắp xếp.
Nên chăng, đối với các vị trí chủ chốt có sự đánh giá qua thi cử công khai để lựa chọn người xứng đáng theo quy chuẩn vì việc tìm người, lượng tài trao chức, giảm lý luận suông mà làm việc phải có sản phẩm cụ thể. Song hành với đó là đổi mới mạnh mẽ công tác tuyển dụng, đào tạo, đề bạt, bổ nhiệm, luân chuyển, điều động, đánh giá cán bộ. Tuyệt đối không có vùng cấm, không có ngoại lệ trong đánh giá cán bộ. Cùng với đó, tiếp tục cải cách tiền lương để xác định mức lương xứng đáng theo vị trí việc làm.
Khi nói về cải tiến bộ máy Nhà nước, V.L.Lê-nin đã nhấn mạnh: "Phải tuân theo quy tắc này: thà ít mà tốt...”. Khi trích dẫn nội dung này, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định:“Tôi biết rằng giữ vững quy tắc ấy và vận dụng được nó vào tình hình thực tế của chúng ta là khó khăn... Tôi biết rằng sẽ phải kháng cự một cách mãnh liệt, sẽ phải tỏ ra kiên trì phi thường... Song tôi vẫn tin chắc rằng chỉ có tiến hành công tác đó, chúng ta mới có thể xây dựng được một nước cộng hòa thật sự xứng danh là nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô-Viết".
Đúng như nhận định của Tổng Bí thư, nếu vận dụng quy tắc của V.I.Lê-nin vào thực tiễn sắp xếp của Việt Nam hiện nay đúng là rất khó khăn. Là một cán bộ trong guồng quay ấy, bản thân tôi cũng nhận thức sâu sắc rằng đã là cách mạng thì phải có những người lính tiên phong, mà cuộc cách mạng này nếu ai cảm thấy mình không còn phù hợp theo quy chuẩn, bằng cấp, nhất là trình độ công nghệ thông tin thì hãy đứng sang một bên, để nhường đường cho thế hệ trẻ, những người tâm huyết trách nhiệm, đủ đức, đủ tài tiếp tục gánh vác sứ mệnh ấy, đừng làm kẻ “ngăn cản bước xe lăn”. Người được giữ lại cần tiếp tục trau dồi bản thân để xứng đáng với kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Bởi tôi tin chắc tới đây thì với quy định mới về đánh giá, tiêu chuẩn, chắc chắn bộ máy mới sẽ động chứ không tĩnh, quy luật đào thải sẽ không ngừng nghỉ, nếu ai không tu dưỡng rèn luyện sẽ bị đánh bật ra khỏi đường ray” - Phó Trưởng ban Kinh tế - Xã hội HĐND huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh Nguyễn Thị Thùy phân tích.
Thể chế phải đi trước
Một nhiệm vụ rất quan trọng trong thực hiện sắp xếp bộ máy theo tinh thần Kết luận 127 đó chính là việc hoàn thiện thể chế theo tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng". Khối lượng công việc được người đứng đầu Đảng ta xác định là khổng lồ, có những việc khó chưa được thí điểm. Theo đó, hoàn thiện thể chế phải đi trước một bước để tạo khung khổ pháp lý cho bộ máy mới vận hành trơn tru. Cùng với sắp xếp, tinh gọn, việc rà soát các quy định pháp luật liên quan để chủ động chuẩn bị sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới theo đúng quy định, bảo đảm chủ trương của Đảng được triển khai nhanh nhất sau khi được Trung ương thống nhất thông qua các phương án sắp xếp là điều vô cùng cấp thiết.
Trước mắt, bảo đảm lộ trình sáp nhập tỉnh, bỏ cấp huyện và nhập xã, Trung ương cần có sự chỉ đạo quyết liệt để Hiến pháp được sửa đổi theo đúng quy trình, bảo đảm chất lượng dẫn đường cho việc sửa đổi các luật và văn bản pháp quy làm cơ sở pháp lý cho bộ máy mới hoạt động là việc cần làm nhất hiện nay. Trong đó, một số luật mới Quốc hội vừa thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ Chín cũng cần được xem xét để điều chỉnh ngay. Việc điều chỉnh Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) cần bám sát tinh thần kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về tổ chức, hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị, gắn với tinh thần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền với phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".
Ngoài ra, cần quy định rõ thẩm quyền, trách nhiệm kiểm tra, giám sát, cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách tối đa thủ tục hành chính, giảm chi phí, tạo thuận lợi cao nhất cho người dân và doanh nghiệp. Sau khi bộ máy mới đi vào hoạt động, cần có ngay văn bản quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong bộ máy, bảo đảm sự phân biệt rõ cấp ban hành chủ trương, chính sách, pháp luật với cấp tổ chức thực hiện.
Giữa khối lượng công việc khổng lồ ấy, ngoài nhân lực, thể chế, việc ban hành chính sách phù hợp để có sự ghi nhận và “đền bù” xứng đáng với những cán bộ, công chức rời khỏi bộ máy cũng là vấn đề lớn được đặt ra. Bảo đảm công bằng, khuyến khích cán bộ, công chức nghỉ trước thời hạn sẽ tiêu tốn một khoản kinh phí không nhỏ từ ngân sách nhà nước. “Cần soát xét kỹ, phân loại đối tượng cụ thể để tính toán chính xác. Cùng với chi trả, cần có cơ chế kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ” - ông Lê Văn Tâm, huyện K’rông Năng, Đắk Lắk kiến nghị.
Nhập tỉnh, bỏ cấp huyện, sáp nhập xã đồng nghĩa với việc một loạt trụ sở sẽ bị bỏ trống. Phương án xử lý đất đai, tài sản công sau sáp nhập như thế nào cũng là bài toán đặt ra. Đây cũng là điều cần thiết để dọn dẹp “cái cũ”, gọn gàng phù hợp với bộ máy đã được tinh gọn mạnh, tiến tới hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả như mục tiêu mà cuộc cách mạng sắp xếp bộ máy đã đặt ra trong bối cảnh nước ta hiện nay.
