IPU - 135 năm thành lập

Tổ chức đa phương lâu đời nhất thế giới

Liên minh Nghị viện Thế giới (Inter Parliamentary Union - IPU) là tổ chức chính trị đa phương được thành lập sớm nhất trên thế giới. Ra đời cách đây 135 năm, từ một hội nghị ban đầu gồm 9 nước, IPU đã trở thành “Nghị viện của các nghị viện” với 180 cơ quan lập pháp quốc gia thành viên và mở cửa cho tất cả 46.000 nghị sĩ trên toàn thế giới.

IPU được thành lập vào những năm cuối thế kỷ XIX, thời điểm thiếu các cơ chế chính thức cho hợp tác quốc tế giữa các Chính phủ và nghị viện. Nỗ lực tiên phong này được dẫn đầu bởi hai nghị sĩ có tầm nhìn xa: William Randal Cremer người Anh và Frédéric Passy người Pháp. Mặc dù bối cảnh khác nhau, hai chính trị gia này đã tìm được điểm chung ở tình yêu hòa bình, phản đối chiến tranh, ủng hộ quan điểm giải quyết mâu thuẫn, giải quyết các bất đồng một cách hòa bình nhất thông qua thương lượng có sự can thiệp của một tổ chức trọng tài quốc tế.

Cuộc họp đầu tiên của các nghị sĩ đến từ 9 quốc gia thành lập IPU vào ngày 30.6.1889. Ảnh: IPU
Cuộc họp đầu tiên của các nghị sĩ đến từ 9 quốc gia thành lập IPU vào ngày 30.6.1989. Ảnh: IPU

Với ý tưởng đó, cả hai nhà lãnh đạo đã tập hợp được 100 đại biểu bao gồm các chính trị gia, lãnh đạo các nước cũng như các nhà hoạt động xã hội đến từ 9 quốc gia cùng tham gia và họp bàn, thành lập một tổ chức liên nghị viện đầu tiên trên thế giới vào ngày 30.6.1889 với tên gọi Hội nghị Liên nghị viện về trọng tài.

Với sự thay đổi của một số hoạt động cũng như các thành viên tham gia tổ chức, IPCA hoạt động từ năm 1889 đến năm 1899 thì chính thức được đổi tên thành Liên minh Nghị viện thế giới (IPU). Đây là dấu mốc quan trọng đánh dấu sự ra đời của tổ chức chính trị đa phương đầu tiên trên thế giới liên kết các nghị viện của các quốc gia có chủ quyền.

135 năm sau khi thành lập, IPU đã trở thành “Nghị viện của các nghị viện” với 180 thành viên, 15 tổ chức nghị viện liên kết và mở rộng cửa cho tất cả 46.000 nghị sĩ trên toàn thế giới. Vào năm 2018, Liên Hợp Quốc chính thức lấy ngày thành lập IPU 30.6 hàng năm là “Ngày Quốc tế Nghị viện".

Những cột mốc đáng nhớ

- 1888: hai nhà sáng lập là William Randal Cremer và Frédéric gặp nhau lần đầu tiên.

- 1889: IPU được thành lập tại Paris bởi các nghị sĩ đến từ 9 quốc gia.

- 1922: Antonie Pfulf trở thành phụ nữ đầu tiên phát biểu trước một hội nghị của IPU.

- 1947: Nhóm họp lần đầu tiên sau Chiến tranh Thế giới II.

- 1974: Lần đầu tiên thúc đẩy chương trình về giới.

- 1976: Thành lập Ủy ban Nhân quyền của nghị sĩ.

- 1994: Thông qua Tiêu chí về bầu cử công bằng và tự do.

- 1997: Thông qua Tuyên bố chung về dân chủ.

- 2010: Thành lập Diễn đàn Nghị sĩ trẻ.

- 2018: Liên Hợp Quốc lấy ngày thành lập IPU là Ngày Quốc tế Nghị viện.

- 2020: Lần đầu tiên IPU họp Đại hội đồng trực tuyến do Covid-19.

- 2022: Thông qua Chiến lược mới cho tương lai gồm 5 mục tiêu.

- 2023: Thúc đẩy chiến dịch: Nghị viện vì hành tinh; Bahamas trở thành thành viên 180 của tổ chức; Đưa ra Bộ chỉ số đánh giá các nghị viện dân chủ.

- 2024: Kỷ niệm 135 năm thành lập, tập trung vào mục tiêu hòa bình trong bối cảnh nhiều cuộc xung đột xảy ra trên thế giới.

Quốc tế

Vụ nổ máy nhắn tin ở Lebanon: HĐBA sẽ họp khẩn cấp, Lebanon chuẩn bị cho kịch bản chiến tranh
Quốc tế

Vụ nổ máy nhắn tin ở Lebanon: HĐBA sẽ họp khẩn cấp, Lebanon chuẩn bị cho kịch bản chiến tranh

Hội đồng Bảo an (HĐBA) Liên Hợp Quốc cho biết sẽ họp khẩn cấp vào ngày 20.9 về vụ nổ hàng nghìn máy nhắn tin ở Lebanon nhằm vào nhóm chiến binh Hezbollah, trong khi Thủ tướng nước này khẳng định Lebanon đang trong tình trạng chiến tranh và đã họp Nội các để chuẩn bị cho các kịch bản.

FED mạnh tay hạ lãi suất và tác động đối với các ngân hàng Trung ương
Quốc tế

FED mạnh tay hạ lãi suất và tác động đối với các ngân hàng Trung ương

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã quyết định hạ lãi suất lần đầu tiên kể từ những ngày đầu của đại dịch Covid-19, với mức giảm mạnh tay là 0,5 điểm phần trăm. Quyết định này mở đầu cho giai đoạn nới lỏng tiền tệ của Mỹ và chắc chắn sẽ khuyến khích làn sóng tương tự ở nhiều quốc gia.

Thêm một làn sóng các vụ nổ mới ở Lebanon: Điều gì đã xảy ra?
Quốc tế

Thêm một làn sóng các vụ nổ mới ở Lebanon: Điều gì đã xảy ra?

Chỉ một ngày sau khi hàng nghìn máy nhắn tin phát nổ ở Lebanon, một loạt thiết bị điện tử khác đã phát nổ ngày 18.9 trong làn sóng thứ hai. Phía Lebanon cáo buộc Israel đứng đằng sau cả hai vụ tấn công. Diễn biến mới này đã làm gia tăng mối lo ngại rằng cuộc xung đột âm ỉ giữa hai bên có thể leo thang thành chiến tranh toàn diện; đồng thời khiến dư luận băn khoăn về khả năng các thiết bị bị xâm phạm, đặc biệt là sau khi các vụ đánh bom như vậy đã giết chết hoặc làm bị thương rất nhiều thường dân.

Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida
Quốc tế

Chính sách đối ngoại của Nhật Bản giai đoạn hậu Kishida

Ngày 27.9 tới, đảng Dân chủ Tự do cầm quyền (LDP) tại Nhật Bản sẽ tiến hành bầu Chủ tịch mới sau khi Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida, đồng thời là Chủ tịch đảng đương nhiệm bất ngờ tuyên bố không tái tranh cử. Việc ông Kishida từ chức đánh dấu một thời điểm quan trọng không chỉ đối với bối cảnh chính trị trong nước của Nhật Bản mà còn cả khu vực và quốc tế, bởi những tác động sâu sắc của những thay đổi sắp tới đối với các mối quan hệ ngoại giao cũng như ảnh hưởng của Nhật Bản đối với những mối quan hệ này.

Vùng Vịnh với tham vọng trở thành siêu cường AI
Quốc tế

Vùng Vịnh với tham vọng trở thành siêu cường AI

Trong vài năm qua, Các Tiểu vương quốc Ảrập thống nhất (UAE) đã tiến hành các bước đi quan trọng để trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu về trí tuệ nhân tạo (AI). Hiện nay, các nước vùng Vịnh khác, đặc biệt là Ảrập Xêút và Qatar, cũng đang tiếp bước khi đầu tư đáng kể vào công nghệ mới này.

Vụ hàng nghìn máy nhắn tin phát nổ ở Lebanon: Nguy cơ leo thang căng thẳng
Quốc tế

Vụ hàng nghìn máy nhắn tin phát nổ ở Lebanon: Nguy cơ leo thang căng thẳng

Ít nhất 9 người đã thiệt mạng và gần 3.000 người bị thương, bao gồm Đại diện ngoại giao của Iran tại Lebanon, khi các máy nhắn tin phát nổ tại các thành trì của Hezbollah trên khắp Lebanon trong một vụ nổ đồng thời chưa từng có. Hezbollah và Chính phủ Lebanon đổ lỗi cho Israel rằng đây là một cuộc tấn công từ xa tinh vi.

Hồi hộp chờ đợi quyết định lãi suất của Fed
Thế giới 24h

Hồi hộp chờ đợi quyết định lãi suất của Fed

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có cuộc họp chính sách vào ngày 17 - 18.9. Các nhà phân tích và nhà đầu tư đang theo dõi từng diễn biến để xem Fed sẽ quyết định nới lỏng lãi suất đến mức nào, hứa hẹn sẽ tạo ra những chấn động lớn trên thị trường tài chính toàn cầu.

Kenya: Kêu gọi xây dựng luật về an toàn trường học
Thế giới 24h

Kenya: Kêu gọi xây dựng luật về an toàn trường học

Sau vụ hỏa hoạn gần đây tại Học viện Hillside Endarasha ở Quận Nyeri khiến 21 học sinh thiệt mạng, hai công dân Kenya đã kiến ​​nghị lên Quốc hội yêu cầu ban hành Luật An toàn và an ninh trường học toàn diện. Ông Anthony Manyara và ông John Wangai, những người kiến ​​nghị, lập luận rằng cần có khuôn khổ pháp lý cụ thể để giải quyết mối đe dọa ngày càng gia tăng của các thảm họa liên quan đến trường học trên khắp cả nước.

Bầu cử Tổng thống Mỹ và tương lai quan hệ Mỹ - Trung
Thế giới 24h

Bầu cử Tổng thống Mỹ và tương lai quan hệ Mỹ - Trung

Khi Hoa Kỳ tiến gần đến cuộc bầu cử Tổng thống năm 2024, động thái giữa hai ứng cử viên hàng đầu là bà Kamala Harris và ông Donald Trump, đang có những tác động đáng kể đến quan hệ Trung Quốc - Hoa Kỳ. Về vấn đề này, các chuyên gia cho rằng, đánh giá quan điểm của các cố vấn chủ chốt của hai ứng cử viên có thể giúp phát hiện sự khác biệt trong cách tiếp cận của họ đối với Trung Quốc.

Australia: Hành vi chia sẻ dữ liệu cá nhân trực tuyến ác ý sẽ bị phạt tù tới 7 năm
Quốc tế

Australia: Hành vi chia sẻ dữ liệu cá nhân trực tuyến ác ý sẽ bị phạt tù tới 7 năm

Để tăng cường bảo vệ thông tin cá nhân của công dân và bảo đảm quyền riêng tư trong thời đại kỹ thuật số, Chính phủ Australia đã trình dự thảo Luật sửa đổi về quyền riêng tư và các quy định khác năm 2024 lên Quốc hội. Do Bộ trưởng Tư pháp Mark Dreyfus thúc đẩy, dự luật này nhằm củng cố pháp luật về quyền riêng tư, đặc biệt tập trung vào việc hình sự hóa hành vi chia sẻ dữ liệu cá nhân một cách ác ý (doxxing).