Tạo cơ sở pháp lý để hoạt động đấu giá trực tuyến phát triển
Giới thiệu về những điểm mới của luật, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi cho biết, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản đã bổ sung một số nội dung chính của Quy chế cuộc đấu giá. Sửa đổi, bổ sung quy định về niêm yết thông báo công khai việc đấu giá, xem tài sản đấu giá, địa điểm tổ chức cuộc đấu giá, tiền đặt trước, trình tự, thủ tục thực hiện hình thức đấu giá bằng bỏ phiếu trực tiếp tại cuộc đấu giá, đấu giá bằng bỏ phiếu gián tiếp nhằm tạo điều kiện thu hút các cá nhân, tổ chức tham gia đấu giá; bảo đảm trình tự, thủ tục đấu giá chặt chẽ khách quan, minh bạch.
Luật bổ sung quy định riêng về trình tự, thủ tục đấu giá đối với tài sản đặc thù bao gồm quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư, quyền khai thác khoáng sản, quyền sử dụng tần số vô tuyến điện như về thời gian niêm yết việc đấu giá dài hơn so với tài sản thông thường, việc người có tài sản đấu giá trực tiếp tham gia xét duyệt yêu cầu, điều kiện của người tham gia đấu giá, cách thức xác định tiền đặt trước đối với một số trường hợp cụ thể... Qua đó, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc khi áp dụng trình tự, thủ tục đấu giá chung đối với một số tài sản đặc thù này trong thời gian qua, góp phần khơi thông nguồn lực, nâng cao hiệu quả xử lý tài sản công.
Luật bổ sung 2 điều mới về đấu giá trực tuyến và trình tự, thủ tục đấu giá trực tuyến; trong đó quy định việc đấu giá trực tuyến được thực hiện thông qua Cổng Đấu giá tài sản quốc gia hoặc trang thông tin đấu giá trực tuyến, các nguyên tắc chung thực hiện hình thức đấu giá trực tuyến và giao Chính phủ quy định chi tiết nhằm hoàn thiện hơn nữa hình thức đấu giá trực tuyến, góp phần nâng cao tính khách quan, công khai, minh bạch, thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động đấu giá.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp nêu rõ, “triển khai luật, các tổ chức hành nghề đấu giá đã xây dựng các trang đấu giá trực tuyến. Theo thống kê của Bộ Tư pháp, đến nay có 15 trang đấu giá trực tuyến của các tổ chức hành nghề đấu giá, tổ chức nhiều phiên đấu giá trực tuyến thành công. Việc sửa đổi luật lần này là một bước hoàn thiện về thể chế nhằm bảo đảm cho hoạt động đấu giá phát triển ổn định, bền vững, phòng chống tiêu cực trong hoạt động đấu giá nói chung, đồng thời cũng là cơ sở pháp lý để hoạt động đấu giá trực tuyến phát triển, bảo đảm yêu cầu chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trên các lĩnh vực của đời sống KT - XH”.
“Theo luật, Cổng thông tin đấu giá quốc gia có trang thông tin đấu giá trực tuyến để các tổ chức hành nghề đấu giá không đủ điều kiện, không đủ nguồn lực xây dựng trang thông tin đấu giá riêng của mình có thể sử dụng trang thông tin đấu giá của Cổng thông tin đấu giá quốc gia. Đối với các tổ chức hành nghề đấu giá có đủ nguồn lực, đủ khả năng xây dựng trang thông tin đấu giá riêng của mình thì cần bảo đảm các điều kiện, tiêu chuẩn của trang thông tin đưa vào vận hành phục vụ cho hoạt động đấu giá trực tuyến, bảo đảm tính công khai, minh bạch, hiệu quả, phòng chống tiêu cực, tham nhũng trong hoạt động đấu giá”, Thứ trưởng Bộ Tư pháp nhấn mạnh.
Hạn chế lợi dụng hoạt động đấu giá để trục lợi
Luật sửa đổi, bổ sung một số quyền và nghĩa vụ của người có tài sản đấu giá mà Luật Đấu giá tài sản hiện hành chưa quy định như quyền quyết định áp dụng bước giá tại các vòng đấu giá; báo cáo cơ quan có thẩm quyền về việc tổ chức đấu giá; xác định giá khởi điểm, mức giảm giá của tài sản đấu giá theo quy định của pháp luật áp dụng đối với loại tài sản đấu giá.
Bổ sung chế tài cấm tham gia đấu giá từ 6 tháng đến 5 năm đối với người trúng đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư, quyền khai thác khoáng sản vi phạm nghĩa vụ thanh toán tiền trúng đấu giá và quy định cơ quan có thẩm quyền quyết định việc cấm tham gia đấu giá nhằm xử lý nghiêm hành vi vi phạm. Qua đó, tăng cường hơn nữa trách nhiệm của người trúng đấu giá, góp phần hạn chế tình trạng lợi dụng hoạt động đấu giá để trục lợi.
Ngoài ra, Luật quy định một số nội dung khác gồm: bổ sung một số trường hợp và thủ tục liên quan đến việc thay đổi nội dung đăng ký hoạt động của doanh nghiệp, chi nhánh của doanh nghiệp đấu giá tài sản; cải cách thủ tục hành chính liên quan đến hồ sơ đề nghị cấp chứng chỉ hành nghề đấu giá, hồ sơ đăng ký hoạt động của doanh nghiệp, chi nhánh của doanh nghiệp đấu giá tài sản; bổ sung các trường hợp bị cấm tham gia đấu giá như công ty mẹ, công ty con, các doanh nghiệp mà cá nhân, tổ chức hoặc nhóm cá nhân, tổ chức có khả năng chi phối hoạt động của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp.
Luật bỏ các trường hợp được miễn đào tạo nghề đấu giá nhằm bảo đảm tất cả các đối tượng muốn trở thành đấu giá viên đều phải qua khóa đào tạo nghề để được trang bị kiến thức, kỹ năng, đạo đức nghề nghiệp phù hợp với tính chất hành nghề đấu giá tài sản là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Bổ sung trách nhiệm tham gia bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ đối với đấu giá viên nhằm góp phần nâng cao chất lượng của đội ngũ đấu giá viên trong hoạt động hành nghề.
Sửa đổi, bổ sung theo hướng mở rộng quyền của tổ chức hành nghề đấu giá tài sản trong việc đấu giá tài sản thuộc sở hữu của cá nhân, tổ chức, qua đó, tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động đấu giá tài sản tại nước ta phát triển theo hướng chuyên nghiệp, phù hợp với thông lệ quốc tế.
Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1.1.2025.
