Vụ việc gian lận điểm thi xảy ra ở một số tỉnh như Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình… đã gây bức xúc dư luận. Sau khi có sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, điểm chấm thẩm định lại đã giảm nhiều so với điểm trước đó được công bố, có những thí sinh điểm được nâng khống tới 26,45 điểm, vụ việc này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của ngành giáo dục. Việc trả các thí sinh trúng tuyển do gian lận điểm về địa phương là việc bắt buộc phải làm, một mặt bảo đảm tính công bằng trong thi tuyển, mặt khác cũng là cách tốt nhất để các em trở về đúng năng lực, khả năng của mình, tránh tác động tiêu cực cho chính các em và cho xã hội sau này. Tuy nhiên dư luận mong muốn, ngoài việc làm rõ trách nhiệm hình sự của các đối tượng trực tiếp tham gia sửa điểm! trả thí sinh được nâng khống điểm về địa phương thì cần xử lý nghiêm minh trách nhiệm của những cá nhân có liên quan khác, trong đó có những người trực tiếp “chạy” điểm và tác động vào quá trình “chạy” điểm cho các thí sinh.
Theo kết quả điều tra, trong vụ việc này, các đối tượng đã có hành vi nhận tiền để can thiệp sửa bài thi trắc nghiệm của các thí sinh. Điều này cho thấy đã có sự can thiệp, dùng tiền để “chạy điểm” cho thí sinh. Vậy đứng đằng sau việc “chạy” điểm này là ai, điều này cần phải được làm rõ. Việc ai đó dùng tiền, hoặc quyền lực tác động vào quá trình sửa điểm của thí sinh không lý do gì để bí mật danh tính của họ. Bởi hành vi của họ là cố tình, dù biết việc sửa điểm là vi phạm pháp luật nhưng vẫn cố tình tác động tới đối tượng có khả năng nhằm đạt được mong muốn thấp hèn của mình.
Việc xử lý hành vi bỏ tiền “chạy” điểm bài thi được nhiều nước xử lý rất nghiêm khắc. 13 phụ huynh trong một vụ án chạy trường ở Mỹ vừa nhận tội đưa hối lộ và gian lận trước tòa do có hành vi trả tiền nhằm gian lận bài thi. Với hành vi này, người chạy điểm có thể sẽ đối diện với mức án 20 năm tù. Đây là chế tài nghiêm khắc, đủ để răn đe, giáo dục đối với những ai cố tình có hành vi gian lận, “chạy” điểm.
Vẫn biết mọi so sánh sẽ là khập khiễng song vụ việc gian lận điểm thi xảy ra ở một số tỉnh của chúng ta mặc dù gây bức xúc dư luận, nhưng mới chỉ khởi tố những người trực tiếp sửa điểm và trả các đối tượng được nâng điểm về địa phương, còn danh tính và mức xử lý trách nhiệm với người “chạy” điểm vẫn còn là một ẩn số. Ai cũng biết việc chạy điểm là vi phạm pháp luật, sao đến giờ những người này vẫn chưa bị xử lý, có vướng mắc, nể nang né tránh nào trong xử lý trách nhiệm này?
Để thiết lập lại trật tự, kỷ luật nghiêm minh trong thi cử, cần tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng cho các em. Muốn vậy, cần xử lý nghiêm những người có hành vi vi phạm cố tình can thiệp vào quá trình thi cử, bất kể người đó là ai. Nếu việc xử lý cứ dùng dằng, không nghiêm các trường hợp này, không chỉ làm mất niềm tin của người dân vào công lý, mà vô hình trung, chúng ta đang dung túng cho các vi phạm và điều này sẽ trở thành tiền lệ xấu.
Đã đến lúc chúng ta cần phải công khai danh tính và có hình thức xử lý nghiêm đối với những người bằng cách này hay cách khác dùng tiền, hay tầm ảnh hưởng, quyền lực của mình để tạo ra những điểm số “trên trời” cho con em mình. Người “bán điểm” - người can thiệp để nâng khống điểm đã bị khởi tố và sẽ có chế tài thích đáng cho hành vi vi phạm, lẽ nào “người mua” lại vô can?
