Dự thảo Luật Địa chất và khoáng sản:

Đấu giá quyền khai thác khoáng sản phải chặt chẽ, minh bạch

Thảo luận tại hội trường về dự án Luật Địa chất và khoáng sản, các đại biểu Quốc hội nhấn mạnh, khoáng sản là tài nguyên quý giá của đất nước, do đó, việc cấp quyền khai thác khoáng sản, đặc biệt là đấu giá quyền khai thác khoáng sản cần được quy định chặt chẽ, minh bạch, vừa tạo thuận lợi cho hoạt động khai thác khoáng sản phục vụ phát triển kinh tế, vừa bảo đảm lợi ích quốc gia.

Tránh thất thoát trong đấu giá quyền khai thác khoáng sản 

Khoáng sản là tài nguyên quý giá của đất nước, hầu hết không thể tái tạo, bồi đắp, đòi hỏi phải được quản lý, khai thác, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả, đóng góp tương xứng với giá trị của nó vào ngân sách Nhà nước, góp phần vào sự phát triển đất nước. Tuy nhiên, khoáng sản cũng là “miếng mỡ ngon đặt trước miệng mèo”. Đặt vấn đề này, ĐBQH Trần Hữu Hậu (Tây Ninh) đề nghị, dự thảo Luật Địa chất và khoáng sản cần quy định chặt chẽ, rõ ràng, minh bạch về cấp quyền khai thác khoáng sản và đấu giá quyền khai thác khoáng sản, nhằm tránh tiêu cực trong lĩnh vực này.

Đấu giá quyền khai thác khoáng sản phải chặt chẽ, minh bạch -0
ĐBQH Trần Hữu Hậu (Tây Ninh) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Đại biểu Trần Hữu Hậu cho biết, Báo cáo tổng kết 13 năm thực hiện Luật Khoáng sản 2010 cho thấy, việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản mang lại hiệu quả cao, tăng thu cho Ngân sách Nhà nước nhưng tỷ lệ cấp phép khai thác thông qua đấu giá là rất thấp. Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn ngày 4.6 vừa qua, khi trả lời về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh đã nêu lý do “Bộ thực hiện đúng theo Nghị định số 158/2016/NĐ-CP, theo đó đã quy định 7 trường hợp không đấu giá”; Bộ trưởng cũng khẳng định, sẽ thực hiện tối đa việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản.

Đấu giá quyền khai thác khoáng sản phải chặt chẽ, minh bạch -0
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Tuy nhiên, Điều 104 dự thảo Luật lấy lại 3/7 nội dung về đấu giá quyền khai thác khoáng sản của Nghị định số 158/2016/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Khoáng sản và có quy định khái quát hơn; đồng thời, giao Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quy định chi tiết và quyết định. "Nếu không có sự thay đổi căn bản trong các quy định tại Nghị định số 158 thì Bộ Tài nguyên và Môi trường và các địa phương sẽ khó chuyển mạnh sang đấu giá quyền khai thác khoáng sản hoặc có hình thức thực hiện phù hợp nhằm bảo đảm khai thác, sử dụng hiệu quả tài nguyên khoáng sản của quốc gia", đại biểu Trần Hữu Hậu nói. 

Tại khoản b, Điều 104 dự thảo Luật quy định khu vực không đấu giá quyền khai thác là: "Khoáng sản được quy hoạch là nguồn nguyên liệu cho các dự án chế biến ra sản phẩm công nghiệp theo quy hoạch khoáng sản". Cho rằng, quy định như thế là đúng nhưng chưa đủ, đại biểu Trần Hữu Hậu chỉ rõ, quyền khai thác khoáng sản ở khu vực này cần được định giá phù hợp và đưa vào giá dự toán để tổ chức đấu thầu thực hiện dự án chế biến ra sản phẩm công nghiệp. "Như vậy, dù không đấu giá quyền khai thác khoáng sản nhưng ngân sách Nhà nước sẽ giảm bớt thất thoát”. 

Theo quy hoạch hiện hành, "các khu vực khoáng sản đã được cấp giấy phép thăm dò hoặc giấy phép khai thác khoáng sản" sẽ không phải "đấu giá quyền khai thác". Cho rằng, quy định như vậy là "có lý, có tình, có trước, có sau, nhất là trong điều kiện thăm dò khoảng sản hết sức khó khăn trước đây", song đại biểu Trần Hữu Hậu cũng nhắc lại câu trả lời của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường về trường hợp các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước đã thăm dò xong, có giấy phép khai thác nhưng không được tự triển khai các dự án khai thác do nhiều nguyên nhân thì "có thể đưa ra đấu giá khi xác định doanh nghiệp không thể thực hiện tổ chức khai thác".

Theo đại biểu, trong thực tế, với trường hợp trên, có rất nhiều tình huống cần được lưu ý và quy định chặt chẽ để tránh tiêu cực. Ví dụ, doanh nghiệp không tự triển khai các dự án khai thác nhưng có thể dùng quyền khai thác để liên doanh, liên kết, góp vốn đầu tư với doanh nghiệp khác để triển khai khai thác. "Đây là cách làm đúng, mở hướng cho doanh nghiệp và huy động được nguồn lực xã hội vào khai thác, chế biến khoáng sản. Nhưng như vậy thì doanh nghiệp khác sẽ không cần đấu giá mà vẫn đương nhiên được khai thác. Với trường hợp này, cần phải định giá quyền khai thác khoáng sản khi đưa vào góp vốn để tránh thất thoát tài sản của Nhà nước", đại biểu Trần Hữu Hậu nhấn mạnh. 

Đấu giá quyền khai thác khoáng sản phải chặt chẽ, minh bạch -0
ĐBQH Trương Trọng Nghĩa (TP. Hồ Chí Minh)  phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Thực tế nhiều năm qua cũng cho thấy, việc định giá tài sản và định giá quyền sử dụng đất để đưa vào góp vốn dù đã có những quy định cụ thể nhưng vẫn xảy ra nhiều vi phạm và không ít cán bộ các cấp đã bị kỷ luật, bị vướng vòng lao lý. "Việc định giá quyền khai thác khoáng sản là rất cần thiết nhưng khá phức tạp và cần được nghiên cứu và quy định chặt chẽ, rõ ràng, minh bạch trong luật phục vụ cho các hoạt động liên quan. Vì vậy, dự thảo Luật Địa chất và khoáng sản cần bổ sung một điều về định giá quyền khai thác khoáng sản", đại biểu Trần Hữu Hậu đề nghị. 

Điều 104 dự thảo Luật quy định về khu vực đấu giá và không đấu giá quyền khai thác khoáng sản. ĐBQH Trương Trọng Nghĩa (TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, đấu giá chủ yếu đánh vào trị giá thương mại và đánh vào nguồn thu, còn không đấu giá là mang ý nghĩa chiến lược, có thể rất hệ trọng nhưng không thể đem ra thương mại hóa và cho đấu giá tự do được. Do vậy, cần có tiêu chí rõ ràng để xác định khu vực đấu giá và không đấu giá quyền khai thác khoáng sản để vừa có thể khai thác khoáng sản, phục vụ phát triển kinh tế, đồng thời vừa bảo vệ được lợi ích quốc gia. “Đối với những khoáng sản mang tính chất chiến lược quan trọng, thậm chí là quan trọng trên phạm vi thế giới nữa, thì chúng ta có những tiêu chí rõ ràng”, đại biểu Trương Trọng Nghĩa nói.

Đánh giá kỹ tác động khi phân loại 4 nhóm khoáng sản

Về phân nhóm khoáng sản, một số đại biểu Quốc hội cho rằng,dự thảo Luật đã quy định rõ ràng hơn và tiến bộ hơn so với luật hiện hành. Cụ thể, dự thảo Luật quy định phân thành 4 nhóm khoáng sản, trong đó tách riêng nhóm khoáng sản là vật liệu xây dựng thông thường (nhóm III) và khoáng sản làm vật liệu san lấp (nhóm IV).

Đấu giá quyền khai thác khoáng sản phải chặt chẽ, minh bạch -0
ĐBQH Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Tuy nhiên, theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, một số loại khoáng sản có thể sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau nên khó xác định thuộc nhóm khoáng sản nào, gây chồng chéo thẩm quyền quy hoạch khoáng sản giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường và UBND cấp tỉnh. ĐBQH Nguyễn Quang Huân (Bình Dương)cho rằng, đây là lĩnh vực mới, nên có đánh giá tác động về quản lý nhà nước rõ ràng, cụ thể. 

Đấu giá quyền khai thác khoáng sản phải chặt chẽ, minh bạch -0
ĐBQH Trần Thị Kim Nhung (Quảng Ninh) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Dự thảo Luật đưa ra hai yếu tố để làm căn cứ phân loại ra 4 nhóm khoáng sản là “công dụng” và “mục đích quản lý”. Trong hai yếu tố này, theo ĐBQH Trần Thị Kim Nhung (Quảng Ninh), nếu coi yếu tố “mục đích quản lý” là căn cứ để phân loại các nhóm khoáng sản thì khó có thể phân loại được, vì đã là khoáng sản thì dù là giá trị cao hay thấp đều phải được quản lý chặt chẽ, công khai, minh bạch, hiệu quả, do đó đều có chung một mục đích quản lý, có chăng thì chỉ khác nhau về thẩm quyền quản lý, về cách thức quản lý, phương thức quản lý… Cùng quan điểm này, ĐBQH Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc)đề nghị, làm rõ hơn công dụng, mục đích quản lý đối với từng nhóm khoáng sản và có thể nghiên cứu thành các nhóm tiêu chí để phân loại nhóm khoáng sản.

Bên cạnh đó, theo quy định về giải thích từ ngữ tại khoản 11 Điều 3 dự thảo Luật thì 4 nhóm khoáng sản được phân loại tại Điều 7 dự thảo Luật đều là khoáng vật, khoáng chất có ích. Tuy nhiên, tại khoản 3 Điều 102 dự thảo Luật lại quy định một loại khoáng sản nữa là khoáng sản không có giá trị sử dụng. Do đó, đại biểu Trần Thị Kim Nhung đề nghị, cân nhắc kỹ lưỡng hơn về tiêu chí phân loại nhóm khoáng sản để có ranh giới rõ ràng giữa các nhóm khoáng sản cũng như bảo đảm sự thống nhất trong việc phân loại khoáng sản trong dự thảo Luật.

Quốc hội và Cử tri

ĐBQH Nguyễn Thị Kim Anh phát biểu tại thảo luận tổ về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật. Ảnh: Hoàng Nga
Ý kiến đại biểu

Sửa Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật tạo môi trường sản xuất, kinh doanh minh bạch

Chiều 22.11, Quốc hội thảo luận ở tổ về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật. Thảo luận tại Tổ 13, ĐBQH Nguyễn Thị Kim Anh (Bắc Ninh) cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật này sẽ góp phần tạo lập môi trường sản xuất, kinh doanh minh bạch, thúc đẩy phát triển thị trường thương mại. 

QH thảo luận tại Tổ
Diễn đàn Quốc hội

Cân nhắc kỹ lưỡng, đánh giá tác động toàn diện về mức thuế suất và đối tượng chịu thuế

Thảo luận tại Tổ về dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), các ĐBQH cho rằng, việc điều chỉnh mức thuế suất đối với hàng hóa, dịch vụ có tác động lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và người dân. Do đó, cần cân nhắc kỹ lưỡng, đánh giá tác động toàn diện để đưa ra quy định phù hợp về bổ sung đối tượng nộp thuế, điều chỉnh mức thuế suất…, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người nộp thuế.

Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương phát biểu thảo luận tổ
Quốc hội và Cử tri

Bảo đảm chế độ phù hợp đối với thành viên đoàn giám sát

Chiều nay, 22.11, thảo luận tại tổ 4 về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Thuận đã tham gia đóng góp nhiều kiến nghị thiết thực.

Thực hiện kiến nghị được chỉ rõ qua giám sát
Quốc hội và Cử tri

Thực hiện kiến nghị được chỉ rõ qua giám sát

Chiều 22.11, thảo luận tại Tổ 9, Đoàn ĐBQH các tỉnh: Quảng Ninh, Hòa Bình, Phú Yên, Bến Tre về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND, các đại biểu nhấn mạnh, cần quy định cụ thể để các cơ quan chịu giám sát phải vào cuộc, thực hiện kiến nghị được chỉ rõ qua quá trình giám sát. 

Tránh lợi dụng quy định kê khai giảm nghĩa vụ nộp thuế, gây thất thu ngân sách nhà nước
Ý kiến đại biểu

Tránh lợi dụng quy định kê khai giảm nghĩa vụ nộp thuế, gây thất thu ngân sách nhà nước

Thảo luận tại Tổ 16 gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh: Hà Tĩnh, Lai Châu, Lâm Đồng, Cà Mau về dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), các đại biểu cho rằng: Cần bảo đảm công bằng, trung lập của chính sách thuế, hạn chế tối đa việc lồng ghép chính sách xã hội với chính sách miễn, giảm thuế để tránh các trường hợp lợi dụng quy định kê khai giảm nghĩa vụ nộp thuế, gây thất thu ngân sách Nhà nước...

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan: Tăng thuế đối với thuốc lá, bia, rượu và đồ uống có đường là cần thiết để bảo vệ sức khỏe Nhân dân
Ý kiến đại biểu

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan: Tăng thuế đối với thuốc lá, bia, rượu và đồ uống có đường là cần thiết để bảo vệ sức khỏe Nhân dân

Góp ý vào Dự thảo Luật Thuế Tiêu thụ Đặc biệt (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, Bộ Y tế hoàn toàn nhất trí với mục đích, quan điểm và sự cần thiết ban hành dự án Luật Thuế TTĐB (sửa đổi), đặc biệt là định hướng tăng thuế đối với các hàng hóa có hại cho sức khỏe như thuốc lá, rượu bia, và bổ sung đồ uống có đường vào danh mục chịu thuế.

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Phân cấp, phân quyền cho doanh nghiệp

Theo chương trình nghị sự, sáng mai, 23.11, Quốc hội sẽ thảo luận tại tổ về dự án Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Để nâng cao vai trò và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước tương xứng với nguồn vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp, bảo đảm doanh nghiệp có vốn đầu tư của Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, giữ vị trí then chốt trong nền kinh tế, dự thảo Luật cần thể hiện rõ hơn tinh thần phân cấp, phân quyền cho doanh nghiệp, tránh tình trạng can thiệp hành chính vào công việc quản trị của doanh nghiệp.

Động lực để Huế phát triển nhanh và mạnh mẽ hơn nữa
Diễn đàn Quốc hội

Động lực để Huế phát triển nhanh và mạnh mẽ hơn nữa

Nhất trí việc thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương là phù hợp với lịch sử hình thành và phát triển của đô thị Huế, các đại biểu Quốc hội đề xuất nhiều giải pháp nhằm thực hiện thành công Đề án. Trong đó, cần làm rõ các giải pháp đồng bộ về cơ chế, chính sách để phát huy cao nhất tiềm năng, nguồn lực của thành phố Huế và của Trung ương cho đầu tư phát triển.

Giảm thu trước mắt, hiệu quả lâu dài
Chính sách và cuộc sống

Giảm thu trước mắt, hiệu quả lâu dài

Từ năm 2022 đến nay, việc giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) được triển khai đã tạo ra những tác động tích cực đến nền kinh tế. Như năm 2022, việc giảm thuế đã giúp doanh nghiệp và người dân tiết kiệm được khoảng 51,4 nghìn tỷ đồng, góp phần thúc đẩy tiêu dùng và làm tăng doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng lên 19,8% so với năm 2021.

ĐBQH Nguyễn Phương Thủy phát biểu tại thảo luận Tổ 1
Ý kiến đại biểu

Đặc biệt quan tâm đến việc chuyển giao công nghệ

Thảo luận tại Tổ 1 về chủ trương đầu tư dự án Đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, các đại biểu của Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội đều chung đánh giá, đây là dự án bảo đảm cân bằng, hướng đến phát triển bền vững phương thức vận tải. Đáng chú ý, quá trình thực hiện cần quan tâm tới việc chuyển giao công nghệ của dự án bởi đây là một trong những vấn đề cốt lõi trong vận hành, làm chủ kỹ thuật của dự án sau này.

Quốc hội thảo luận về chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam
Diễn đàn Quốc hội

Sẽ tạo bước đột phá trong phát triển hạ tầng giao thông

Thảo luận tại Hội trường về chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, các đại biểu Quốc hội nhất trí với sự cần thiết đầu tư dự án để thể chế hóa chủ trương của Đảng, tạo bước đột phá trong phát triển, hiện đại hóa kết cấu hạ tầng giao thông. Đồng thời, tin tưởng, với sự huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị, dự án sẽ sớm được hiện thực hoá thành công, phát huy hiệu quả, đóng góp tích cực cho sự phát triển của đất nước cả trước mắt và tương lai lâu dài.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên họp
Quốc hội và Cử tri

Nhanh chóng giải quyết khó khăn về đời sống nhà giáo

Cho ý kiến về dự thảo Luật Nhà giáo, nhiều đại biểu cho rằng, việc quy định tiền lương nhà giáo ở cơ sở giáo dục công lập được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp sẽ giải quyết được những khó khăn về đời sống của nhà giáo. Đồng thời, khuyến khích thu hút nguồn nhân lực và những người giỏi tham gia vào ngành sư phạm nhiều hơn, giúp ngành giáo dục ngày càng bảo đảm về số lượng và tốt về chất lượng.

Không được công khai thông tin về sai phạm của nhà giáo khi chưa có kết luận chính thức của cơ quan có thẩm quyền
Ý kiến đại biểu

Không được công khai thông tin về sai phạm của nhà giáo khi chưa có kết luận chính thức của cơ quan có thẩm quyền

Góp ý vào Dự thảo Luật nhà giáo sáng 20.11, ĐBQH Nguyễn Thị Hà (Bắc Ninh) cho rằng Nhà giáo nếu có sai phạm thì đã có các chế tài xử lý theo quy định, nhưng đặc điểm hoạt động nghề nghiệp của nhà giáo có tính chất đặc biệt, nhất là khi nhà giáo trực tiếp đứng lớp, trực tiếp có ảnh hưởng lớn đối với tâm lý của người học. Vì vậy, nếu không có phương án bảo vệ nhà giáo thì đối tượng chịu ảnh hưởng không chỉ là nhà giáo mà còn là hàng triệu tương lai của đất nước.

ĐBQH tỉnh Ninh Thuận Chamaléa Thị Thủy phát biểu thảo luận tại hội trường. Ảnh: Hồ Long
Quốc hội và Cử tri

Quan tâm trước đến đến nhà giáo làm việc ở vùng sâu, vùng xa, điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn

Thảo luận tại hội trường sáng nay, 20.11 về dự án Luật Nhà giáo, ĐBQH tỉnh Ninh Thuận Chamaléa Thị Thủy thống nhất với chủ trương luôn xem giáo dục là quốc sách trong mọi giai đoạn phát triển của đất nước; việc chăm lo về chế độ, chính sách, tôn vinh đội ngũ làm công tác giáo dục cần phải được chú trọng. Đồng thời, đại biểu cho rằng quan tâm trước đến đội ngũ nhà giáo đang làm việc ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế, xã hội đặc biệt khó khăn; giáo viên mầm non; giáo viên dạy cho các đối tượng khuyết tật.