Công tác dân nguyện của Quốc hội Ba Lan

Chỉ dấu về sự hài lòng của người dân

Từ “dân nguyện” (petitions) bắt nguồn từ tiếng Latin có nghĩa là thỉnh cầu, đề nghị hoặc đòi hỏi. Dân nguyện trong hoạt động nhà nước là kiến nghị của công dân gửi tới một cơ quan công quyền (hành pháp hoặc lập pháp) thường bằng văn bản nhằm đề nghị xem xét lại chính sách trong một dự án luật hoặc một chính sách nào đó chuẩn bị đưa ra nghị viện xem xét. Qua đơn dân nguyện, cơ quan công quyền biết được mức độ hài lòng và đồng tình của người dân đối với luật pháp và chính sách công, để từ đó đưa ra những giải pháp tốt hơn nhằm tăng sự đồng thuận của nhân dân đối với chính quyền.

Cơ sở pháp lý

Quyền dân nguyện là một trong những quyền công dân quan trọng nhất được quy định trong Hiến pháp của Cộng hòa Ba Lan ngày 2.4.1997. Điều 63 của Hiến pháp, trong mục “Quyền và Tự do chính trị”, quy định mọi người đều có quyền nộp đơn dân nguyện (…) vì lợi ích công cộng, vì lợi ích của chính mình hoặc vì lợi ích của một người khác cho các cơ quan có thẩm quyền công, cũng như cho các tổ chức và các tổ chức xã hội liên quan đến việc thực hiện các nhiệm vụ được quy định của họ trong lĩnh vực hành chính công.

Quy định này khẳng định quyền của công dân tham gia vào hoạt động lập pháp thông qua việc đệ trình đơn dân nguyện lên Thượng viện; cho phép mọi công dân tác động đến các quy định pháp lý có tính áp dụng chung.

Ba Lan được đánh giá là một trong những quốc gia hạnh phúc nhất thế giới. Nguồn: study in poland

Ba Lan được đánh giá là một trong những quốc gia hạnh phúc nhất thế giới. Nguồn: study in poland

Vào năm 2014, Quốc hội Ba Lan thông qua Luật Dân nguyện, điều chỉnh toàn diện hoạt động dân nguyện bằng cách quy định đối tượng nào được nộp đơn dân nguyện, cơ quan nào có trách nhiệm xem xét đơn dân nguyện và đơn dân nguyện phải đáp ứng những điều kiện nào. Theo Luật, Thượng viện Ba Lan là cơ quan chịu trách nhiệm xem xét đơn dân nguyện trong phạm vi thẩm quyền của mình. Sau khi có quyết định về nội dung xem xét, Thượng viện có thể thúc đẩy một dự thảo luật hoặc nghị quyết liên quan. Đây là một trong những khía cạnh quan trọng nhất của nền dân chủ đại diện, được công dân Ba Lan sử dụng một cách có ý thức và ngày càng thường xuyên. Ngoài ra, Luật yêu cầu các cơ quan chịu trách nhiệm xem xét đơn dân nguyện phải hành động trong khung thời gian được ấn định để ban hành quyết định về nội dung của đơn.

Cùng với quá trình thúc đẩy thông qua Luật Dân nguyện, Thượng viện Ba Lan thúc đẩy quá trình sửa đổi Nội quy và Quy chế của Thượng viện liên quan đến quy trình, thủ tục xem xét đơn dân nguyện.

Vào năm 2008, Thượng viện đã thông qua một nghị quyết sửa đổi Nội quy và Quy chế, có hiệu lực từ năm 2009. Các đơn dân nguyện kể từ năm 2009 cho đến khi kết thúc Thượng viện Khóa X do Ủy ban về Nhân quyền, Pháp quyền và Dân nguyện xem xét. Trong nhiệm kỳ Thượng viện Khóa XI, quy chế được sửa đổi lần nữa theo đó, bắt đầu từ ngày 29.11.2023, đơn dân nguyện do Ủy ban Dân nguyện Thượng viện xem xét.

Chiến dịch nâng cao ý thức công dân về quyền dân nguyện

Từ tháng 5.2015 đến tháng 11.2016, Văn phòng Thượng viện, phối hợp với Viện Công vụ và Văn phòng Ủy viên Nhân quyền, đã phát động một chiến dịch truyền thông và giáo dục mang tên “Đơn dân nguyện - Quyền công dân”.

Chiến dịch được tổ chức với trọng tâm là phổ biến thông tin về các khía cạnh thực tế của Luật Dân nguyện, nâng cao ý thức công dân về quyền và trách nhiệm của mình đối với hoạt động dân nguyện. Chiến dịch cũng hướng đến cả các cơ quan chịu trách nhiệm xem xét đơn dân nguyện (cụ thể là các cơ quan chức năng, cơ quan hành chính công và chính quyền địa phương) và các bên có quyền nộp đơn dân nguyện (chủ yếu là công dân). Chiến dịch nhằm thúc đẩy quyền dân nguyện được hỗ trợ bởi các cơ quan, tổ chức như Trung tâm Giáo dục Công dân và Trung tâm Giáo dục Pháp lý tại Vùng Podkarpacie, Cơ quan Phát thanh và Truyền hình Công cộng (IAR).

Thúc đẩy văn hóa dân nguyện

Những năm gần đây, Thượng viện ngày càng nhận được nhiều kiến ​​nghị của công dân. Thực tế này cho thấy sự tin tưởng ngày càng tăng của công dân vào Nghị viện như là cơ quan đại diện cho quyền lợi của họ, tin vào cơ chế vận hành dân chủ và tin vào khả năng thông qua quyền dân nguyện của mình, có thể thay đổi chính sách công.

Hoạt động dân nguyện đặc biệt quan trọng ở mỗi quốc gia và Quốc hội Ba Lan ý thức rất rõ điều này. Trước hết, các đơn dân nguyện chính là lời cảnh báo cho chính quyền về lòng dân. Qua đơn dân nguyện, cơ quan công quyền biết được mức độ hài lòng và đồng tình của người dân đối với luật pháp và chính sách công, để từ đó đưa ra những giải pháp tốt hơn về chính sách, chủ trương để tăng sự đồng thuận của nhân dân đối với chính quyền và giúp chính sách hợp lòng dân, phù hợp với thực tiễn cuộc sống.

Bên cạnh đó, đơn dân nguyện cũng là một kênh tương tác, huy động nguồn lực, trí tuệ từ trong dân chúng đối với các chính sách công, khuyến khích công dân tham gia xây dựng pháp luật và chính sách. Một văn hóa dân nguyện phát triển sẽ giúp nâng cao nhận thức của người dân về trách nhiệm xã hội, tăng cường sự tham gia của người dân vào giải quyết các vấn đề quan trọng đối với họ, vì lợi ích của chính họ và vì lợi ích của công chúng nói chung.

Nghị viện thế giới

Ngân hàng sẽ phát hiện gian lận theo thời gian thực từ giữa năm 2025
Quốc tế

Ngân hàng sẽ phát hiện gian lận theo thời gian thực từ giữa năm 2025

Các tổ chức tài chính của Singapore sẽ phải triển khai tính năng phát hiện gian lận theo thời gian thực để kịp thời ngăn chặn nguy cơ tài khoản của khách hàng bị lừa đảo rút tiền, bắt đầu từ giữa năm 2025. Đây là khuyến nghị quan trọng đã được bổ sung vào Khung trách nhiệm chung (SRF), ​​được Cơ quan Tiền tệ Singapore triển khai vào ngày 16.12.2024, sau quá trình tham vấn công khai kéo dài hai tháng.

Quốc gia đầu tiên cho phép đóng băng tài khoản để bảo vệ nạn nhân
Nghị viện thế giới

Quốc gia đầu tiên cho phép đóng băng tài khoản để bảo vệ nạn nhân

Ngày 7.1.2025, Quốc hội Singapore đã thông qua luật mới với các biện pháp chưa từng có để bảo vệ nạn nhân của lừa đảo trực tuyến. Động thái pháp lý này đưa Singapore trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới trao quyền cho cảnh sát có thể kiểm soát tài khoản ngân hàng cá nhân nhằm sớm ngăn chặn hành vi lừa đảo trực tuyến.

Nguồn: caixinglobal.com
Quốc tế

Chế độ giám sát nghiêm ngặt với chế tài mạnh mẽ

Ngành năng lượng, với vai trò then chốt trong phát triển kinh tế - xã hội, đòi hỏi một nền tảng pháp lý vững chắc. Luật Năng lượng Trung Quốc ra đời nhằm đáp ứng yêu cầu đó, với trọng tâm là các quy định về giám sát và trách nhiệm pháp lý. Những quy định này không chỉ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng mà còn thúc đẩy tính minh bạch và bảo đảm việc tuân thủ trong toàn ngành.

Nguồn: China Daily
Quốc tế

Xây dựng hệ sinh thái đổi mới về năng lượng

Trước áp lực biến đổi khí hậu và nhu cầu năng lượng tăng cao, Trung Quốc coi đổi mới công nghệ năng lượng là chìa khóa cho phát triển bền vững. Việc thúc đẩy công nghệ tiên tiến không chỉ nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng truyền thống mà còn mở rộng tiềm năng cho năng lượng tái tạo, góp phần cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường.

Nguồn: jingsun-power.com
Quốc tế

Nền tảng pháp lý cho phát triển bền vững và chuyển đổi kinh tế xanh

Luật Năng lượng đầu tiên của Trung Quốc sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1.1.2025, được kỳ vọng tạo ra nền tảng vững chắc cho phát triển năng lượng bền vững và chuyển đổi kinh tế xanh. Trước đó, vào ngày 8.11.2024, Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc đã thông qua luật, đánh dấu cột mốc quan trọng trong lộ trình đạt được mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2060, đồng thời thể hiện chiến lược và định hướng chính sách năng lượng của quốc gia.

5 trở ngại đe dọa tăng trưởng toàn cầu năm 2025
Nghị viện thế giới

5 trở ngại đe dọa tăng trưởng toàn cầu năm 2025

Trong năm 2025 và có thể là nhiều năm tiếp theo, kinh tế tăng trưởng chậm lại sẽ vẫn là thách thức dai dẳng nhất của thế giới, ảnh hưởng tới cả các nước phát triển và đang phát triển. Nền kinh tế của Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu và Nhật Bản đều được dự báo sẽ tăng trưởng dưới 3%/năm - ngưỡng cần thiết tối thiểu để tăng gấp đôi thu nhập bình quân đầu người trong vòng một thế hệ (25 năm). Các nền kinh tế mới nổi tiêu biểu như Brazil, Argentina và Nam Phi cũng được dự báo sẽ tăng trưởng chậm chạp trong thập kỷ tới.

Quốc hội Malaysia: Hệ sinh thái số mang lại hiệu quả và minh bạch
Quốc tế

Quốc hội Malaysia: Hệ sinh thái số mang lại hiệu quả và minh bạch

Trong những năm gần đây, Quốc hội Malaysia đã thực hiện hành trình đầy tham vọng nhằm thúc đẩy chuyển đổi số và đổi mới Quốc hội. Quá trình chuyển đổi này không đơn thuần là áp dụng các công nghệ mới mà còn đại diện cho một cuộc đại tu chiến lược nhằm hướng tới hiện đại hóa các quy trình lập pháp và nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan lập pháp, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của một môi trường chính trị năng động và một xã hội ngày càng số hóa.

insights.gostudent.org
Quốc tế

Định hướng cho giáo dục tại nhà

Dự luật Về sự phát triển toàn diện của trẻ em và nhà trường đang trở thành tâm điểm trong các cuộc thảo luận về giáo dục tại Vương quốc Anh. Một trong những nội dung được quan tâm là các quy định mới liên quan đến giáo dục tại nhà (home schooling).

teachaway.com
Quốc tế

Xây dựng môi trường giảng dạy lý tưởng và bền vững

Dự luật Về phát triển toàn diện của trẻ em và trường học đánh dấu bước ngoặt trong nâng cao chất lượng giáo dục tại Vương quốc Anh, trong đó đặc biệt chú trọng đến đội ngũ giáo viên thông qua các cải cách sâu rộng về đào tạo chuyên môn, chế độ lương thưởng và điều kiện làm việc, nhằm xây dựng một môi trường giảng dạy lý tưởng và bền vững.

Nguồn: The Independent
Quốc tế

Sẽ có những thay đổi bước ngoặt

Dự luật Về sự phát triển toàn diện của trẻ em và nhà trường, vừa được trình lên Nghị viện Vương quốc Anh tháng 12.2024, là bước tiến quan trọng trong quá trình cải cách hệ thống giáo dục và bảo vệ trẻ em tại xứ sở sương mù, nhằm bảo đảm mọi trẻ em đều nhận được nền giáo dục chất lượng, an toàn và được bảo vệ tối đa, đặc biệt là những trẻ em có hoàn cảnh khó khăn hoặc có nhu cầu giáo dục đặc biệt.

Nguyên nhân và hệ quả chính trị
Nghị viện thế giới

Nguyên nhân và hệ quả chính trị

Chiều ngày 14.12, phe đối lập Hàn Quốc đã thành công thúc đẩy Quốc hội thông qua kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol, đưa ông trở thành vị tổng thống thứ ba bị luận tội trong lịch sử Hàn Quốc. Kiến nghị luận tội được thông qua với 204 phiếu thuận, 85 phiếu chống, 3 phiếu trắng và 8 phiếu không hợp lệ trong tổng số 300 phiếu. Như vậy có tới 13 nghị sĩ đảng cầm quyền bỏ phiếu chống lại Tổng thống Yoon. Câu hỏi đặt ra hiện nay là điều gì sẽ xảy ra tiếp theo và quyết định này ảnh hưởng như thế nào đến tương lai của đất nước.

Để không ai đứng trên luật pháp
Nghị viện thế giới

Để không ai đứng trên luật pháp

Hàn Quốc là một trong số ít quốc gia theo mô hình chính thể tổng thống quy định về thủ tục luận tội người đứng đầu. Cùng với Mỹ, quy định này trong Hiến pháp Hàn Quốc nhằm bảo đảm không có cá nhân nào đứng trên luật pháp và mọi quan chức đều phải tuân theo pháp quyền. Tuy nhiên, thủ tục luận tội Tổng thống cần thông qua ba bước khá ngặt nghèo. Việc quy định chặt chẽ như vậy nhằm bảo đảm các phe phái không lợi dụng quy trình luận tội để phục vụ những mục đích chính trị.

ITN
Nghị viện thế giới

Triết lý lấy con người làm trung tâm

Singapore, quốc gia nhỏ bé không chỉ được biết đến nhờ GDP bình quân đầu người cao mà còn nhờ vào nền công vụ minh bạch, hiệu quả và lấy con người làm trung tâm. Với khoảng 152.000 nhân sự tại 16 bộ và hơn 50 cục tác vụ (statutory board), đảo quốc sư tử đã xây dựng một mô hình công vụ dựa trên nguyên tắc sáng tạo, bền vững và hướng đến sự phát triển toàn diện.

todayonline.com
Nghị viện thế giới

Tinh giản biên chế để tối ưu hóa nguồn nhân lực

Nổi tiếng với bộ máy hành chính gọn nhẹ và hiệu quả, nền hành chính công vụ của Singapore đã trở thành hình mẫu tiêu biểu của quá trình tối ưu hóa nguồn nhân lực công. Với tầm nhìn chiến lược và tư duy đổi mới, đảo quốc sư tử đã triển khai một loạt chính sách cải cách nhằm tinh giản biên chế, nâng cao năng suất, đồng thời duy trì chất lượng dịch vụ công hiệu quả hàng đầu. Những bước đi này không chỉ thể hiện tư duy quản lý hiện đại, mà còn mang lại nhiều bài học quý giá cho các nhà hoạch định chính sách toàn cầu.

Nguồn: ITN
Nghị viện thế giới

Lương công chức - chìa khóa cho mọi cải cách

Singapore từ lâu được nhìn nhận như hình mẫu toàn cầu về việc xây dựng một hệ thống công vụ minh bạch, hiệu quả và có sức hút mạnh mẽ đối với nhân tài. Thành công này không chỉ đến từ những biện pháp cải cách táo bạo, mà còn nằm ở chiến lược cốt lõi: chính sách lương thưởng công chức. Đây được xem là nền tảng vững chắc và "chìa khóa vàng" thúc đẩy mọi thay đổi, từ nâng cao hiệu suất làm việc đến củng cố lòng tin của xã hội vào bộ máy công quyền.

Vai trò của vị “nhạc trưởng” trong điều hành thảo luận
Nghị viện thế giới

Vai trò của vị “nhạc trưởng” trong điều hành thảo luận

Trong phiên thảo luận tại Viện Đại biểu (Hạ viện), Chủ tịch Hạ viện là người chủ tọa phiên họp và không được phép tham gia phát biểu tranh luận. Thời gian phát biểu của từng nghị sĩ trong quá trình thảo luận không bị Hạ viện khống chế, mà tùy thuộc vào sự điều hành của Chủ tịch Hạ viện. Vì thế có thể nói, ở vị trí này, người chủ tọa đóng vai trò như một vị "nhạc trưởng" chỉ huy dàn nhạc, điều khiển tiết tấu của cuộc thảo luận.

Quyền lực của Quốc hội qua các bản Hiến pháp
Nghị viện thế giới

Quyền lực của Quốc hội qua các bản Hiến pháp

Quốc hội Nhật Bản kể từ thời Hiến pháp Minh Trị cho đến sau khi Hiến pháp năm 1947 được ban hành, đã trải qua quá trình thay đổi và phát triển, với cơ cấu và quyền lực không ngừng được đổi mới, củng cố, khẳng định vị thế của cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất.