Công tác quản lý nhà nước có nhiều chuyển biến tích cực
Nguyên Bình là huyện có thế mạnh về tài nguyên khoáng sản, đa dạng về chủng loại như: chì, kẽm, floorit - cao lanh, thiếc, vonfram, quặng sắt, vàng sa khoáng và khoáng sản cát, sỏi làm vật liệu xây dựng thông thường. Giai đoạn 2021 - 2024, huyện có 12 mỏ được UBND tỉnh cấp giấy phép khai thác khoáng sản, trong đó có 5 mỏ đã hết hạn khai thác nhưng chưa hoàn thiện hồ sơ đóng cửa mỏ và 7 mỏ còn thời hạn khai thác và đang thực hiện khai thác.

Những năm qua, công tác quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn được tập trung cao và có nhiều chuyển biến tích cực; UBND huyện đã quan tâm đến công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật; ban hành một số văn bản chỉ đạo, điều hành việc quản lý khoáng sản theo thẩm quyền; có nhiều biện pháp để quản lý, bảo vệ và xử lý vi phạm tương đối nghiêm... góp phần ổn định tình hình chung, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.
Các đơn vị được cấp giấy phép khai thác cơ bản tuân thủ quy định của pháp luật hiện hành về khai thác, chế biến khoáng sản; thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường theo đúng hồ sơ bảo vệ môi trường của công trình, dự án đã được phê duyệt; thực hiện quan trắc, báo cáo môi trường đúng quy định. Ngoài thực hiện trách nhiệm theo quy định của pháp luật và thực hiện việc kê khai, báo cáo sản lượng và nộp các loại thuế, phí, các đơn vị hoạt động khoáng sản trên địa bàn huyện đều đã thực hiện việc nộp quỹ bảo vệ môi trường; thường xuyên có những đóng góp cho cộng đồng, người dân khu vực nơi có khai thác bằng những hoạt động thiết thực, như: đóng góp vật liệu xây dựng, tiền… để xây dựng các công trình công cộng và hỗ trợ an sinh xã hội, tặng quà tết, thuốc men, lương thực thực phẩm cho người dân…
Tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm
Tuy nhiên, qua giám sát, Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh cũng chỉ rõ, một số khu vực khoáng sản chưa khai thác xong nên việc khôi phục lại môi trường chưa được hoàn chỉnh; công tác tuyên truyền phổ biến các văn bản pháp luật về khoáng sản của huyện có lúc chưa thật sự sâu rộng; vẫn còn tình trạng khai thác khoáng sản trái phép…

Từ thực tiễn địa phương, huyện Nguyên Bình kiến nghị, cần có giải pháp để các đơn vị hết thời hạn khai thác thực hiện nghiêm công tác đóng cửa mỏ theo quy định, hoàn phục cải tạo môi trường; xây dựng quy định chi mới đối với việc hỗ trợ công tác trực bảo vệ, giải tỏa khai thác khoáng sản trái pháp luật thay thế cho Quyết định số 561/QĐ-UBND về việc quy định tạm thời về chế độ, chính sách hỗ trợ cho lực lượng tham gia làm nhiệm vụ giải tỏa khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh; không xem xét cấp giấy phép khai thác đối với những mỏ được đánh giá có trữ lượng nhỏ, khai thác khó khăn, sản xuất không hiệu quả, ảnh hưởng lớn đến Nhân dân và môi trường sống…
Thay mặt đoàn giám sát, Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh La Văn Hồng đề nghị huyện rà soát, đánh giá tình hình chung về việc thực hiện quy hoạch để có định hướng cho việc quản lý trước mắt và lâu dài; tiếp tục tập trung cao trong lãnh đạo, chỉ đạo từ việc nắm các quy định của pháp luật đến việc thực hiện bài bản trong quản lý khai thác, nâng cao hơn nữa trách nhiệm chính quyền các cấp; quan tâm chấn chỉnh công tác quản lý, tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm, không để tái diễn tình trạng khai thác trái phép, không phép trên địa bàn; bổ sung, hoàn thiện báo cáo gửi đoàn giám sát trong thời gian sớm nhất. Đối với những kiến nghị, đề xuất về cơ chế, chính sách, pháp luật trong quản lý Nhà nước khoáng sản huyện, đoàn sẽ tiếp thu và gửi đến cơ quan chức năng nghiên cứu, xem xét, giải quyết.