Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng:
Kỳ họp có ý nghĩa lịch sử, thành công vượt mong đợi
“Kỳ họp bất thường lần thứ Chín thành công vượt mong đợi, có ý nghĩa lịch sử. Các quyết sách của Quốc hội tại Kỳ họp này cho thấy không chỉ có tác động mạnh mẽ, tích cực tức thời mà sẽ còn hiện diện lâu dài trong tương lai phát triển thịnh vượng, bền vững của đất nước ta”, ỦY VIÊN TRUNG ƯƠNG ĐẢNG, TỔNG THƯ KÝ QUỐC HỘI, CHỦ NHIỆM VĂN PHÒNG QUỐC HỘI LÊ QUANG TÙNG nhấn mạnh.

Tập trung rà soát, sớm sửa đổi các luật về sản xuất, kinh doanh
- Sau 6,5 ngày làm việc, Kỳ họp bất thường lần thứ Chín đã bế mạc. Ông đánh giá như thế nào về kết quả Kỳ họp?
- Cá nhân tôi cho rằng, Kỳ họp bất thường lần thứ Chín đã thành công vượt mong đợi. Điều đặc biệt - đây là Kỳ họp bất thường có thời gian dài nhất trong số các kỳ họp bất thường đã được tổ chức từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV đến nay và khối lượng công việc, tính chất các nội dung trình Quốc hội xem xét, quyết định vô cùng khẩn trương, vô cùng hệ trọng.
Sau 6,5 ngày làm việc với tinh thần tích cực, khẩn trương, nghiêm túc, kỹ lưỡng và trách nhiệm, Quốc hội đã hoàn thành toàn bộ chương trình đề ra, xem xét, quyết định 17 nội dung về lĩnh vực lập pháp liên quan đến tổ chức bộ máy cũng như các vấn đề quan trọng của đất nước về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước và công tác nhân sự.
Với các quyết sách tại Kỳ họp này, một lần nữa có thể khẳng định, Quốc hội đã thể chế hóa ngay các chủ trương của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, tạo khung khổ pháp lý vững chắc thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; đồng thời, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thể chế, chính sách, tạo đột phá để hoàn thiện cơ sở hạ tầng, phát huy nguồn lực, kiến tạo không gian phát triển mới cho địa phương và cả nước, tạo tiền đề đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc.

Đúng như Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã nhấn mạnh trong phát biểu bế mạc Kỳ họp: “thời điểm lịch sử trọng đại của dân tộc thì phải có những quyết định lịch sử, đột phá cho sự phát triển của đất nước”. Kỳ họp bất thường lần thứ Chín có thể nói là Kỳ họp có ý nghĩa lịch sử của Quốc hội. Những quyết sách của Quốc hội tại Kỳ họp này không chỉ có tác động tức thời mà sẽ còn hiện diện lâu dài trong tương lai phát triển thịnh vượng, bền vững của đất nước ta.
- Ngay trong phiên bế mạc, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội nhằm mục tiêu đạt tăng trưởng 8% trở lên. Theo ông, có những điểm nhấn đặc biệt nào trong Nghị quyết này?
- Có thể nói, Nghị quyết về bổ sung kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên là Nghị quyết có tác động ngay lập tức và phải được thực thi ngay.
Tại Nghị quyết này, Quốc hội đã xác định rõ mục tiêu tổng quát, điều chỉnh một số chỉ tiêu chủ yếu và đưa ra 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp rất quan trọng để Chính phủ và các cơ quan liên quan thực hiện. Trong đó, nhóm nhiệm vụ giải pháp đầu tiên về thể chế tôi cho là đặc biệt quan trọng. Thể chế ở đây không chỉ là vấn đề xây dựng, hoàn thiện pháp luật mà quan trọng hơn là khâu tổ chức thi hành pháp luật bởi cho đến nay đây vẫn là khâu còn nhiều hạn chế, được đánh giá là một trong những nguyên nhân chính khiến cho nhiều chủ trương, chính sách, pháp luật chậm đi vào cuộc sống.

Cùng với đó, Quốc hội đã yêu cầu Chính phủ tập trung rà soát, sớm sửa đổi Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đấu thầu, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp. Chủ động, khẩn trương xây dựng hành lang pháp lý, cơ chế khuyến khích cho những vấn đề mới, dự án công nghệ cao, dự án lớn, xu hướng mới, chuyển đổi số, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn; sớm trình các dự án Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, dự án Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi)…
Đặc biệt, theo Nghị quyết, Quốc hội cho phép Chính phủ rà soát để mở rộng phạm vi, đối tượng, địa bàn, áp dụng một số cơ chế, chính sách thí điểm đặc thù đã được Quốc hội cho phép áp dụng tại 10 địa phương và đã phát huy hiệu quả; xây dựng chính sách đặc thù phát triển các khu kinh tế có tiềm năng lớn như Vân Đồn, Vân Phong, các khu kinh tế biên giới và các vùng theo các Nghị quyết của Bộ Chính trị.
Cùng với cơ chế phân cấp, phân quyền rất mạnh mẽ đã được quy định trong các Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), tôi cho rằng, những quyết sách trên sẽ tạo động lực lớn và mở ra không gian phát triển rộng hơn cho các địa phương trong thời gian tới.

Nghị quyết đặc biệt để thực hiện ngay Nghị quyết số 57
- Một Nghị quyết khác cũng được thông qua trong phiên bế mạc Kỳ họp: Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Sự thay đổi trong tên gọi của Nghị quyết có ý nghĩa như thế nào, thưa ông?
- Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được Quốc hội xem xét, ban hành nhằm khẩn trương thể chế hóa một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách trong Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22.12.2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Nghị quyết có nhiều nội dung nổi bật về: cấp kinh phí nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ theo cơ chế quỹ; khoán chi trong thực hiện nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; quyền sở hữu, quản lý, sử dụng đối với kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, tài sản trang bị để thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ; thương mại hóa từ kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; sử dụng ngân sách trung ương triển khai các nền tảng số dùng chung và chỉ định thầu các dự án chuyển đổi số; chính sách phát triển các tuyến cáp viễn thông kết nối quốc tế trên biển do doanh nghiệp viễn thông Việt Nam tham gia góp vốn hoặc là chủ đầu tư; thí điểm có kiểm soát dịch vụ viễn thông sử dụng công nghệ vệ tinh quỹ đạo tầm thấp; hỗ trợ tài chính xây dựng nhà máy đầu tiên để phục vụ nghiên cứu, đào tạo và sản xuất chip bán dẫn…
Đây đều là những chính sách cấp bách, giải quyết ngay các điểm nghẽn trong thực tiễn, đồng thời tạo điều kiện để đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Có thể nói, đây là Nghị quyết rất đặc biệt. Trước hết, đây là Nghị quyết để thực hiện ngay Nghị quyết số 57, như Tổng Bí thư Tô Lâm nói trong phiên thảo luận tổ của Quốc hội, không có Nghị quyết này thì “Nghị quyết 57 không đi vào cuộc sống được, nếu chờ sửa các luật liên quan thì nửa năm, thậm chí là trong cả năm 2025 chúng ta không thực hiện được Nghị quyết 57 hoặc thực hiện nhưng không mang lại nhiều ý nghĩa”.
Điều đặc biệt nữa là, như phóng viên đã đề cập, Nghị quyết này đã có sự thay đổi rất quan trọng về tên gọi sau khi được trình Quốc hội thảo luận. Cụ thể, hồ sơ dự thảo Nghị quyết được trình Quốc hội là “về thí điểm một số cơ chế, chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia” nhưng sau đó, qua ý kiến thảo luận của các đại biểu Quốc hội, Nghị quyết được Quốc hội thông qua với tên gọi là “Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”.

Kết quả biểu quyết thông qua Nghị quyết về bổ sung kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên. Ảnh: Hồ Long
Đây không chỉ là sự thay đổi về tên gọi mà còn là sự thay đổi về tư duy: các chính sách thí điểm được đưa ra không chỉ tập trung vào tháo gỡ vướng mắc, giải quyết điểm nghẽn mà còn phải khơi thông, khuyến khích, thúc đẩy, tạo đột phá cho sự phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
- Trong bối cảnh rất đặc biệt của Kỳ họp, khi khối lượng công việc vô cùng lớn, vô cùng hệ trọng, nhưng thời gian lại vô cùng cấp bách, các dự thảo Luật, Nghị quyết vẫn được Quốc hội xem xét, thông qua với tỷ lệ rất cao - hầu hết đều đạt trên 99% tổng số ĐBQH tham gia biểu quyết tán thành, thậm chí là đạt tỷ lệ tuyệt đối. Đây cũng là một thành công rất lớn của Kỳ họp, thưa ông?
- Đúng vậy. Chúng tôi rất trân trọng và cảm ơn các đại biểu Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và Chính phủ đã phối hợp chặt chẽ, nêu cao tinh thần trách nhiệm, thực sự đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết để hoàn thành khối lượng công việc vô cùng lớn, vô cùng hệ trọng trong bối cảnh thời gian rất gấp của Kỳ họp.
Sức ép rất lớn, vừa chạy vừa xếp hàng. Nhưng các cơ quan của Quốc hội đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan trình và cơ quan liên quan để triển khai ngay công tác rà soát, giải trình, tiếp thu, chỉnh lý. Có những nội dung Quốc hội thảo luận tổ buổi sáng thì trong buổi trưa các cơ quan đã tiến hành tổng hợp. Có những nội dung buổi chiều Quốc hội thảo luận tại hội trường thì ngay buổi tối các cơ quan đã tiến hành công tác giải trình, tiếp thu, chỉnh lý. Điều đó cho thấy, các cơ quan đã chuẩn bị nội dung báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý các dự thảo luật, dự thảo nghị quyết hết sức kỹ lưỡng, công phu, bảo đảm chất lượng trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Các đại biểu bấm nút biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu, ngày 29.11. Ảnh: Hồ Long
Kết quả biểu quyết thông qua các Luật, Nghị quyết với tỷ lệ rất cao là minh chứng cho sự nỗ lực, kỹ lưỡng, công phu và đặc biệt là tinh thần trách nhiệm, sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan của Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan liên quan để các quyết sách của Quốc hội thực sự đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn phát triển đất nước. Những kết quả này được các đại biểu Quốc hội, cử tri, Nhân dân cả nước ghi nhận, đánh giá cao.
- Sau Kỳ họp, các Luật, Nghị quyết sẽ được triển khai, thậm chí có những luật, nghị quyết đã có hiệu lực ngay khi được Quốc hội thông qua. Theo ông, cần lưu ý điều gì trong quá trình tổ chức thực hiện tới đây?
- Trong phát biểu bế mạc Kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã chỉ rõ một số vấn đề, một số nhiệm vụ cần tập trung thực hiện ngay. Đây không chỉ là lưu ý của Chủ tịch Quốc hội mà còn là yêu cầu của Quốc hội, mong muốn của cử tri và Nhân dân cả nước. Các cơ quan, đơn vị, địa phương cần khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện các luật, nghị quyết được thông qua tại Kỳ họp với tinh thần chủ động, sáng tạo, quyết tâm, quyết liệt, nói đi đôi với làm.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng phát biểu tại Hội trường. Ảnh: Quang Khánh
Trong đó, Chính phủ phải nỗ lực cao nhất để xây dựng các kế hoạch, các văn bản quy định chi tiết các nội dung được giao trong các Luật và các Nghị quyết của Quốc hội. Chúng ta đã nỗ lực rất lớn để có được những quyết sách đột phá tại Kỳ họp thì phải nỗ lực gấp đôi, gấp ba trong tổ chức thực hiện để các quyết sách này đi vào cuộc sống nhanh nhất, phát huy hiệu quả cao nhất.
- Xin trân trọng cảm ơn Tổng Thư ký Quốc hội!