Tỷ lệ thụ lý, xét xử, giải quyết các vụ án đạt cao
Thời gian qua, các vụ án hành chính trên địa bản tỉnh Nam Định chủ yếu là các vụ việc khiếu kiện các quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai, như: các quyết định thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ thiệt hại, giải phóng mặt bằng, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất; việc cấp, thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đăng ký cập nhật biến động về nhà đất... Giai đoạn từ ngày 1.1.2022 đến 30.6.2024, tổng số đơn khởi kiện đã nhận là 63 đơn, trong đó đã thụ lý 62 vụ việc, đã giải quyết xét xử 44 vụ việc.

Giám sát chuyên đề về “Việc phối hợp của các cơ quan, tổ chức trong công tác giải quyết án hành chính và đất đai trên địa bàn tỉnh Nam Định của Ban Pháp chế HĐND tỉnh cho thấy, Tòa án nhân dân hai cấp đã có sự linh hoạt trong quá trình phối hợp với các cơ quan, tổ chức, cá nhân; làm tốt công tác đối thoại, hòa giải, để các bên đương sự đi đến thỏa thuận; thận trọng, chặt chẽ trong việc thu thập, xem xét, đánh giá chứng cứ. Viện kiểm sát nhân dân hai cấp đã chủ động nghiên cứu hồ sơ vụ án, kiến nghị, yêu cầu Tòa án thu thập, xác minh chứng cứ, cử các kiểm sát viên tham gia phiên tòa theo đúng quy định. Cùng với đó, các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập đã tích cực phối hợp thực hiện các nội dung thuộc trách nhiệm để phục vụ việc giải quyết các vụ án đúng tiến độ.
Đối với các vụ án dân sự liên quan đến đất đai trên địa bàn tỉnh thời gian qua chủ yếu là các vụ tranh chấp ranh giới quyền sử dụng đất giữa các hộ dân và các vụ án chia di sản thừa kế là quyền sử dụng đất. Tổng số đơn khởi kiện đã nhận là 855 vụ việc, trong đó đã thụ lý 827 vụ, đã xét xử 463 vụ. Trưởng Ban pháp chế HĐND tỉnh Nam Định Lê Văn Lợi nhấn mạnh, án hành chính và tranh chấp đất đai ngày càng tăng, tính chất ngày càng phức tạp. Do đó, thời gian qua, Tòa án nhân dân và các cơ quan liên quan đã tăng cường giải quyết và tăng cường phối hợp để đẩy nhanh tiến độ, bảo đảm chất lượng giải quyết các vụ việc phát sinh.
Khắc phục bất cập trong công tác phối hợp
Bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được, công tác phối hợp của các cơ quan, tổ chức trong công tác giải quyết án hành chính và đất đai trên địa bàn tỉnh Nam Định vẫn bộc lộ nhiều hạn chế đã được Ban Pháp chế HĐND tỉnh chỉ rõ. Cụ thể: vẫn còn một số cơ quan, đơn vị chưa tích cực thực hiện trách nhiệm khi được Tòa án nhân dân đề nghị phối hợp; có vụ án phải tạm đình chỉ vì lý do đợi cơ quan, tổ chức cung cấp tài liệu, chứng cứ theo yêu cầu của Tòa án; trong các vụ án hành chính, đa số người đại diện cơ quan hành chính bị kiện xin giải quyết vắng mặt khiến cho nhiều trường hợp người khởi kiện có phản ứng tiêu cực tại Tòa án…

Trên cơ sở đó, Ban Pháp chế HĐND tỉnh Nam Định đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị sự nghiệp công lập, cán bộ được giao nhiệm vụ phối hợp với Tòa án nhân dân hoặc được phân công tham gia tố tụng trong các vụ án hành chính, đất đai nêu cao tinh thần trách nhiệm, chủ động thực hiện tốt nhiệm vụ phối hợp, tham gia tố tụng theo đúng quy định của pháp luật, tích cực tham gia đối thoại, hòa giải tại Tòa án, nhằm góp phần đẩy nhanh tiến độ và chất lượng giải quyết các vụ án, nhất là đối với các vụ án hành chính.
Trưởng Ban Pháp chế HĐND tỉnh Lê Văn Lợi cũng cho rằng, Tòa án nhân dân tỉnh cần tham mưu Ban cán sự Đảng UBND tỉnh và Ban cán sự Đảng Tòa án nhân dân tỉnh tổng kết việc thực hiện Quy chế phối hợp số 02/QCPH-BCSĐUBND - BCSTAND ngày 24.1.2019. Trên cơ sở đó rà soát, sửa đổi, bổ sung các nội dung Quy chế phối hợp cho phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng, quy định mới của pháp luật cũng như tình hình thực tế hiện nay tại địa phương. Bên cạnh đó, tăng cường phổ biến, quán triệt, yêu cầu cán bộ, công chức thực nghiêm quy chế phối hợp ngành Tòa án đã ký với các cơ quan, bảo đảm các vụ án hành chính và án đất đai được giải quyết đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng.