Bức tranh kinh tế đan xen những mảng màu sáng - tối

- Ông nhìn nhận như thế nào về bức tranh kinh tế - xã hội của nước ta từ đầu năm đến nay?

- Nền kinh tế nước ta sau 2 năm chịu tác động nặng nề của dịch Covid-19 đã vực dậy mạnh mẽ nhờ kiểm soát hiệu quả dịch bệnh, cũng như triển khai quyết liệt và có hiệu quả Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh tình hình kinh tế và thương mại toàn cầu suy giảm, có nhiều rủi ro, kinh tế nước ta vẫn có sự tăng trưởng. Năm 2021, mặc dù tốc độ tăng GDP chỉ đạt 2,56% nhưng nhiều nền kinh tế tăng trưởng âm, vẫn được thế giới đánh giá là tích cực. Năm 2022 phục hồi mạnh mẽ và đạt mức tăng 8,02%.

Từ đầu năm đến nay, những mục tiêu lớn của nước ta cơ bản đạt được, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng được thúc đẩy, các cân đối lớn được bảo đảm, nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài trong mức chỉ tiêu được Quốc hội quyết nghị; chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 8 tháng tăng 3,1%, tốc độ tăng CPI tiếp tục xu hướng giảm; sản xuất nông nghiệp duy trì đà tăng khá; thị trường tiền tệ, tỷ giá cơ bản ổn định trong bối cảnh thị trường tài chính, tiền tệ thế giới có nhiều biến động. Một số giải pháp cũng đã được triển khai để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản... Công tác bảo đảm an sinh xã hội, lao động, việc làm, cải thiện đời sống người dân được quan tâm thực hiện… Quốc phòng, an ninh được bảo đảm, hoạt động đối ngoại được tăng cường, định vị tín nhiệm và vị thế quốc tế của nước ta được cải thiện.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, khó khăn và thách thức đặt ra đối với nền kinh tế Việt Nam vẫn còn rất lớn, trong đó khó khăn, thách thức nhiều hơn thuận lợi, phụ thuộc nhiều vào xu hướng chung của toàn cầu cũng như các giải pháp hữu hiệu khắc phục những bất cập nội tại của nền kinh tế. Áp lực điều hành kinh tế vĩ mô, lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng trong nước sẽ tăng cao trong những tháng cuối năm; mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2023 đạt 6,5%; cũng như Kế hoạch của cả nhiệm kỳ 2021 - 2025 cũng cần sự phấn đấu lớn.

- Trước bức tranh kinh tế - xã hội của nước ta như vậy, việc tổ chức Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam năm 2023 với chủ đề “Tăng cường năng lực nội sinh, kiến tạo động lực cho tăng trưởng và phát triển bền vững” có ý nghĩa như thế nào, thưa ông?

- Như tôi đã đề cập, năm 2023, trong bối cảnh kinh tế thế giới đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức, nhiều nền kinh tế lớn trong đó có các đối tác thương mại, đầu tư quan trọng của Việt Nam tăng trưởng chậm lại, thậm chí rơi vào suy thoái, giảm phát (tăng trưởng chậm, lạm phát tăng). Trong nước, mặc dù kinh tế vĩ mô duy trì ổn định nhưng tăng trưởng kinh tế gặp nhiều khó khăn, một số động lực tăng trưởng suy giảm; thị trường tiền tệ, tài chính, bất động sản tiềm ẩn không ít rủi ro; hoạt động sản xuất, kinh doanh, thị trường lao động gặp nhiều khó khăn.

Đứng trước bối cảnh này đòi hỏi phải sớm có giải pháp ứng phó trong ngắn hạn và giải pháp căn cơ có tầm chiến lược lâu dài; tìm kiếm các giải pháp không chỉ là tăng cường, phát huy năng lực nội sinh, mà còn kiến tạo động lực tăng trưởng để giúp đất nước, nền kinh tế ứng phó, vượt qua thách thức, khơi thông nguồn lực và thúc đẩy tăng trưởng, phát triển bền vững. Xuất phát từ quan điểm đó, được sự đồng ý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, "Tăng cường năng lực nội sinh, kiến tạo động lực cho tăng trưởng và phát triển bền vững" đã được lựa chọn làm chủ đề cho Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam năm 2023.

Nôi dung của Diễn đàn sẽ tập trung trao đổi, thảo luận nhiều nhóm nội dung, trong đó sẽ làm rõ bối cảnh; đánh giá toàn diện, khách quan thực trạng nền kinh tế Việt Nam năm 2023 và giai đoạn 3 năm 2021 - 2023; nhận diện các nút thắt, rào cản đối với sự phát triển kinh tế - xã hội; phát hiện, đề xuất các dư địa, tiềm năng phát triển; đồng thời, đề xuất các giải pháp, chính sách, với mục tiêu phục hồi và thúc đẩy tăng trưởng, phát triển kinh tế - xã hội, phấn đấu cao nhất các mục tiêu, nhiệm vụ đã đặt ra.

Các ý kiến trao đổi, tham luận, các đề xuất tại Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam 2023 sẽ là nguồn thông tin hữu ích cung cấp thêm luận cứ khoa học, thực tiễn, nhiều giá trị, làm căn cứ để các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ đưa ra các giải pháp kịp thời và phù hợp. Tăng cường hơn nữa năng lực về hoàn thiện thể chế; công tác giám sát tổ chức thực thi các chính sách để bảo đảm công khai, minh bạch, trực tiếp đi vào đời sống của người dân. Trước mắt tới đây là nhằm phục vụ kịp thời Kỳ họp thứ Sáu, Quốc hội Khóa XV và công tác hoạch định, thực hiện chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Sẽ có nhiều giải pháp hay, gợi ý chính sách đúng và trúng

- Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam năm 2023 với chủ đề “Tăng cường năng lực nội sinh, kiến tạo động lực cho tăng trưởng và phát triển bền vững" là sự tiếp nối của Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam năm 2022 với chủ đề “Củng cố nền tảng vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững”. Xin ông cho biết những kết quả nổi bật và cụ thể của Diễn đàn năm 2022?

- Có thể thấy, không chỉ ở Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam năm 2022, trên cơ sở kết quả của Diễn đàn Kinh tế 2021, các cơ quan của Quốc hội đã phối hợp với các cơ quan hữu quan nhận diện và kịp thời trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; cùng với các Nghị quyết thông qua chủ trương đầu tư 6 dự án quan trọng quốc gia ngay trong năm đầu tiên của nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV đã tạo động lực, niềm tin đúng lúc góp phần phục hồi mạnh mẽ trong năm 2022. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng GDP năm 2022 đạt 8,02%, cao nhất trong hơn 10 năm qua. Việt Nam là quốc gia duy nhất ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương và là một trong 4 quốc gia trên thế giới được Tổ chức Moody’s nâng hạng tín nhiệm trong năm 2022.

Trong năm 2022, tiếp nối những thành công của Diễn đàn năm 2021, nhiều gợi ý chính sách tại Diễn đàn Kinh tế - Xã hội năm 2022 đã được nghiên cứu chọn lọc kịp thời trong quá trình xây dựng và hoàn thiện chính sách; đặc biệt là Nghị quyết số 68/2022/QH15 về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, Nghị quyết số 76/2022/QH15 của Quốc hội Khóa XV về Kỳ họp thứ Tư và một số nghị quyết khác. Trong đó, lấy trọng tâm xuyên suốt năm 2023 hướng tới “củng cố, tăng cường nền tảng kinh tế vĩ mô, nâng cao năng lực nội tại, tính tự lực, tự chủ, khả năng chống chịu và thích ứng của nền kinh tế”, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô là yếu tố đầu tiên, tiên quyết, là “chìa khóa” quan trọng để Việt Nam phát triển kinh tế - xã hội, ổn định đời sống của người dân, giữ vững thành quả quan trọng đã đạt được sau nhiều năm phấn đấu. Đây cũng chính là thông điệp chủ đạo của Diễn đàn năm 2022.

- Với các kết quả này, ông có những kỳ vọng gì với Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam năm 2023?

- Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam là sự kiện thường niên của Quốc hội. Thành công của Diễn đàn Kinh tế năm 2021 với chủ đề “Phục hồi và phát triển bền vững” và Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam năm 2022 với chủ đề “Củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, phục hồi và phát triển bền vững” đã để lại nhiều bài học quý, nhiều luận cứ khoa học có tính thực tiễn cao, cung cấp các thông tin bổ ích, định hướng đúng, phục vụ hiệu quả công tác nghiên cứu, điều hành, nhất là công tác hoạch định chính sách của các cơ quan quản lý nhà nước.

Với Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam năm 2023, Ban Tổ chức đã nghiên cứu, lựa chọn các nội dung trọng tâm trình bày tại Diễn đàn. Chúng tôi kỳ vọng và tin tưởng rằng, cũng giống như các Diễn đàn các năm trước, nhiều giải pháp hay, đề xuất chất lượng và gợi ý chính sách đúng và trúng tại Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam năm 2023 sẽ được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan, tổ chức hữu quan nghiên cứu để xây dựng, ban hành các quyết sách mạnh mẽ, quyết liệt, ứng phó kịp thời với bối cảnh, tình hình mới.

Và, qua những trao đổi tại Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam năm 2023 lần này, Ủy ban Kinh tế sẽ có thêm những góc nhìn toàn diện hơn để tham mưu cho Quốc hội những giải pháp cụ thể nhằm tăng cường, phát huy “nội lực” của nền kinh tế, nội lực của doanh nghiệp, đi cùng với đó là vận dụng, khai thác hiệu quả “ngoại lực” để thích ứng và phát triển, đây được coi là nhiệm vụ hàng đầu và xuyên suốt.

- Xin cảm ơn ông!