Cố vấn an ninh quốc gia Sullivan và Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã có cuộc hội đàm vào ngày 28.8 sau khi hai quan chức dùng bữa tối cùng nhau tại một khu nghỉ dưỡng ở ngoại ô phía Bắc Thủ đô Trung Quốc hôm 27.8.
Đây là chuyến thăm đầu tiên của một cố vấn an ninh quốc gia Mỹ tới Trung Quốc kể từ năm 2016, diễn ra trong bối cảnh hai nước đang có lập trường trái chiều trong nhiều vấn đề từ Trung Đông, Ukraine, vấn đề Đài Loan (Trung Quốc), tình hình Biển Đông và căng thẳng thương mại.
Phát biểu với các phóng viên trước cuộc hội đàm, ông Vương Nghị cho biết: “Trong vài năm qua, quan hệ song phương đã trải qua nhiều thăng trầm”. Ông khẳng định Bắc Kinh muốn có các thảo luận ‘‘thực chất’’ và ‘‘mang tính xây dựng’’ với Washington.
Về phần mình, ông Jack Sullivan, khẳng định ‘‘nóng lòng’’ hội đàm với đối tác Trung Quốc. Cố vấn an ninh của Tổng thống Mỹ cho biết ‘‘hai bên đề cập đến hàng loạt vấn đề: từ những điều đồng thuận cho đến những điều còn tồn tại bất đồng mà hai bên cần quản lý một cách hiệu quả và thực chất”.
Ông Sullivan muốn mở rộng các cuộc đối thoại quân sự xuống đến cấp chỉ huy quân khu, một bước đi mà Washington hy vọng có thể ngăn chặn xung đột ở các khu vực cụ thể.
Mỹ cũng muốn Trung Quốc hành động nhiều hơn ở trong nước để ngăn chặn việc phát triển các loại hóa chất có thể tạo thành fentanyl, nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng sử dụng ma túy quá liều ở Mỹ, đồng thời đi đến chia sẻ quan điểm về các tiêu chuẩn an toàn cho trí tuệ nhân tạo.
Bắc Kinh muốn bày tỏ sự phản đối với thuế quan của Mỹ đối với một loạt hàng hóa của ngành chế tạo và các biện pháp kiểm soát xuất khẩu nhắm vào các nhà sản xuất chip Trung Quốc, đồng thời họ cũng muốn khẳng định lại một lần nữa chủ quyền đối với Đài Loan.
Hai bên cũng muốn trao đổi về các điểm nóng quốc tế như tình hình dải Gaza và cuộc chiến Ukraine.
Cố vấn an ninh của Tổng thống Mỹ và lãnh đạo ngoại giao Trung Quốc đã gặp nhau tổng cộng 5 lần trong vòng 18 tháng vừa qua, trong đó có một lần tại Washington và một lần trong khuôn khổ Hội nghị Thượng đỉnh giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình hồi tháng 11.2023 ở California. Chuyến đi lần này của ông Sullivan diễn ra chỉ ít tháng trước cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ, đầu tháng 11.2024.
Trong những tháng cuối cùng của nhiệm kỳ tổng thống, ông Biden muốn thúc đẩy chính sách ngoại giao trực tiếp để tác động đến Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và kiềm chế những căng thẳng; Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris, ứng cử viên của đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử vào tháng 11 tới, có thể sẽ theo đuổi chiến lược tương tự.
Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích ủng hộ cựu Tổng thống bên đảng Cộng hòa Donald Trump cho rằng cách tiếp cận đó quá mềm mỏng trước chính sách đối ngoại ngày càng quyết đoán của Trung Quốc.
