Lạm phát và thuế quan

Cuộc tranh luận mở đầu bằng cuộc trao đổi bất ngờ về vấn đề kinh tế. Ông Trump chỉ trích bà Harris về tình trạng lạm phát mà ông đã nói là tồi tệ nhất trong lịch sử đất nước. "Hãy nhìn xem, chúng ta có nền kinh tế tồi tệ vì lạm phát, được coi như yếu tố phá hoại nước Mỹ. Chúng ta chứng kiến tình trạng lạm phát hiếm gặp, có thể là tồi tệ nhất trong lịch sử" - ông Trump nói trong phiên tranh luận.

Ông cũng kêu gọi mọi người nhìn lại nền kinh tế thời kỳ tổng thống của ông một cách khách quan. "Tôi đã tạo ra một trong những nền kinh tế vĩ đại nhất trong lịch sử đất nước chúng ta", ông nói.

Về phần mình, bà Harris nói rằng chính quyền đương nhiệm của Tổng thống Joe Biden và bà đã phải "dọn dẹp" mớ hỗn loạn mà chính quyền ông Trump tạo ra và để lại.

Bà Harris nhấn mạnh rằng bà có kế hoạch giúp đỡ các gia đình Mỹ đang lo lắng về nền kinh tế và chi phí sinh hoạt. Theo đó, bà Harris đề cập kế hoạch xây dựng một “nền kinh tế cơ hội”, bao gồm các đề xuất nhằm giúp nhà ở có giá cả phải chăng hơn và mở rộng khoản tín dụng thuế 6.000 USD dành cho các gia đình có trẻ em và khoản khấu trừ thuế 50.000 USD cho doanh nghiệp khởi nghiệp. Bà Harris nhấn mạnh vào việc tạo ra 800.000 việc làm sản xuất mới và đầu tư vào cơ sở hạ tầng.

Bà Harris cũng chỉ trích các đề xuất của ông Trump, như cắt giảm thuế cho các tập đoàn, cho rằng chúng sẽ gây tổn hại đến các gia đình thuộc tầng lớp trung lưu ở Mỹ.

Bà Harris thường xuyên mỉm cười khi chuyển thông điệp từ ông Trump trở lại người dân Mỹ. “Các bạn sẽ không bao giờ thấy ông ấy nói về nhu cầu, ước mơ và mong muốn của bạn”, bà Harris nói. “Và tôi muốn nói rằng, tôi tin các bạn xứng đáng có một vị tổng thống thực sự đặt lợi ích của người dân lên hàng đầu”.

Theo cuộc thăm dò của Trung tâm Quan hệ Công chúng NORC và Associated Press vào tháng 8 , người Mỹ có xu hướng tin tưởng ông Trump hơn bà Harris khi nói đến việc giải quyết vấn đề kinh tế.

Nhập cư và an ninh biên giới

Trong một nỗ lực phản công, ông Trump đã tập trung vào vấn đề cốt lõi mà chiến dịch tranh cử của ông theo đuổi: nhập cư và an ninh biên giới. Ông khẳng định những người nhập cư đã “phá hủy cấu trúc đất nước chúng ta”; đồng thời nhấn mạnh rằng chính sách của bà Harris sẽ không khác gì dưới thời Biden.

Ông Trump đề xuất một cách tiếp cận cứng rắn hơn nhiều; hứa hẹn sẽ tiến hành một "chiến dịch trục xuất lớn nhất trong lịch sử". Ông đề xuất sử dụng Vệ binh Quốc gia và thậm chí cả quân đội nếu cần thiết để thực thi các chính sách nhập cư. Ông Trump cũng nhấn mạnh kế hoạch xây dựng bức tường biên giới và thực hiện chính sách "Ở lại Mexico" đối với người xin tị nạn.

Ông Trump cũng chỉ trích bà Harris vì bà đã từ bỏ một số lập trường cấp tiến mà bà đã thể hiện trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ năm 2020, đồng thời kêu gọi cử tri không nên tin vào giọng điệu ôn hòa hơn mà bà thể hiện trong chiến dịch này.

Đáp lại, bà Harris nói: “Rõ ràng, tôi không phải là Joe Biden và tôi chắc chắn không phải là Donald Trump. Và những gì tôi mang lại sẽ là một thế hệ lãnh đạo mới cho đất nước chúng ta”.

Phó Tổng thống Harris bảo vệ cách tiếp cận của chính quyền Biden, nhấn mạnh sự cần thiết của một hệ thống nhập cư toàn diện, ủng hộ việc tăng cường an ninh biên giới kết hợp với con đường dẫn đến quyền công dân cho người nhập cư bất hợp pháp đã lâu năm ở Mỹ. Bà Harris cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết nguyên nhân gốc rễ của vấn đề di cư bất hợp pháp từ Trung Mỹ vào.

Làm rõ vấn đề chủng tộc

Người dẫn chương trình của ABC, David Muir đã hỏi thẳng ông Trump về những cáo buộc có phần mang tính xúc phạm của ông vào tháng trước khi ông nói rằng “bà Kamala Harris “đột ngột” trở thành người da màu” bởi trước đó người ta chỉ biết đến việc bà là người gốc Á. Trên thực tế, bà Harris là người da đen và gốc Nam Á, tốt nghiệp Đại học Howard, một trường có truyền thống dành cho người da đen ở Washington.

Hiểu được thế bất lợi của mình trong vấn đề này, ông Trump đã cố gắng né tránh vấn đề khi nói rằng “Tôi không quan tâm bà ấy là ai”.

Tuy nhiên, bà Harris dường như đã có sự chuẩn bị một danh sách dài những bằng chứng về thái độ phân biệt chủng tộc của ông Donald Trump. Bà đưa ra bằng chứng pháp lý về hành vi phân biệt đối xử của ông với những người da đen thuê nhà tại các tòa nhà chung cư của ông ở New York vào những năm 1970; lời kêu gọi của ông kêu gọi hành quyết những thiếu niên da đen và gốc Mỹ Latin - những người đã bị bắt oan - trong vụ án người chạy bộ ở Công viên Trung tâm vào những năm 1980; và tuyên bố sai sự thật của ông rằng cựu Tổng thống Barack Obama không sinh ra tại Hoa Kỳ.

Đáp lại một cách yếu ớt, ông Trump cáo buộc bà Harris cố gắng "chia rẽ" mọi người và bác bỏ những tuyên bố của bà là lỗi thời và không liên quan.

Chính sách về quyền phá thai

Bà Harris đã ra sức bảo vệ quyền phá thai. Đây có lẽ là vấn đề trọng yếu của đảng Dân chủ sau khi các thẩm phán Tòa án Tối cao, phần lớn do cựu Tổng thống Trump bổ nhiệm đã bác bỏ quyền này trong Hiến pháp. Những lập luận sắc sảo của bà đã tạo nên sự tương phản rõ nét với những bình luận lan man của Tổng thống Joe Biden về cùng một chủ đề trong cuộc tranh luận vào tháng 6 với ông Trump.

"Chính phủ Mỹ chắc chắn không nên ra lệnh cho phụ nữ phải làm gì với cơ thể của mình", bà Harris nói. Bà đã ra những lý lẽ và những con số thuyết phục khi chỉ mối nguy hiểm mà phụ nữ phải đối mặt liên quan đến những biến chứng và rủi ro khi họ phải tìm kiếm một tiểu bang khác để phá thai.

Quan điểm về quyền phá thai được đánh giá là sẽ tác động đáng kể đến lựa chọn của cử tri bởi các cuộc thăm dò cho thấy người dân Mỹ có sự phản đối đáng kể đối với quyết định của Tòa án Tối cao. Cử tri đã quay lưng với đảng Cộng hòa trong các cuộc bầu cử gần đây vì điều này.

Về vấn đề này, ông Trump khẳng định ông ủng hộ cấm phá thai từ 6 tuần tuổi trở xuống, vấn đề sẽ được đem ra bỏ phiếu ở bang Florida sắp tới. Tuyên bố trên là một sự thay đổi đáng chú ý so với quan điểm trước đây của ông Trump là ủng hộ cấm phá thai hoàn toàn. Ông Trump tiếp tục làm rõ rằng ông sẽ không ký vào đạo luật cấm phá thai trên toàn quốc nếu ông thắng cử, và tin rằng đó là chuyện các chính quyền bang nên xem xét chứ không phải liên bang.

Tuy nhiên, bà Harris lưu ý cử tri rằng ông Trump sẽ ký thông qua luật cấm phá thai toàn quốc, đồng thời chỉ trích chính sách về quyền phá thai của ông Trump là “vô đạo đức".

Cuộc chiến Ukraine

Về chính sách đối ngoại, liên quan xung đột Nga - Ukraine, ông Trump khẳng định muốn chiến sự chấm dứt. “Tôi muốn cứu mạng người. Tôi sẽ giải quyết cuộc chiến trước khi tôi trở thành nhậm chức”, tự tin rằng ông "có thể giải quyết vấn đề trong vòng 24 giờ". Tôi nghĩ rằng lợi ích tốt nhất của Mỹ là kết thúc cuộc chiến này và thúc đẩy các bên ngồi vào bàn đàm phán” - ông Trump nói. Cựu tổng thống không đưa ra thông tin cụ thể mà chỉ nói rằng ông sẽ nói chuyện với các nhà lãnh đạo của cả hai quốc gia. Ông Trump cũng đã chỉ trích số tiền viện trợ lớn mà Mỹ đã gửi đến Ukraine và cho rằng châu Âu nên đóng góp nhiều hơn. Ngoài ra, cựu Tổng thống còn cảnh báo về nguy cơ cuộc chiến ở Ukraine hiện nay có thể leo thang thành Thế chiến thứ ba.

Trong khi đó, Phó Tổng thống Harris kiên định lập trường ủng hộ việc tiếp tục viện trợ cho Ukraine và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ chủ quyền và dân chủ của nước này. Bà Harris đặc biệt nhấn mạnh vai trò lãnh đạo của Mỹ trong liên minh NATO và tầm quan trọng của các đồng minh. Trên thực tế, vấn đề là nước Mỹ luôn phải đứng lên, với tư cách là một nhà lãnh đạo duy trì các quy tắc và chuẩn mực quốc tế. Là một nhà lãnh đạo thể hiện sức mạnh, hiểu rằng các liên minh mà chúng ta có trên khắp thế giới phụ thuộc vào việc quan tâm đến các nước bạn bè và không thiên vị kẻ thù” - bà Harris nói.

Cuộc chiến ở Gaza

Liên quan xung đột Israel - Hamas, tại phiên tranh luận, ông Trump cho việc bà Harris không gặp Thủ tướng Israel - ông Benjamin Netanyahu khi nhà lãnh đạo Israel thăm Mỹ hồi tháng 7 là hành động cho thấy nữ phó tổng thống Harris không thích Israel. Cựu tổng thống nói rằng Israel “sẽ biến mất trong vòng 2 năm nữa” nếu bà Harris đắc cử.

Bà Harris tiếp tục giữ vững lập trường của chính quyền đương nhiệm, nhấn mạnh cam kết sẽ bảo vệ quyền tự vệ của Israel trước các đối thủ, bao gồm Iran. “Chúng ta phải vạch ra giải pháp hai nhà nước và trong giải pháp đó, phải có an ninh cho người dân Israel và Israel phải có biện pháp bình đẳng cho người Palestine” - bà Harris nói rõ tại phiên tranh luận.

Về sự kiện ở Đồi Capitol năm 2021

Trong những lời đầu tiên, bà Harris đã sớm đưa ra đòn tấn công khi cáo buộc ông Trump chủ trì cuộc tấn công tồi tệ nhất vào nền dân chủ Hoa Kỳ kể từ Nội chiến - cuộc bạo loạn ở Điện Capitol vào ngày 6.1.2021.

Cựu Tổng thống kiên quyết bảo vệ hành động của mình khi nhắc lại rằng ông đã kêu gọi người ủng hộ hành động "một cách hòa bình và yêu nước". Ông Trump đã tranh thủ đổ lỗi cho bà Nancy Pelosi về việc không cung cấp đủ an ninh tại Điện Capitol.

Tuy nhiên, bà Harris, người đã trực tiếp có mặt tại Điện Capitol vào ngày 6.1.2021, mô tả chi tiết về những gì bà chứng kiến, bao gồm việc 140 nhân viên thực thi pháp luật bị thương và một số người thiệt mạng. Bà cáo buộc ông Trump đã kích động bạo lực không chỉ vào ngày 6.1 mà còn trong các sự kiện khác như ở Charlottesville…; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ nền dân chủ và pháp quyền, kêu gọi người Mỹ "không quay lại" thời kỳ hỗn loạn.

Ứng cử viên Dân chủ kêu gọi cử tri Cộng hòa

Trong một quốc gia chia rẽ, cuộc bầu cử cuối cùng sẽ được quyết định bởi một bộ phận nhỏ cử tri dao động ở một số ít tiểu bang. Và để chứng minh cho thực tế đó, bà Harris đã đưa ra lời kêu gọi ủng hộ rõ ràng tới các cử tri trên toàn bộ quang phổ chính trị - bao gồm cả đảng Cộng hòa.

Bà lưu ý rằng nhiều nhân vật của đảng Cộng hòa trước kia đã chuyển sang ủng hộ bà, trong đó có thượng nghị sĩ "John McCain vĩ đại quá cố", ám chỉ đến thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Arizona. Bà cũng liệt kê nhiều đảng viên Cộng hòa trước đây từng phục vụ trong chính quyền ông Trump, những người hiện đã ủng hộ chiến dịch của bà.

Bà Harris cũng sử dụng vụ tấn công vào Điện Capitol ngày 6.1 để đưa ra lời kêu gọi rõ ràng khác tới những cử tri còn đang do dự. "Đã đến lúc lật sang trang mới", bà nói. "Và nếu đó là một cây cầu quá xa đối với bạn, thì vẫn có một vị trí trong chiến dịch của chúng tôi dành cho bạn".

Cán cân nghiêng về ai?

Kết thúc vòng tranh luận, ông Trump khẳng định trên Fox News hôm 12.9: “Chúng tôi đã có một đêm tuyệt vời. Chúng tôi đã thắng cuộc tranh luận. “Họ nên xấu hổ. Ý tôi là họ cố gắng sửa những gì tôi nói đúng”.

Về phần mình, bà Harris tỏ ra hân hoan vào cuối buổi tranh luận khi nói với những người tham gia cuộc vận động tranh cử vào đêm khuya ở Philadelphia rằng đó là một "đêm tuyệt vời".

Theo đánh giá chung, dù rất gay cấn và không khoan nhượng, khác với cuộc tranh luận Trump - Biden hồi tháng 6 vừa qua, Phó Tổng thống Harris được cho là đã thể hiện tốt hơn kỳ vọng, nhưng cả ông bà Harris và ông Trump đều chưa ai đánh bại hoàn toàn được ai.

Theo một cuộc thăm dò nhanh do CNN thực hiện, khoảng 6 trong số 10 người theo dõi cuộc tranh luận cho biết bà Harris đã làm tốt hơn ông Trump, trong khi khoảng 4 trong số 10 người cho biết Trump đã làm tốt hơn. Trước cuộc tranh luận, những cử tri này đã chia đều quan điểm về việc Trump hay Harris sẽ thắng.

Phần lớn những người theo dõi cuộc tranh luận được phỏng vấn - những người không phản ánh quan điểm của toàn thể công chúng bỏ phiếu - cũng cho biết sự kiện này sẽ không ảnh hưởng đến phiếu bầu của họ trong cuộc bầu cử. Nhận thức về hai ứng cử viên vẫn không thay đổi nhiều.

Tuy nhiên, cuộc tranh luận cũng đã giúp cung cấp thêm cho các cử tri, nhất là những người còn phân vân, cơ hội để đánh giá thêm về hai ứng viên với tầm nhìn đối lập về hướng đi chính sách trong 4 năm tới.