Thách thức hiện tại và nhu cầu phải thay đổi
Trước đây, các cơ quan thực thi pháp luật phải đối mặt với nhiều rào cản đáng kể trong việc xử lý tài sản bị tịch thu, đặc biệt là khi họ không thể bảo đảm được sự đồng ý của tất cả các bên, bao gồm cả nghi phạm, để tiến hành bán. Yêu cầu này thường dẫn đến việc duy trì tài sản bị tịch thu kéo dài, không chỉ gây ra chi phí cao mà còn dẫn đến mất giá các mặt hàng có giá trị như xe cộ, đồng hồ xa xỉ và thậm chí cả gia súc.
Tại lần đọc thứ hai của dự luật, Bộ trưởng Bộ Phát triển kỹ thuật số và thông tin Josephine Teo từng nhấn mạnh tính không thực tế của luật hiện hành, đồng thời nêu bật gánh nặng tài chính đối với các cơ quan chức năng. Trong khi đó, Bộ trưởng Bộ Pháp luật và nội vụ K. Shanmugam cho biết, vào tháng 5 năm nay, cảnh sát đã phải chi gần 650.000 USD để duy trì các tài sản bị tịch thu hoặc đóng băng liên quan đến vụ rửa tiền trị giá 3 tỷ USD.
Các điều khoản quan trọng
Do đó, luật mới được thông qua để đưa ra một quy trình hiệu quả hơn, cho phép tòa án ra lệnh bán các tài sản bị tịch thu theo hai điều kiện: nếu giá trị của tài sản có khả năng mất giá, hoặc nếu có chi phí không đáng có liên quan đến việc duy trì tài sản đó. Ngoài ra, việc bán phải vì lợi ích của công lý.
Thay đổi trên đặc biệt quan trọng trong trường hợp nghi phạm đã bỏ trốn. Luật quy định, tòa án không được xử lý tài sản bị tịch thu nếu có bất kỳ cuộc điều tra nào đang chờ xử lý đối với nghi phạm. Hiện tại, tòa án có thể ra lệnh trả lại hoặc xử lý tài sản nếu các cơ quan thực thi pháp luật không đáp ứng được căn cứ để tiếp tục tịch thu. Bộ trưởng Teo cho biết, nếu một người bỏ trốn từ chối quay trở lại Singapore, cảnh sát không thể thẩm vấn người đó. Điều này có thể làm đình trệ các cuộc điều tra và gây khó khăn cho việc tiếp tục tịch thu tài sản. Bà nói thêm, bằng cách trốn xa khỏi Singapore và cản trở cuộc điều tra, nghi phạm hi vọng tài sản bị tịch thu cuối cùng sẽ được trả lại cho mình. Theo pháp luật hiện hành, nếu người có quyền đối với tài sản bị tịch thu không được biết đến hoặc không thể tìm thấy, tài sản sẽ được chuyển giao cho Chính phủ nếu không có ai đến nhận trong vòng 6 tháng kể từ thông báo công khai. Tuy nhiên, một người đã bỏ trốn có thể yêu cầu bồi thường tài sản thông qua luật sư, trong khi từ chối quay trở lại Singapore. Để giải quyết tình trạng này, luật mới quy định, một người bỏ trốn bị tình nghi phạm tội ở Singapore phải đích thân trình diện trước cơ quan thực thi pháp luật để hỗ trợ điều tra, trước khi họ có thể yêu cầu bồi thường tài sản bị tịch thu liên quan đến hành vi phạm tội.
Luật cũng giải quyết khả năng tội phạm che giấu tài sản của mình bằng cách chuyển quyền sở hữu hợp pháp cho người khác. Theo đó, một cá nhân không thể chứng minh quyền sở hữu của mình đối với tài sản, nếu đó là quà tặng từ nghi phạm đã bỏ trốn. Tuy nhiên, tòa án có thể xem xét liệu tài sản đó có được thông qua các nguồn hợp pháp, chẳng hạn như thu nhập hoặc đầu tư, trước khi chuyển giao cho bên thứ ba hay không.
Tăng cường quyền hạn của bên công tố và phòng ngừa tội phạm xuyên biên giới
Luật mới giúp Singapore dễ dàng truy tố các tội rửa tiền hơn vì bên truy tố sẽ không còn cần phải chứng minh số tiền được rửa là lợi ích từ hành vi phạm tội, hoặc chứng minh toàn bộ dấu vết của các khoản tiền.
Theo Bộ trưởng Teo, bên truy tố chỉ cần chứng minh rằng, kẻ rửa tiền biết hoặc có căn cứ hợp lý để tin rằng tài sản mà hắn đang giao dịch là lợi nhuận bất hợp pháp là đủ. Điều này sẽ làm giảm đáng kể những thách thức mà bên truy tố phải đối mặt trong các trường hợp tiền được rửa đã đi qua nhiều tài khoản ngân hàng và khu vực pháp lý trước khi vào Singapore.
Để tăng cường phát hiện các hoạt động rửa tiền, luật còn cho phép Cơ quan Thuế vụ nội địa Singapore (Iras) và Hải quan Singapore chia sẻ dữ liệu thuế và thương mại với Văn phòng Báo cáo giao dịch đáng ngờ (STRO), đơn vị tình báo tài chính của đảo quốc sư tử. Ngoài ra, các cơ quan quản lý sẽ có quyền truy cập rộng hơn vào thông tin do STRO thu thập. Nhờ đó, Hội đồng Cơ quan quản lý bất động sản và Cơ quan Quản lý kế toán và doanh nghiệp có thể giám sát tốt hơn các giao dịch đáng ngờ.
Luật cũng mở rộng việc điều tra tội phạm môi trường nước ngoài, chẳng hạn như khai thác mỏ bất hợp pháp, buôn bán chất thải hay khai thác gỗ, hiện không được phân loại là tội nghiêm trọng theo luật pháp Singapore. Với vai trò ngày càng tăng của tội phạm trong các hoạt động có tổ chức xuyên quốc gia tại khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, sửa đổi này trao quyền cho các cơ quan chức năng của Singapore để điều tra số tiền bị nghi ngờ có nguồn gốc từ các hoạt động bất hợp pháp trên khi chúng vào nước này.
Bảo đảm các biện pháp bảo vệ và quy trình phù hợp
Để đáp lại những lo ngại mà các nghị sĩ nêu ra về việc sử dụng sai mục đích dữ liệu và bán tài sản bị tịch thu, Bộ trưởng Teo bảo đảm rằng các biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt đã được áp dụng. Quyền truy cập vào dữ liệu thuế và thương mại nhạy cảm sẽ chỉ hạn chế cho một số nhân viên STRO được chọn và họ không được phép chia sẻ tiếp những thông tin này. Hơn nữa, bất kỳ cơ quan thực thi pháp luật nào yêu cầu dữ liệu đó để điều tra hoặc truy tố phải yêu cầu trực tiếp từ chủ sở hữu dữ liệu.
Về việc bán tài sản bị tịch thu, Bộ trưởng Teo giải thích rằng, chúng sẽ chỉ được bán đấu giá nếu không có giá trị chứng cứ cần thiết cho các cuộc điều tra đang diễn ra hoặc thủ tục pháp lý. Trước khi nộp đơn lên tòa án để bán, các cơ quan thực thi pháp luật sẽ phải thông báo cho tất cả các bên liên quan bằng cách gửi thông báo trực tiếp qua đường bưu điện đã đăng ký, hoặc các hình thức chuyển phát khác theo Bộ luật Tố tụng hình sự.
Nói chung, việc thông qua Luật Chống rửa tiền và các vấn đề khác được đánh giá là bước tiến đáng kể trong cuộc chiến chống rửa tiền và tội phạm xuyên quốc gia của Singapore. Bằng cách đơn giản hóa quy trình xử lý tài sản bị tịch thu và giảm gánh nặng cho bên công tố, luật mới sẽ cho phép Chính phủ phản ứng nhanh và hiệu quả hơn đối với các tội phạm tài chính, đồng thời bảo đảm công lý được thực thi một cách công bằng, minh bạch.
