Chất vấn Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, ĐBQH Trần Quang Minh (Quảng Bình) cho biết, việc sử dụng vốn đầu tư phát triển và đặc biệt là sử dụng vốn ODA trong thời gian vừa qua chưa hiệu quả, lãng phí, thậm chí là vị phạm pháp luật. Vậy thời gian qua Bộ đã thực hiện nhiệm vụ quản lý trong vấn đề này như thế nào, các giải pháp cho thời gian tới ra sao. Chênh lệch trong phát triển giữa các tỉnh, thành trong cả nước ngày càng rõ rệt, các tỉnh khó khăn đang ngày càng khó theo kịp nhất là trong vấn đề thu hút vốn đầu tư, nhất là so với các tỉnh, thành có lợi thế, tiềm lực và cơ chế đặc thù… Vậy Bộ trưởng đã có định hướng, tham mưu cho Chính phủ các giải pháp thế nào để ưu tiên cho các tỉnh và vùng đang khó khăn có thể thu hút vốn đầu tư?
ĐBQH Trần Quang Minh (Quảng Bình) chất vấn
Ảnh: Quang Khánh
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng, đối với một số dự án ODA, ngoài việc phải thực hiện các thủ tục theo quy trình, thủ tục và pháp luật trong nước còn phải làm thêm các quy trình, thủ tục của nhà tài trợ. Như vậy, phải làm đồng thời hai việc, mà mỗi việc lại mất rất nhiều thời gian, nhất là thời gian trong giãn cách vừa qua thì chỉ một thay đổi nhỏ như thay đổi tên, địa giới, phạm vi diện tích… cũng rất khó thực hiện.
Tiếp đó là vấn đề về lao động và chuyên gia lao động. Lao động ở các dự án này phải có giấy phép, chuyên gia thì phải có xác nhận tư cách chuyên gia. Những “động tác” này đều phải làm các thủ tục xong mới làm được. Thế nên các dự án ODA hiện nay đang giải ngân rất chậm. Thêm vào đó, các nguyên nhân như khâu nhập khẩu máy móc gặp khó khăn hay chuyên gia lao động bị cách ly, không được di chuyển giữa địa phương này đến địa phương kia… càng khiến tốc độ giải ngân các dự án có vốn ODA thấp. Ngoài ra, có một số dự án ODA do triển khai, lựa chọn và tổ chức thực hiện chưa tốt dẫn đến lãng phí.
Thời gian tới, Bộ sẽ cùng với các ngành, địa phương rà soát lại những dự án nào có vướng mắc có thể tháo gỡ nhằm thúc đẩy tiến độ, đảm bảo hiệu quả. Những dự án nào không thực sự hiệu quả, không còn phù hợp sẽ bàn với nhà tài trợ để "đóng" các dự án này, không để kéo dài và lãng phí.
Về các giải pháp ưu tiên cho các tỉnh, địa phương có điều kiện phát triển tốt hơn, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng phải giải quyết một số vấn đề. Thứ nhất, quy hoạch phải thật tốt. Hiện nay, chúng ta đang lập quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng. Trên cơ sở đó sẽ đang xây dựng các quy hoạch cấp tỉnh. Thứ hai, vấn đề hạ tầng cần được đầu tư đồng bộ và nâng cao sức cạnh tranh. Thứ ba, phải chuẩn bị sẵn quỹ đất, mặt bằng. Những vấn đề về nguồn lực, môi trường đầu tư, cải cách thủ tục hành chính chúng ta có thể làm được và có thể tạo điều kiện thuận lợi thu hút đầu tư cho các địa phương, vùng miền kém phát triển, từ đó có thể cân bằng phát triển hơn giữa các vùng miền... Liên quan đến các địa phương, các vùng miền có lợi thế cạnh tranh, có thể phát triển nhanh hơn, chúng tôi sẽ báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội xem xét nghiên cứu có cơ chế sách chung, riêng cho từng vùng, từng địa phương.
