Quy rõ trách nhiệm, nâng cao nhận thức để phòng ngừa

Luật Phòng, chống gian lận viễn thông và lừa đảo trực tuyến đặt ra cho các doanh nghiệp chủ chốt trong lĩnh vực viễn thông, tài chính và internet (bao gồm các công ty viễn thông, ngân hàng và các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán khác cũng như các nhà cung cấp dịch vụ internet…), các cơ quan công quyền và cảnh sát hàng loạt trách nhiệm nhằm kiểm soát và ngăn ngừa rủi ro gian lận và nguy cơ bị những kẻ lừa đảo lợi dụng.

Lĩnh vực viễn thông

Các công ty viễn thông phải “thực hiện một cách triệt để và toàn diện” yêu cầu đăng ký danh tính thật đối với tất cả các thuê bao điện thoại và chỉ được cung cấp số lượng thẻ SIM tối đa hạn chế cho mỗi khách hàng theo các quy định riêng (Điều 9 - 10). Khi các công ty xác định một thẻ SIM “bất thường, có liên quan đến lừa đảo”, họ có thể yêu cầu xác minh lại danh tính của người dùng và có thể hạn chế hoặc đình chỉ thuê bao nếu việc xác minh lại không thành công (Điều 11). Ngoài ra, các công ty viễn thông được yêu cầu hiển thị chính xác số thật của người gọi (bao gồm mã quốc gia và mã vùng) trên màn hình ID của người nhận, đồng thời phải chịu trách nhiệm chặn và truy vết các cuộc gọi giả mạo (Điều 13).

Lĩnh vực Internet

Luật nhắc lại yêu cầu các công ty viễn thông và nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) phải xác minh danh tính của người dùng trước khi cung cấp các dịch vụ, bao gồm truy cập Internet, dịch vụ proxy, đăng ký tên miền, lưu trữ web, dịch vụ đám mây, phân phối nội dung và phần mềm. Khi phát hiện tài khoản “có dấu hiệu bất thường, có liên quan đến lừa đảo”, các nhà cung cấp dịch vụ internet phải xác minh lại danh tính của người dùng (Điều 22, khoản 1).

Nguồn: Caixin
Nguồn: Caixin

Khi được cơ quan chức năng yêu cầu, họ cũng phải làm các bước tương tự đối với các tài khoản Internet liên kết với thẻ SIM có liên quan đến một vụ lừa đảo hoặc với một thẻ SIM được đánh giá là có yếu tố bất thường hoặc liên quan đến gian lận (Điều 22, khoản 1).

Hơn nữa, Luật còn quy định các công ty viễn thông và nhà cung cấp dịch vụ Internet phải có “nghĩa vụ thận trọng hợp lý” trong giám sát, xác định và giải quyết sự vụ khi xảy ra trường hợp đối tượng sử dụng dịch vụ của họ để thực hiện hành vi gian lận (Điều 25, khoản 2).

Lĩnh vực tài chính

Các tổ chức ngân hàng và dịch vụ thanh toán phi ngân hàng chịu trách nhiệm tương tự như các đơn vị cung cấp dịch vụ viễn thông và internet nói trên. Cụ thể, họ cũng phải tiến hành thẩm định khách hàng, xác định chủ sở hữu hưởng lợi và thực hiện các biện pháp quản lý rủi ro tương ứng (Điều 15).

Luật định nghĩa tội “lừa đảo viễn thông, trực tuyến” là hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người khác từ xa hoặc không tiếp xúc, thông qua công nghệ viễn thông và internet nhằm mục đích chiếm hữu trái phép (Luật Phòng, chống gian lận viễn thông và lừa đảo trực tuyến (Điều 2).

Họ cũng phải thiết lập cơ chế giám sát các tài khoản bất thường, giao dịch đáng ngờ và có biện pháp phòng ngừa thích hợp khi phát hiện tài khoản hoặc giao dịch đó (Điều 18, khoản 3).

Khi thực hiện giám sát như vậy, các ngân hàng và các dịch vụ thanh toán khác được pháp luật cho phép rõ ràng để thu thập địa chỉ IP, địa chỉ MAC (media access control), thông tin thiết bị đầu cuối điểm bán hàng (là thiết bị giao dịch điện tử được dùng trong hệ thống điểm bán điện tử) và thông tin vị trí thiết bị hoặc giao dịch cần thiết khác (Điều 18, đoạn 4). Tuy nhiên, trừ khi khách hàng đồng ý, họ không được sử dụng thông tin cho bất kỳ mục đích nào khác ngoài việc chống gian lận (Điều 18, khoản 4).

Các nhà cung cấp dịch vụ được đề cập ở trên cũng có nghĩa vụ nâng cao nhận thức của khách hàng về gian lận viễn thông và trực tuyến. Nghĩa vụ này phải được thực hiện bằng cách nhắc nhở khách hàng thường xuyên đề phòng gian lận trong các giao dịch kinh doanh và đưa ra cảnh báo kịp thời về các thủ đoạn mới được những kẻ lừa đảo sử dụng trong các lĩnh vực tương ứng của họ (Điều 30).

Các cấp chính quyền

Giống như các nhà cung cấp dịch vụ, tất cả các cấp chính quyền có nghĩa vụ nâng cao nhận thức của người dân về gian lận viễn thông và trực tuyến cũng như khả năng xác định các hành vi lừa đảo của họ (Điều 8, khoản 1). Các cơ sở giáo dục và dân sự, cùng với các cơ quan khác, được yêu cầu triển khai các chiến dịch giáo dục, cảnh báo, nâng cao nhận thức cho người già (những người dễ trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo), thanh thiếu niên (những người dễ bị những kẻ lừa đảo tuyển dụng) và các nhóm dễ bị tổn thương khác (Điều 8, khoản 2).

Luật cũng yêu cầu cơ quan cảnh sát phải mở cuộc điều tra chính thức bất cứ khi nào phát hiện ra hành vi lừa đảo (Điều 27, khoản 2). Khi điều tra những trường hợp lừa đảo như vậy, cảnh sát cũng phải xem xét nguồn gốc thông tin cá nhân mà những kẻ lừa đảo sử dụng (Điều 29, khoản 2). Ngoài ra, cảnh sát phải làm việc với các cơ quan quản lý tài chính, viễn thông và nhà mạng cũng như các bên cung cấp dịch vụ để thiết lập “hệ thống cảnh báo và ngăn chặn sớm” nhằm xác định các nạn nhân tiềm năng và nhanh chóng cảnh báo ngăn chặn họ tiếp tục các giao dịch cho những kẻ lừa đảo (Điều 34).

Cảnh sát cũng như các cơ quan quản lý tài chính và viễn thông có thể thực hiện “các biện pháp kiểm soát rủi ro tạm thời” đối với “các khu vực cụ thể có mức độ hoạt động lừa đảo trực tuyến và viễn thông cao” (Điều 35).

Cuối cùng, Luật ủy quyền rõ ràng cho các viện kiểm sát khởi kiện vi phạm lợi ích công cộng đối với hành vi gây tổn hại đến lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng trong các vụ lừa đảo trực tuyến (Điều 47). Trên thực tế, một số viện kiểm sát đã áp dụng quyền hạn này. Chẳng hạn trong một vụ án năm 2021, Viện kiểm sát Chiết Giang đã yêu cầu bồi thường dân sự đối với sáu bị cáo, những người cũng đang bị truy tố vì tội thu thập thông tin cá nhân một cách bất hợp pháp và làm tổn hại đến quyền riêng tư của công dân.

Quốc tế

Vụ nổ máy nhắn tin ở Lebanon: HĐBA sẽ họp khẩn cấp, Lebanon chuẩn bị cho kịch bản chiến tranh
Quốc tế

Vụ nổ máy nhắn tin ở Lebanon: HĐBA sẽ họp khẩn cấp, Lebanon chuẩn bị cho kịch bản chiến tranh

Hội đồng Bảo an (HĐBA) Liên Hợp Quốc cho biết sẽ họp khẩn cấp vào ngày 20.9 về vụ nổ hàng nghìn máy nhắn tin ở Lebanon nhằm vào nhóm chiến binh Hezbollah, trong khi Thủ tướng nước này khẳng định Lebanon đang trong tình trạng chiến tranh và đã họp Nội các để chuẩn bị cho các kịch bản.

FED mạnh tay hạ lãi suất và tác động đối với các ngân hàng Trung ương
Quốc tế

FED mạnh tay hạ lãi suất và tác động đối với các ngân hàng Trung ương

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã quyết định hạ lãi suất lần đầu tiên kể từ những ngày đầu của đại dịch Covid-19, với mức giảm mạnh tay là 0,5 điểm phần trăm. Quyết định này mở đầu cho giai đoạn nới lỏng tiền tệ của Mỹ và chắc chắn sẽ khuyến khích làn sóng tương tự ở nhiều quốc gia.

Thêm một làn sóng các vụ nổ mới ở Lebanon: Điều gì đã xảy ra?
Quốc tế

Thêm một làn sóng các vụ nổ mới ở Lebanon: Điều gì đã xảy ra?

Chỉ một ngày sau khi hàng nghìn máy nhắn tin phát nổ ở Lebanon, một loạt thiết bị điện tử khác đã phát nổ ngày 18.9 trong làn sóng thứ hai. Phía Lebanon cáo buộc Israel đứng đằng sau cả hai vụ tấn công. Diễn biến mới này đã làm gia tăng mối lo ngại rằng cuộc xung đột âm ỉ giữa hai bên có thể leo thang thành chiến tranh toàn diện; đồng thời khiến dư luận băn khoăn về khả năng các thiết bị bị xâm phạm, đặc biệt là sau khi các vụ đánh bom như vậy đã giết chết hoặc làm bị thương rất nhiều thường dân.

Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida
Quốc tế

Chính sách đối ngoại của Nhật Bản giai đoạn hậu Kishida

Ngày 27.9 tới, đảng Dân chủ Tự do cầm quyền (LDP) tại Nhật Bản sẽ tiến hành bầu Chủ tịch mới sau khi Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida, đồng thời là Chủ tịch đảng đương nhiệm bất ngờ tuyên bố không tái tranh cử. Việc ông Kishida từ chức đánh dấu một thời điểm quan trọng không chỉ đối với bối cảnh chính trị trong nước của Nhật Bản mà còn cả khu vực và quốc tế, bởi những tác động sâu sắc của những thay đổi sắp tới đối với các mối quan hệ ngoại giao cũng như ảnh hưởng của Nhật Bản đối với những mối quan hệ này.

Vùng Vịnh với tham vọng trở thành siêu cường AI
Quốc tế

Vùng Vịnh với tham vọng trở thành siêu cường AI

Trong vài năm qua, Các Tiểu vương quốc Ảrập thống nhất (UAE) đã tiến hành các bước đi quan trọng để trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu về trí tuệ nhân tạo (AI). Hiện nay, các nước vùng Vịnh khác, đặc biệt là Ảrập Xêút và Qatar, cũng đang tiếp bước khi đầu tư đáng kể vào công nghệ mới này.

Vụ hàng nghìn máy nhắn tin phát nổ ở Lebanon: Nguy cơ leo thang căng thẳng
Quốc tế

Vụ hàng nghìn máy nhắn tin phát nổ ở Lebanon: Nguy cơ leo thang căng thẳng

Ít nhất 9 người đã thiệt mạng và gần 3.000 người bị thương, bao gồm Đại diện ngoại giao của Iran tại Lebanon, khi các máy nhắn tin phát nổ tại các thành trì của Hezbollah trên khắp Lebanon trong một vụ nổ đồng thời chưa từng có. Hezbollah và Chính phủ Lebanon đổ lỗi cho Israel rằng đây là một cuộc tấn công từ xa tinh vi.

Hồi hộp chờ đợi quyết định lãi suất của Fed
Thế giới 24h

Hồi hộp chờ đợi quyết định lãi suất của Fed

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có cuộc họp chính sách vào ngày 17 - 18.9. Các nhà phân tích và nhà đầu tư đang theo dõi từng diễn biến để xem Fed sẽ quyết định nới lỏng lãi suất đến mức nào, hứa hẹn sẽ tạo ra những chấn động lớn trên thị trường tài chính toàn cầu.

Kenya: Kêu gọi xây dựng luật về an toàn trường học
Thế giới 24h

Kenya: Kêu gọi xây dựng luật về an toàn trường học

Sau vụ hỏa hoạn gần đây tại Học viện Hillside Endarasha ở Quận Nyeri khiến 21 học sinh thiệt mạng, hai công dân Kenya đã kiến ​​nghị lên Quốc hội yêu cầu ban hành Luật An toàn và an ninh trường học toàn diện. Ông Anthony Manyara và ông John Wangai, những người kiến ​​nghị, lập luận rằng cần có khuôn khổ pháp lý cụ thể để giải quyết mối đe dọa ngày càng gia tăng của các thảm họa liên quan đến trường học trên khắp cả nước.

Bầu cử Tổng thống Mỹ và tương lai quan hệ Mỹ - Trung
Thế giới 24h

Bầu cử Tổng thống Mỹ và tương lai quan hệ Mỹ - Trung

Khi Hoa Kỳ tiến gần đến cuộc bầu cử Tổng thống năm 2024, động thái giữa hai ứng cử viên hàng đầu là bà Kamala Harris và ông Donald Trump, đang có những tác động đáng kể đến quan hệ Trung Quốc - Hoa Kỳ. Về vấn đề này, các chuyên gia cho rằng, đánh giá quan điểm của các cố vấn chủ chốt của hai ứng cử viên có thể giúp phát hiện sự khác biệt trong cách tiếp cận của họ đối với Trung Quốc.

Australia: Hành vi chia sẻ dữ liệu cá nhân trực tuyến ác ý sẽ bị phạt tù tới 7 năm
Quốc tế

Australia: Hành vi chia sẻ dữ liệu cá nhân trực tuyến ác ý sẽ bị phạt tù tới 7 năm

Để tăng cường bảo vệ thông tin cá nhân của công dân và bảo đảm quyền riêng tư trong thời đại kỹ thuật số, Chính phủ Australia đã trình dự thảo Luật sửa đổi về quyền riêng tư và các quy định khác năm 2024 lên Quốc hội. Do Bộ trưởng Tư pháp Mark Dreyfus thúc đẩy, dự luật này nhằm củng cố pháp luật về quyền riêng tư, đặc biệt tập trung vào việc hình sự hóa hành vi chia sẻ dữ liệu cá nhân một cách ác ý (doxxing).