Tạo cơ hội cho phạm nhân trở thành người có ích cho xã hội

Thí điểm mô hình dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam

Phát biểu trong phiên thảo luận tại hội trường về thí điểm mô hình tổ chức hoạt động lao động, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam, ĐBQH Nguyễn Phương Thủy khẳng định việc Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết thí điểm mô hình tổ chức lao động hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam là phù hợp với quy định tại Điều 15 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật cả về thẩm quyền và hình thức văn bản. Việc ban hành Nghị quyết này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục, cải tạo phạm nhân, qua đó có cơ sở thực tiễn để tổng kết, đánh giá, đề xuất mô hình, chính sách phù hợp nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về từng bước thực hiện việc xã hội hóa công tác thi hành án.

Bên cạnh đó, ĐBQH Nguyễn Phương Thuỷ cho rằng, việc dự thảo quy định việc thí điểm mô hình tổ chức lao động hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam được thực hiện đối với các trại giam, Bộ Công an quản lý, số lượng trại giam được áp dụng thí điểm không quá 1/3 tổng số trại giam thuộc Bộ Công an như vậy là phù hợp. Tuy nhiên, do đây là việc thực hiện thí điểm nên để có khả năng tổng kết, đánh giá một cách toàn diện, khách quan, tính phù hợp quy định pháp luật và hiệu quả của mô hình thí điểm thì việc lựa chọn danh sách các trại giam được áp dụng thí điểm có ý nghĩa hết sức quan trọng. Vì thế, phải vừa mang tính đại diện vùng, miền, địa bàn, vừa phản ánh được tính chất, đặc điểm về quy mô, số lượng phạm nhân được giao quản lý chứ không phải là lựa chọn những nơi có điều kiện thuận lợi gần các khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội phát triển sẽ thu hút các tổ chức, cá nhân tham gia hợp tác.

Đồng quan điểm, ĐBQH Nguyễn Hữu Chính cho rằng để dự thảo nghị quyết hoàn thiện hơn, đại biểu đề nghị rà soát lại quy định về số lượng trại giam được áp dụng thí điểm theo Nghị quyết này không quá 1/3 tổng số trại giam thuộc Bộ Công an. Đại biểu cũng cho rằng không nên giới hạn số trại giam, mà cần căn cứ theo năng lực, khả năng quản lý của trại giam để thực hiện thí điểm này.

Bày tỏ nhất trí với sự cần thiết ban hành Nghị quyết của Quốc hội thí điểm mô hình tổ chức hoạt động lao động, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam, ĐBQH Nguyễn Hữu Chính nhấn mạnh đây là nội dung mang tính nhân văn, xã hội hóa cao. "Tuy nhiên, đây là chính sách mới, cần phải được đánh giá tác động của mô hình mới đối với tình hình kinh tế xã hội, anh ninh trật tự địa phương, sau đó tiến hành sơ kết, tổng kết", ĐBQH Nguyễn Hữu Chính nêu rõ.

Tạo điều kiện được lao động hướng nghiệp, học nghề

Góp ý vào dự thảo Nghị quyết về thí điểm mô hình tổ chức hoạt động lao động, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam, ĐBQH Lê Nhật Thành khẳng định, việc tổ chức lao động học tập phù hợp cho phạm nhân là nhằm tạo cơ hội để họ tự cải tạo, trở thành người có ích cho xã hội, tạo thuận lợi chuẩn bị cho việc tái hòa nhập cộng đồng của phạm nhân sau khi hoàn thành việc chấp hành án. Vì vậy, đại biểu nhất trí cao với Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp về sự cần thiết ban hành Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm mô hình tổ chức, hoạt động hướng nghiệp, hoạt động lao động hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác quản lý, giam giữ, giáo dục, cải tạo phạm nhân.

Bên cạnh đó, ĐBQH Lê Nhật Thành cũng chỉ rõ Nghị quyết đã tạo cơ chế để phạm nhân có thêm điều kiện được lao động hướng nghiệp, học nghề phù hợp và tự cải tạo trở thành người có ích cho xã hội, tạo thuận lợi và cơ hội có việc làm khi họ tái hòa nhập cộng đồng, hạn chế tái phạm tội; tăng khả năng thu hút, huy động nguồn lực từ nhiều tổ chức, cá nhân hợp tác với trại giam để tổ chức lao động hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân.

Cũng theo ĐBQH Lê Nhật Thành, hồ sơ dự thảo Nghị quyết được Chính phủ chuẩn bị nghiêm túc, công phu gồm: Tờ trình, dự thảo Nghị quyết; Báo cáo tổng kết thực tiễn thi hành các quy định có liên quan; Báo cáo đánh giá tác động của các chính sách, dự kiến sửa đổi; Báo cáo rà soát các quy định pháp luật có liên quan... Tuy nhiên, tại Điểm d, khoản 3, Điều 1 của dự thảo nghị quyết quy định thu nhập của tổ chức hợp tác với trại giam từ hoạt động lao động hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam trong thời gian thí điểm được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp là phù hợp. Ngoài ra, đại biểu cho rằng cần có thêm cơ chế, chính sách ưu đãi đối với các tổ chức, cá nhân hợp tác với trại giam để tổ chức lao động hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam.

"Đây là vấn đề có ý nghĩa xã hội sâu sắc, chia sẻ trách nhiệm của Nhà nước với những đối tượng đặc thù trong xã hội, thúc đẩy xã hội hóa các hoạt động này, giảm gánh nặng cho Nhà nước", ĐBQH Lê Nhật Thành nhấn mạnh.