Dấu hiệu nhận biết sớm triệu chứng gây bệnh ung thư vú
PGS.TS. Phạm Cẩm Phương - Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, ung thư vú là bệnh lý ác tính xuất phát từ tế bào tuyến vú. Theo thống kê Globocan 2022, đây trở thành loại ung thư phổ biến nhất ở nữ giới nước ta, đứng đầu về tỷ lệ mới mắc và thứ 4 về tỷ lệ tử vong.
Điều này cho thấy, sự cần thiết của việc nâng cao nhận thức và tầm soát sớm. Trong đó, có nhiều yếu tố nguy cơ như:
- Di truyền: Tiền sử gia đình có bà, mẹ, cô dì, chị em, con gái mắc bệnh hoặc đã được xác định mang các đột biến gen di truyền liên quan đến ung thư vú như gen BRCA1, BRCA2,…
- Tuổi tác: Phụ nữ từ 40 tuổi trở lên có nguy cơ cao hơn.
- Tiền sử bệnh: Từng xạ trị vùng ngực, mắc ung thư vú một bên, ung thư buồng trứng, nội mạc tử cung, đại tràng.
- Yếu tố sinh sản: Kinh nguyệt sớm (trước 12 tuổi), mãn kinh muộn (sau 55 tuổi), mang thai muộn (>30 tuổi), không sinh con hoặc không cho con bú.
- Lối sống: Béo phì, hút thuốc lá,..
Bên cạnh đó, bệnh ung thư vú có các triệu chứng điển hình gồm: Xuất hiện khối u ở vú, có thể cứng, không đau; da vú sần vỏ cam, co kéo, loét hoặc thay đổi màu sắc; núm vú tụt vào trong, tiết dịch bất thường (đặc biệt dịch lẫn máu); hạch nách sưng to; đau vú (ít gặp nhưng cần lưu ý).
Bác sĩ lưu ý, phụ nữ từ 40 tuổi, đặc biệt người có yếu tố nguy cơ (béo phì, tiền sử gia đình, không sinh con) nên tầm soát định kỳ hàng năm. Đối với các trường hợp tiền sử gia đình có người thân mắc ung thư, nên được tầm soát sớm để tìm các nguyên nhân do yếu tố di truyền.
Những phương pháp chẩn đoán bệnh ung thư vú
Theo PGS.TS Phạm Cẩm Phương - Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai, hiện nay để chấn đoán bệnh ung thư vú cần dụng những phương pháp sau:
Siêu âm vú
- Đánh giá tổn thương u, hướng dẫn sinh thiết hoặc chọc hút dịch.
- Chỉ định cho phụ nữ trẻ ( dưới 30 tuổi), vú đã phẫu thuật thẩm mỹ, hoặc theo dõi trong thai kỳ.
Chụp X-quang tuyến vú (Mammography)
- Phát hiện tổn thương nhỏ, kể cả khi chưa sờ thấy u.
- Lưu ý, hạn chế cho thai phụ 3 tháng đầu.
Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA)
- Áp dụng cho nang vú, hạch nghi ngờ, cho kết quả nhanh trong 15-20 phút.
Sinh thiết lõi dưới hướng dẫn siêu âm/X-quang:
- Chỉ định khi nghi ngờ tổn thương ác tính (BIRADS 4-5)
- Giúp chẩn đoán mô bệnh học, đánh giá thụ thể ER, PR, HER2, Ki-67 để cá thể hóa điều trị.
PGS.TS Phạm Cẩm Phương cho biết thêm, ngoài những phương pháp điều trị kinh điển như phẫu thuật, xạ trị, hóa trị… bệnh viện luôn cập nhật và triển khai các phương pháp điều trị tiên tiến trên thế giới hiện nay như:
- Đánh giá các dấu ấn sinh học phân tử kết hợp giải trình tự các gen cho điều trị đích các trường hợp ung thư vú phát hiện đột biến gen BRCA1/BRCA2 và các gen liên quan, giúp tiên lượng và lựa chọn thuốc phù hợp cho từng người bệnh, cá thể hóa điều trị.
- Kết hợp đa chuyên khoa. Trong đó, hội chẩn với các bác sĩ chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ phẫu thuật, bác sĩ giải phẫu bệnh, bác sĩ ung bướu và bác sĩ di truyền để đưa ra phác đồ tối ưu nhất cho người bệnh.
