3 nghị quyết của HĐND tỉnh đã ban hành là Nghị quyết số 8 về kiên cố hóa kênh mương; Nghị quyết số 21 về miễn thủy lợi phí cho sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản và Nghị quyết số 33 về cấp bù kinh phí miễn thủy lợi phí và hỗ trợ phí dịch vụ thủy lợi nội đồng trên địa bàn được HĐND tỉnh lựa chọn giám sát tại kỳ họp này. Đây là những nghị quyết thể hiện sự quan tâm rất lớn của tỉnh đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn và nông dân. Mục đích ban hành 3 nghị quyết trên nhằm hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng về thủy lợi, bảo đảm phục vụ tưới tiêu một cách tốt nhất, góp phần ổn định sản xuất nông nghiệp, đồng thời giảm một phần chi phí sản xuất cho người dân. Qua thời gian thực hiện, các nghị quyết đã đi vào cuộc sống, được nhân dân đồng tình ủng hộ, tuy nhiên vẫn còn không ít bất cập nảy sinh tác động mạnh mẽ đến sản xuất nông nghiệp và đời sống nông thôn.
Không giám sát như thường lệ, kỳ họp này HĐND đã dành thời gian để xem xét việc thực hiện 3 nghị quyết tại kỳ họp. Ý kiến đánh giá bao quát và thấu đáo hơn trên mọi khía cạnh. Đặc biệt, do giám sát theo chuyên đề nên ý kiến thảo luận sâu, không dàn trải.
Trước đó, để giám sát chuyên đề tại kỳ họp mang lại hiệu quả cao nhất, HĐND tỉnh đã chuẩn bị kỹ. Thường trực HĐND đã ban hành kế hoạch giám sát 2 tháng trước kỳ họp, yêu cầu UBND tỉnh chuẩn bị báo cáo; giao Ban Kinh tế - Ngân sách tiến hành thẩm tra báo cáo của UBND tỉnh; giao các tổ đại biểu nắm bắt tình hình thực hiện nghị quyết tại địa phương... Trên cơ sở báo cáo kết quả thực hiện 3 nghị quyết của UBND tỉnh, báo cáo thẩm tra của Ban Kinh tế - Ngân sách được chuẩn bị với những thông tin khách quan, trung thực, chính xác, độc lập; phát hiện những vấn đề cốt lõi cần phải giải quyết; chỉ ra những mặt được, chưa được và kiến nghị các giải pháp thực hiện tốt hơn. Đây là cơ sở quan trọng gợi mở cho các đại biểu bàn thảo, làm sáng tỏ những vấn đề liên quan tại kỳ họp.
Quy trình giám sát được tổ chức liền mạch theo trình tự, kết quả là HĐND tỉnh đã tận dụng được tối đa thời gian kỳ họp. Cụ thể, những báo cáo trình HĐND có chất lượng, đi đúng vào vấn đề, đánh giá chính xác ưu điểm, hạn chế và những kiến nghị, đề xuất khắc phục. Bên cạnh đó, đại biểu đã chủ động thu thập tình hình, nắm thông tin liên quan để so sánh, đối chiếu với báo cáo của cơ quan chịu sự giám sát. Vì vậy, những bất cập trong quá trình thực hiện 3 nghị quyết trên đã được đại biểu mổ xẻ, phân tích thấu đáo, bổ sung báo cáo của UBND tỉnh và đưa ra một số giải pháp thiết thực.
Đơn cử, sau khi xem xét kỹ mọi khía cạnh, các đại biểu nhận định: hạn chế trong việc thực hiện nghị quyết HĐND trước tiên do một số địa phương chính quyền nhận thức chưa đầy đủ về chương trình kiên cố hóa kênh mương và miễn thủy lợi phí; ý thức tránh nhiệm trong việc tổ chức thực hiện chưa cao, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện mục tiêu của nghị quyết HĐND tỉnh. Đặc biệt, công tác phối hợp giữa các cấp với ngành, giữa các cấp chính quyền ở địa phương trong triển khai thực hiện nghị quyết HĐND chưa thường xuyên, chặt chẽ, chưa tạo được sự đồng thuận cao trong triển khai thực hiện. Nhiều địa phương còn phó mặc cho Công ty thủy lợi; tư tưởng ỷ lại của một số nông dân vào Nhà nước còn nặng nề. Thêm vào đó, công tác quy hoạch tưới tiêu trên địa bàn thực hiện chậm; quy hoạch chưa sát với thực tế, chất lượng thấp, ảnh hưởng không nhỏ đến việc đầu tư xây dựng các công trình thủy lợi. Công tác chuẩn bị đầu tư nhiều nơi chưa được quan tâm, quản lý trong đầu tư xây dựng cơ bản chưa tốt, đặc biệt là các công trình do cấp xã làm chủ đầu tư, một số nơi phó mặc cho đơn vị thi công. Công tác tư vấn thiết kế giám sát, thẩm định còn yếu; đầu tư xây dựng còn dàn trải, chưa theo đúng thứ tự ưu tiên; một số công trình chưa có ý kiến thỏa thuận của cơ quan chuyên ngành nhưng vẫn được đầu tư, ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ thi công, chất lượng các công trình và hiệu quả đầu tư. Mặt khác, việc bàn giao các công trình thủy lợi từ các xã, HTX quản lý về các công ty TNHH một thành viên thủy lợi quản lý còn có những vướng mắc. Chất lượng phục vụ tưới cho sản xuất nông nghiệp có lúc, có nơi còn chưa kịp thời để cử tri còn nhiều ý kiến, kiến nghị.
Phân tích, làm rõ nguyên nhân hạn chế và những vấn đề chưa sáng rõ, các đại biểu đã kiến nghị giải pháp và yêu cầu UBND tỉnh chỉ đạo các cấp, ngành tập trung thực hiện có hiệu quả chương trình kiên cố hóa kênh mương và miễn thủy lợi phí theo đúng tinh thần nghị quyết HĐND tỉnh. Trước tiên, phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền các nội dung quan trọng của chương trình kiên cố hóa kênh mương và thủy lợi phí phục vụ sản xuất nông nghiệp; chỉ rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu nghị quyết đề ra. Điều cần ưu tiên, đó là: đầu tư hoàn thành chương trình kiên cố hóa kênh mương, tập trung vốn đầu tư phục vụ nông nghiệp cho 20 xã điểm xây dựng nông thôn mới, tạo điều kiện thuận lợi cho các công trình thi công đạt trên 80% khối lượng hoàn thành trong năm nay. Những công trình chưa cấp thiết có thể giãn tiến độ; tăng cường huy động các nguồn vốn đầu tư hạ tầng nông nghiệp theo hướng Nhà nước và nhân dân cùng làm; bố trí cấp miễn thủy lợi phí kịp thời, bảo đảm công tác phục vụ nước đúng, đủ cho sản xuất; tập trung hoàn thành quy hoạch tưới tiêu của tỉnh.
Chủ tịch HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo thực hiện thí điểm cấp phí dịch vụ thủy lợi nội đồng cho những địa phương đề nghị chuyển công tác phục vụ tưới nội đồng cho cơ sở, đáp ứng yêu cầu của nhân dân và là phương án để so sánh giúp chính quyền địa phương chọn được hình thức quản lý phù hợp; mặt khác, yêu cầu UBND tỉnh tích cực chỉ đạo xây dựng, thực hiện dự án chuyển đổi cây trồng, vật nuôi ở nơi không thể bố trí được công trình tưới, nhằm khai thác hiệu quả 300ha đất nông nghiệp vùng khó khăn.
Giám sát tại kỳ họp về kết quả thực hiện các nghị quyết chuyên đề của HĐND đã mang lại những kết quả tích cực, góp phần thiết thực nâng cao hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương.
