Góp ý vào Điều 145 dự thảo Luật liên quan đến cấp Giấy chứng nhận đối với tài sản gắn liền với đất, Luật sư Phạm Thị Bích Hảo, Đoàn luật sư TP. Hà Nội cho rằng, nên quy định theo hướng: tài sản gắn liền với đất được cấp Giấy chứng nhận bao gồm nhà ở, công trình xây dựng không phải là nhà ở, rừng sản xuất là rừng trồng và cây lâu năm có tại thời điểm cấp Giấy chứng nhận. Trường hợp sau khi cấp giấy chứng nhận mà tài sản bị tiêu hủy, phá dỡ thì việc chứng nhận quyền sở hữu tài sản không còn hiệu lực pháp lý; đồng thời phải thực hiện đăng ký biến động tài sản.
Nêu thực trạng thi hành Luật Đất đai năm 2013, có ý kiến cho rằng, khiếu kiện về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư đã và đang diễn ra gay gắt, phức tạp, việc thu hồi đất gặp nhiều khó khăn, nguyên nhân là do có sự bất hợp lý giữa Luật Đất đai 2013 và các Nghị định.
Cụ thể, theo chuyên gia Bùi Văn Phòng, Trung tâm Bảo trợ tư pháp tỉnh Thái Bình, quy định của Luật Đất đai năm 2013 thì các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp sẽ được Nhà nước bồi thường bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do UBND cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.
Tuy nhiên, khoản b, Điều 5, Nghị định số 47/2014 ngày 15.5.2014 lại quy định đối với đất nông nghiệp sử dụng có nguồn gốc do được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm thì không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại (nếu có).
Do đó, các đại biểu kiến nghị dự thảo Luật tách bạch rõ nội hàm của mục đích thu hồi đất, trên cơ sở đó Nhà nước xây dựng đơn giá đền bù phù hợp với mục đích thu hồi thì người dân sẽ dễ dàng chấp nhận hơn và điều này cũng sẽ khắc phục cơ bản lợi ích nhóm trong thu hồi đất. Xem xét bổ sung quy định về việc giao cho tổ chức thẩm định độc lập tiến hành thẩm định giá quyền sử dụng đất trên thị tường, bảo đảm tính khách quan và công bố khi lấy ý kiến người dân về việc lập thẩm định phê duyệt phương án bồi thường tái định cư.
Liên quan đến nội dung định giá đất, các đại biểu cho rằng, việc xác định giá đất rất quan trọng nhưng phương pháp xác định giá đất cụ thể như so sánh trực tiếp còn chưa rõ ràng, hợp lý, dẫn đến tình trạng địa phương tùy ý lựa chọn phương pháp đấu giá đất. Giải pháp tối ưu hiện nay để định giá đất sát với giá thị trường là giá đất sẽ do các tổ chức chuyên nghiệp về định giá đất độc lập tiến hành, các tổ chức này sẽ thực hiện những hoạt động cụ thể ở từng địa phương như xây dựng bảng giá đất trên địa bàn các tỉnh, thành phố. Vì vậy, dự thảo Luật cần đưa vào quy định việc thành lập tổ chức tư vấn định giá đất chuyên nghiệp, độc lập hoàn toàn, không phụ thuộc vào chính quyền địa phương.
Cũng tại Hội nghị, các chuyên gia đã tập trung thảo luận, cho ý kiến về các nội dung: phát triển quỹ đất; thủ tục hành chính, dữ liệu, thông tin đất đai; phân cấp, giám sát, kiểm soát quyền lực trong quản lý đất đai…
