HỆ GIÁ TRỊ GIA ĐÌNH TRONG THỜI KỲ MỚI

Gia đình là yếu tố quan trọng để khởi động giáo dục và đánh giá phẩm chất học sinh

Phẩm chất của học sinh chỉ phát triển toàn diện nếu được giáo dục toàn diện trong cả môi trường gia đình và nhà trường.

Cha mẹ chính là giáo viên dạy phẩm chất đầu tiên

PGS.TS. Chu Cẩm Thơ, Viện Khoa học giáo dục Việt Nam cho biết, theo truyền thống, trẻ nhỏ tin vào những gì đúng và sai theo truyền thống đã bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi gia đình của chúng, gia đình là nơi truyền tải giá trị chính hoặc duy nhất. Có thể nói, gia đình là nhà giáo dục phẩm chất chính của trẻ.

Nhà trường áp dụng phương pháp tuyên truyền cho giáo viên và phụ huynh học sinh về hoạt động giáo dục
Nhà trường áp dụng phương pháp tuyên truyền cho giáo viên và phụ huynh học sinh về hoạt động giáo dục

Cha mẹ chính là giáo viên dạy phẩm chất đầu tiên và cha mẹ cũng là người có ảnh hưởng lâu dài nhất với học sinh. Cùng với những quan điểm, sự thể hiện thông qua lời nói, hành động, thì những nhận xét, đánh giá, uốn nắn của cha mẹ và những người thân trong gia đình tác động lớn đến đứa trẻ, giúp trẻ thay đổi nhận thức, hành vi, từ đó tạo ra phẩm chất của nó.

Phẩm chất của mỗi cá nhân với tư cách là một phần của tính cách, được hình thành và phát triển thông qua chung sống với người khác, hướng tới các chuẩn mực xã hội và ẩn dụ văn hóa. Trẻ thiết lập biên giới cá nhân thông qua một quá trình đàm phán giữa các cá nhân. Những nỗ lực của nhà trường có vai trò quan trọng trong việc đạt được các giá trị quan trọng, cốt lõi, đạo đức trong giáo dục phẩm chất.

Giáo dục phẩm chất khởi nguồn từ gia đình, tiếp tục ở nhà trường, đây chính là môi trường thứ hai trong cuộc sống trẻ em. Bầu không khí chấp nhận và ấm áp đối với học sinh là một yếu tố thiết yếu của giáo dục phẩm chất ở mỗi lớp học. Đặc biệt là ở những năm tiểu học, đánh giá đi đôi với uốn nắn trở thành công cụ quan trọng trong giáo dục ở mỗi nhà trường.

Người ta cho rằng, khi đánh giá, nhận xét lỏng lẻo, chung chung thì gây ra tác dụng ngược: trẻ em sẽ “nhờn”, không tôn trọng nội dung, mục tiêu, cách thức giáo dục phẩm chất. Lúc này, đánh giá như “bánh lái ngược” tác động trở lại mục tiêu, nội dung, cách thức giáo dục. Hơn nữa, trẻ em rèn luyện các phẩm chất trong suốt chương trình giảng dạy, các văn bản và từ giáo viên.

"Giáo viên là thành phần cốt lõi của trường học và họ đóng vai trò quan trọng trong giáo dục phẩm chất. Trước hết, giáo viên cần hiểu rõ rằng giáo dục phẩm chất là nỗ lực có chủ ý để dạy các đức tính đại diện cho các tiêu chuẩn đạo đức khách quan vượt qua thời gian, văn hóa và lựa chọn cá nhân. Để phát triển tính cách đạo đức trong học sinh của mình, giáo viên phải giúp trẻ biết những phẩm chất đó là gì, đánh giá cao tầm quan trọng của chúng và muốn sở hữu chúng, và để thực hành chúng trong hành vi hàng ngày. Giáo viên cũng là người kết nối gia đình và nhà trường trong đánh giá, phối hợp thực hiện những nội dung giáo dục phẩm chất người học" - PGS.TS. Chu Cẩm Thơ nhấn mạnh.

Trong lý luận cũng như trong thực tiễn giáo dục, sự thống nhất tác động giáo dục từ nhà trường, gia đình và xã hội được xem là vấn đề có tính nguyên tắc đảm bảo cho mọi hoạt động giáo dục có điều kiện đạt hiệu quả tốt. Trong việc tổ chức kết hợp các lực lượng giáo dục, gia đình có vai trò và tác động vô cùng quan trọng, là trọng tâm của các hoạt động kết hợp. Gia đình là nơi trẻ được sinh ra, lớn lên và hình thành nhân cách của mình. Nội hàm việc phối hợp giữa gia đình và nhà trường được xác định trong nhiều văn bản pháp luật ở nước ta hiện nay như trong Hiến pháp, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em.

Tăng cường hợp tác để phụ huynh và giáo viên hiểu nhau hơn

Trong Thông tư 30 và Thông tư 22 của Bộ GD-ĐT cũng có quy định về việc gia đình, nhà trường cùng nhau đánh giá phẩm chất học sinh tiểu học. Sự huy động tham gia của cha mẹ học sinh vào giáo dục phẩm chất học sinh, vai trò của cha mẹ học sinh trong đánh giá năng lực phẩm chất học sinh như: “Khuyến khích cha mẹ học sinh trao đổi với giáo viên về các nhận xét, đánh giá học sinh bằng các hình thức phù hợp và phối hợp với giáo viên động viên, giúp đỡ học sinh học tập, rèn luyện.”; “Khuyến khích cha mẹ học sinh trao đổi, phối hợp với giáo viên động viên, giúp đỡ học sinh rèn luyện và phát triển năng lực, phẩm chất.”; “Đánh giá thường xuyên bằng nhận xét, đánh giá định kì bằng điểm số kết hợp với nhận xét; kết hợp đánh giá của giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh, trong đó đánh giá của giáo viên là quan trọng nhất”.

Phẩm chất của học sinh chỉ phát triển toàn diện nếu được giáo dục toàn diện trong cả môi trường gia đình và nhà trường. Ảnh: Quốc Việt

Phẩm chất của học sinh chỉ phát triển toàn diện nếu được giáo dục toàn diện trong cả môi trường gia đình và nhà trường. Ảnh: Quốc Việt

PGS.TS. Chu Cẩm Thơ cho rằng, để tăng cường hiệu quả sự hợp tác của cha mẹ học sinh trong công tác đánh giá phẩm chất học sinh, nhà trường áp dụng phương pháp tuyên truyền cho giáo viên và phụ huynh học sinh về hoạt động giáo dục. Tổ chức các buổi hội thảo hướng dẫn, bồi dưỡng kinh nghiệm giáo dục cho cha mẹ học sinh. Tổ chức cho họ báo cáo điển hình ở lớp, ở trường về cách giáo dục con với những gương điển hình.

Việc thông báo các kết quả đánh giá phẩm chất của nhà trường, giáo viên cho cha mẹ học sinh được thông qua các cuộc họp cha mẹ học sinh, qua tin nhắn điện tử, giáo viên chủ nhiệm thường xuyên gặp gỡ trao đổi với cha mẹ học sinh, tổ chức thăm gia đình học sinh.

Nhiều nhà trường đã thiết kế các công cụ để cha mẹ học sinh có thể phối hợp cùng đánh giá phẩm chất học sinh, hình thức này có ý nghĩa rất thiết thực giúp cho giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh hiểu các em hơn, đánh giá các em một cách công bằng và toàn diện. Đây còn là dịp để cô giáo và phụ huynh hiểu nhau hơn, là dịp để phụ huynh gửi lời cảm ơn tới cô giáo - người đã và đang dìu dắt con em mình, là dịp để giáo viên lắng nghe phụ huynh nói để kịp thời tiếp thu và có hướng giúp các em ngày càng tiến bộ.

Kinh nghiệm quốc tế

Một số kinh nghiệm quốc tế về sự phối hợp giáo dục phẩm chất (trong đó có đánh giá) giữa gia đình và nhà trường như sau: Tại Canada, vào năm 1999 đã đưa ra khung chính sách về sự tham gia của gia đình, cộng đồng và nhà trường trong giáo dục phẩm chất của học sinh nói chung và đánh giá phẩm chất nói riêng. Hội đồng Giáo dục giữ vai trò quan trọng trong việc khuyến khích cha mẹ học sinh và cộng đồng tham gia và cộng tác.

Cha mẹ chính là giáo viên dạy phẩm chất đầu tiên và cha mẹ cũng là người có ảnh hưởng lâu dài nhất với học sinh. Ảnh: Quốc Việt

Cha mẹ chính là giáo viên dạy phẩm chất đầu tiên và cha mẹ cũng là người có ảnh hưởng lâu dài nhất với học sinh. Ảnh: Quốc Việt

Các chính sách và hỗ trợ được phát triển trên toàn hệ thống, thúc đẩy và tạo điều kiện cho cha mẹ học sinh và cộng đồng tham gia. Chính phủ xây dựng chính sách và hướng dẫn các hoạt động liên quan đến cha mẹ học sinh và cộng đồng, bao gồm các văn bản xác định rõ ràng về mục đích, vai trò, trách nhiệm và quyền hạn của từng bên tham gia; cung cấp thông tin kịp thời cho gia đình và các thành viên trong cộng đồng để tạo điều kiện cho họ tham gia và ra quyết định hiệu quả, khi cần thiết, đàm phán với cha mẹ học sinh và các tổ chức cộng đồng và hội đồng/hội đồng quận huyện để hoạt động một cách hiệu quả.

Hiệu trưởng nhà trường ngoài nhiệm vụ hành chính và giáo dục, còn khuyến khích và tạo điều kiện cho cha mẹ học sinh và cộng đồng tham gia và hợp tác. Giáo viên có trách nhiệm chính là lên kế hoạch, tạo điều kiện và đánh giá phẩm chất và kết quả học tập của học sinh. Giáo viên khuyến khích cha mẹ học sinh tham gia đóng góp mạnh mẽ vào quá trình này.

Tại Hong Kong, Ủy ban phối hợp giữa gia đình và nhà trường” (CHSC) đã xuất bản cuốn sách cẩm nang “Phối hợp cha mẹ học sinh - giáo viên”, trong đó nêu lên tầm quan trọng của sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong giáo dục và đánh giá phẩm chất của học sinh. Trong đó nêu rõ, mặc dù các trường học đóng một vai trò quan trọng trong giáo dục và đánh giá phẩm chất học sinh, nhưng chỉ với nỗ lực tham gia của cả gia đình và nhà trường, công việc này mới đạt hiệu quả.

Gia đình là yếu tố cần thiết để khởi động giáo dục và đánh giá phẩm chất cho học sinh. Cha mẹ nên phối hợp với ngành giáo dục trong việc thực hiện giáo dục và đánh giá phẩm chất học sinh. Cha mẹ có thể là tấm gương hàng ngày để thấm nhuần cho trẻ thái độ và giá trị tích cực và dạy chúng nhận thức đúng sai. Tác giả tin tưởng những nỗ lực hợp tác của nhà và trường học sẽ giúp học sinh được nuôi dưỡng dưới tình yêu và sự chăm sóc của nhà và trường học để phát triển và phát triển lành mạnh. Với tinh thần trách nhiệm cao, học sinh sẽ quan tâm và tôn trọng người khác, khi lớn lên các em sẽ trở thành trụ cột của xã hội chúng ta trong tương lai.

PGS.TS. Chu Cẩm Thơ nhấn mạnh: "Sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường đã góp phần không nhỏ cho công tác giáo dục nói chung và giáo dục phẩm chất học sinh tiểu học nói riêng. Trong bối cảnh đổi mới chương trình giáo dục phổ thông và đổi mới đánh giá kiến thức kỹ năng sang đánh giá năng lực phẩm chất, sự tham gia của cha mẹ học sinh trong giáo dục, đánh giá phẩm chất học sinh tiểu học lại càng trở nên vô cùng quan trọng. Phẩm chất của học sinh chỉ phát triển toàn diện nếu được giáo dục toàn diện trong cả môi trường gia đình và nhà trường".

Xã hội

Tăng tính chủ động, tự chịu trách nhiệm của cơ quan trình dự án luật
Xã hội

Tăng tính chủ động, tự chịu trách nhiệm của cơ quan trình dự án luật

Theo dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi), quy trình chính sách hoàn toàn thuộc trách nhiệm và thẩm quyền của cơ quan trình luật, cơ quan trình luật là người đề xuất xây dựng luật cũng là người lựa chọn quyết định thông qua các chính sách. Các cơ quan của Quốc hội chỉ thẩm tra dự thảo luật sau khi đã được hoàn chỉnh, trình Quốc hội. Quy trình mới này vừa đơn giản hóa thủ tục, tiết kiệm thời gian, chi phí, đẩy nhanh quy trình xây dựng luật, tăng tính chủ động, tự chịu trách nhiệm của cơ quan trình dự án luật.

Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật
Xã hội

Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật

Chiều nay, 10.2, tại trụ sở Văn phòng Quốc hội, 35 Ngô Quyền, Hà Nội, Báo Đại biểu nhân dân đã tổ chức Talkshow:  Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật – nhìn từ dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi).

Xóa nhà tạm, nhà dột nát - cần sự chung tay của cả cộng đồng
Đời sống

Xóa nhà tạm, nhà dột nát - cần sự chung tay của cả cộng đồng

Sáng 9.2, trong chương trình thăm, làm việc tại tỉnh Quảng Ngãi, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã kiểm tra thực tế thực hiện chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát của tỉnh Quảng Ngãi. Điều này thể hiện sự quan tâm sâu sát của người đứng đầu Chính phủ đối với việc triển khai chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, để “không ai bị bỏ lại phía sau”.

Thông tin “dừng xe mặc áo mưa bị phạt 14 triệu đồng” là thiếu chính xác, gây hiểu nhầm cho người dân
Giao thông

Thông tin “dừng xe mặc áo mưa bị phạt 14 triệu đồng” là thiếu chính xác, gây hiểu nhầm cho người dân

Gần đây, xuất hiện thông tin theo hướng gây hiểu nhầm rằng “dừng xe máy mặc áo mưa có thể bị phạt tới 14 triệu đồng”, khiến nhiều người hoang mang. Thực tế, pháp luật không cấm việc dừng xe để mặc áo mưa, nhưng nếu dừng, đỗ xe không đúng quy định, gây cản trở hoặc tai nạn giao thông, người vi phạm mới bị xử phạt theo quy định hiện hành.

Huy động tốt, giải ngân nhanh giúp người yếu thế phát triển
Đời sống

Huy động tốt, giải ngân nhanh giúp người yếu thế phát triển

Dựa trên những kết quả tích cực trong việc hỗ trợ các địa phương phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới của năm 2024, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) đang bước vào năm 2025 với khí thế và quyết tâm cao trên tất cả các lĩnh vực từ huy động vốn đến giải ngân... nhằm hỗ trợ tốt nhất cho người nghèo và các đối tượng yếu thế phát triển kinh tế, bảo đảm cuộc sống.

Hình ảnh do Facebook Nguyen Tien Phuc đăng tải để cảnh báo mọi người.
Quốc phòng - An ninh

Phòng, tránh lừa đảo trong dịp du xuân

Lợi dụng nhu cầu đặt phòng khách sạn, khu nghỉ dưỡng tăng cao khi nhiều gia đình, tập thể tổ chức du xuân, các đối tượng lừa đảo đã sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi để “giăng bẫy” trên mạng xã hội nhằm chiếm đoạt tài sản.

Lực lượng CSGT tỉnh Đắk Nông tăng cường tuần tra, kiểm soát trên các tuyến đường trọng điểm
Quốc phòng - An ninh

Nghị định 168 tạo hiệu ứng tích cực giảm thiểu tai nạn giao thông

Nghị định 168/2024/NĐ-CP ngày 26.12.2024 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe gọi tắt là Nghị định 168 đi vào cuộc sống mới chỉ thời gian ngắn nhưng đã cho thấy tính hiệu quả trong quản lý giao thông. Điều này đánh dấu bước tiến lớn về ý thức chấp hành Luật Trật tự an toàn giao thông (TTATGT) đường bộ của người dân, được các cấp, các ngành và nhân dân đồng tình ủng hộ.

Kịp thời hỗ trợ, giải quyết chế độ bảo hiểm cho người dân trên địa bàn tỉnh Bến Tre.
Xã hội

Bảo hiểm xã hội Bến Tre: Dồn lực ngay đầu xuân

Ngay sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán năm 2025, Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh Bến Tre đã nhanh chóng, quyết liệt triển khai những nhiệm vụ trọng tâm, thực hiện công tác giải quyết chế độ, quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm, bảo đảm đầy đủ, kịp thời và theo quy định của pháp luật.