ĐBQH Nguyễn Thị Yến Nhi cho biết, theo dự thảo Luật, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở được giao rất nhiều nhiệm vụ quy định từ Điều 6 đến Điều 12. Đây là những nhiệm vụ liên quan đến quyền con người, quyền công dân, hoạt động của các cơ sở kinh doanh và được trang bị, sử dụng công cụ hỗ trợ để thực hiện nhiệm vụ. Để quy định đầy đủ, chặt chẽ, đại biểu đề nghị cần bổ sung quy định về nghĩa vụ trách nhiệm của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở cũng như vấn đề xử lý vi phạm, cơ chế phản ánh, kiến nghị của nhân dân khi lực lượng này có hành vi vi phạm pháp luật khi thực hiện nhiệm vụ.
Về bố trí lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở tại Điều 14, theo dự thảo Luật trình tại kỳ họp lần thứ 5 thì HĐND cấp tỉnh sẽ quyết định số lượng Tổ và số lượng chức danh của từng Tổ bảo vệ an ninh, trật tự theo đề nghị của UBND cấp tỉnh trên cơ sở tổng hợp từ cấp xã, huyện. Tại dự thảo Luật lần này có sự điều chỉnh theo hướng HĐND cấp tỉnh sẽ quy định tiêu chí thành lập Tổ, tiêu chí về số lượng chức danh của Tổ bảo vệ an ninh, trật tự; trên cơ sở đó UBND cấp tỉnh sẽ quyết định số lượng tổ, số lượng chức danh của Tổ bảo vệ an ninh, trật tự.
Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi bày tỏ thống nhất quy định theo hướng này. Tuy nhiên tại khoản 5 Điều 14 quy định “căn cứ Nghị quyết của HĐND cấp tỉnh quy định tại khoản 4 Điều này, chủ tịch UBND cấp xã theo đề nghị của Công an cấp xã quyết định thành lập Tổ bảo vệ ANTT và từng chức danh của Tổ bảo vệ ANTT tại thôn, tổ dân phố”. Trong khi HĐND cấp tỉnh chỉ quy định tiêu chí còn UBND cấp tỉnh mới là cơ quan quyết định số lượng. Vì vậy đại biểu đề nghị điều chỉnh khoản này theo hướng “căn cứ Nghị quyết của HĐND cấp tỉnh và quyết định của UBND cấp tỉnh tại khoản 3, 4 Điều này, Chủ tịch UBND cấp xã theo đề nghị của công an cấp xã quyết định thành lập tổ bảo vệ ANTT và từng chức danh của Tổ bảo vệ ANTT tại thôn, tổ dân phố”.
Do dự thảo lần này có sự thay đổi quy định về thẩm quyền của HĐND và UBND cấp tỉnh, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra rà soát lại toàn bộ dự thảo Luật để điều chỉnh nội dung này cho phù hợp, ví dụ như tại điểm b khoản 1 Điều 17 vẫn còn quy định theo hướng HĐND cấp tỉnh quyết định số lượng tổ và số lượng, chức danh của Tổ bảo vệ ANTT và ngay cả trong Báo cáo giải trình, tiếp thu chỉnh lý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vẫn còn nêu nội dung này theo hướng quy định cũ.
Về điều chỉnh chức danh, điều chỉnh Tổ bảo vệ ANTT, cho thôi tham gia lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở tại Điều 17, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi cho rằng, tại khoản 3 Điều 17 quy định các trường hợp cho thôi tham gia lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở. Ngoài các trường hợp được quy định trong dự thảo như: có đơn xin thôi tham gia, không đảm bảo sức khỏe, không chấp hành nhiệm vụ, không hoàn thành nhiệm vụ, vi phạm pháp luật hình sự, chấp hành biện pháp xử lý hành chính.
Đại biểu đề nghị bổ sung thêm một trường hợp sẽ cho thôi tham gia lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở đó là vi phạm quy định các hành vi bị nghiêm cấm tại khoản 2 Điều 6, đó là “lợi dụng, lạm dụng việc thực hiện nhiệm vụ tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, nhũng nhiễu, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Về trách nhiệm của chính quyền địa phương các cấp được quy định tại Điều 30, tại điểm c khoản 1 Điều 30 quy định Hội đồng nhân dân các cấp, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, có trách nhiệm giám sát việc thực hiện nghị quyết của HĐND về lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở. Tuy nhiên theo quy định tại Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND thì HĐND các cấp không chỉ giám sát việc thực hiện nghị quyết của HĐND mà còn giám sát việc tuân theo Hiến pháp, pháp luật ở địa phương.
Từ đó, đại biểu đề nghị bổ sung trách nhiệm của HĐND tại điểm c này cho phù hợp với quy định của pháp luật. Cụ thể là bổ sung thẩm quyền giám sát việc thực hiện pháp luật về lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở hoặc bỏ Điểm c, Khoản 1 Điều này vì việc thực hiện giám sát của Hội đồng nhân dân dân các cấp sẽ thực hiện theo quy định của pháp luật mà không cần quy định tại dự thảo luật này.
