Bệnh nhân là nam giới, 30 tuổi, quê Hà Nam. Một tháng trước, người đàn ông bị gạch rơi vào ngón chân phải, tuy nhiên không có biện pháp xử trí. Tới 15 ngày sau đó, anh đột ngột xuất hiện khó nói, cứng hàm, miệng há được 2cm, được người nhà đưa tới cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Hà Nam.
Bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân mắc uốn ván, nhanh chóng chuyển tuyến lên Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương điều trị.
ThS.BS Nguyễn Quốc Phương, Khoa hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương thông tin, trong quá trình nằm điều trị bệnh uốn ván hơn 1 tháng tại Khoa Hồi sức tích cực tới nay, bệnh nhân phải mở khí quản, thở máy.
Theo bác sĩ Phương, uốn ván là bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn có tên Clostridium tetani gây ra. Trực khẩn uốn ván tồn tại trong ruột của súc vật (nhất là trong ruột các đại gia súc ăn cỏ như ngựa, trâu, bò...) và kể cả người. Tại đây, vi khuẩn cư trú một cách bình thường không gây bệnh.
Nha bào uốn ván có thể tìm thấy trong đất, các đồ vật bị nhiễm phân súc vật hoặc phân người. Nha bào uốn ván có mặt ở mọi nơi trong môi trường tự nhiên và có thể gây nhiễm cho tất cả các loại vết thương.
Thông thường, nha bào uốn ván xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương sâu bị nhiễm đất bẩn, bụi đường, phân người hoặc phân súc vật; qua các vết rách, vết bỏng, vết thương dập nát, vết thương nhẹ, hoặc do tiêm chích nhiễm bẩn.
Đôi khi có trường hợp uốn ván sau phẫu thuật, nạo thai trong những điều kiện không vệ sinh. Cũng có trường hợp tổ chức của cơ thể bị hoại tử, các dị vật xâm nhập vào cơ thể bị nhiễm bẩn, tạo ra môi trường yếm khí cho nha bào uốn ván phát triển. Bệnh không lây từ người sang người.
Bác sĩ Nguyễn Quốc Phương nhấn mạnh, uốn ván là một trong những bệnh truyền nhiễm đã có vắc xin phòng bệnh. Vì vậy, người dân cần đi tiêm phòng vắc xin uốn ván đầy đủ. Số liều tiêm và thời điểm tiêm có khác nhau ở các đối tượng: trẻ em, người lớn, phụ nữ độ tuổi sinh đẻ, phụ nữ đang mang thai lần đầu, phụ nữ đang mang thai lần hai.
“Chúng tôi khuyến cáo mọi người cần đến các trung tâm y tế dự phòng tiêm phòng đầy đủ theo khuyến cáo. Khoảng 10 năm sau khi hoàn tất các liều cơ bản (3 mũi) thì cần tiêm nhắc lại 1 liều vắc xin và cứ sau mỗi 5 - 10 năm thì sẽ tiêm phòng nhắc lại 1 lần”, bác sĩ Phương cho biết.
Bác sĩ cũng khuyến cáo, người dân nếu có vết thương dù lớn hay nhỏ cũng cần xử trí đúng cách.
Cách xử trí vết thương tốt nhất như sau: rửa ngay dưới vòi nước sạch để chất bẩn ra ngoài, làm sạch vết thương. Nếu vết thương chảy máu và dính nhiều bùn cát, nên dùng oxy già sát khuẩn đẩy các hạt bụi, cát bẩn ra ngoài, đồng thời tạo môi trường hiếu khí. Tiếp theo, rửa lại vết thương bằng xà bông rửa tay rồi lau khô.
Nếu vết thương có dị vật, cần rửa sạch tay rồi lấy dị vật ra, băng bó vết thương (tránh băng bó kín, chặt sẽ tạo môi trường kị khí để nha bào uốn ván phát triển). Nếu dị vật to hoặc nằm sâu, nên đến cơ sở y tế để xử lý dị vật.
Trường hợp vết thương xuất hiện những dấu hiệu như đau tăng dần, phù nề, sưng phồng, đỏ vùng da quanh vết thương, có dịch nhầy từ vết thương, vết thương bốc mùi khó chịu, hạch sưng, vết thương lâu lành hoặc không lành,… người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế. Tuyệt đối không được tự ý chữa bằng phương pháp dân gian như đắp thuốc, rắc thuốc bột.
“Sau khi xử lý tốt vết thương, bệnh nhân cần được tiêm huyết thanh phòng, chống uốn ván. Tiêm càng sớm càng tốt, tốt nhất trong vòng 24h”, bác sĩ Phương cho hay.
