Ông Phạm Vinh Sơn, lãnh đạo đơn vị chịu trách nhiệm xử lý chất thải và nước thải chăn nuôi của trang trại TH cho biết, mỗi ngày, lượng nước thải từ các cụm trang trại thuộc Dự án Chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa công nghệ cao với quy mô đàn gần 70.000 con của Tập đoàn TH sẽ được thu gom toàn bộ. Sau đó, trải qua 21 ngày xử lý với công nghệ hiện đại hàng đầu thế giới, nước thải sẽ đạt tới tiêu chuẩn xả thải theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường và được tuần hoàn đưa trở lại môi trường tự nhiên.
Nước thải không mùi
Nhà máy xử lý nước thải số 1 của Công ty cổ phần Thực phẩm sữa TH (THMF) – thuộc Tập đoàn TH, đơn vị sở hữu thương hiệu TH true MILK, được xây dựng trên diện tích 2,4 ha tại Nghĩa Đàn - Nghệ An. Đây là một trong 4 nhà máy xử lý nước thải của TH tại khu vực này. Với công suất 2.500 m3/ngày/đêm, vận hành liên tục, Nhà máy là bước cuối cùng khép kín toàn bộ quy trình xử lý nước thải từ cụm trại 1 của Trang trại chăn nuôi bò sữa TH. Là nơi tiếp nhận và xử lý nước thải chăn nuôi tuy nhiên nhà máy này gần như không phát sinh mùi khó chịu.
Dẫn chúng tôi đi tham quan, ông Phạm Vinh Sơn cho biết điểm đến đầu tiên của dòng nước thải là các bể kị khí khuấy trộn hoàn chỉnh. Đây là công nghệ nhập khẩu từ Hà Lan do đối tác của TH là công ty Koastal.Eco triển khai. Khí biogas sinh ra tại các bể này sẽ được thu hồi phát điện cũng như phát nhiệt để sử dụng.
Tại bể kị khí có khuấy trộn hoàn chỉnh này, nước thải được giữ lại trong thời gian 9,3 ngày với hệ vi sinh vật kị khí hoạt động ổn định để bẻ gãy và chuyển hóa các hợp chất gây ô nhiễm. Sau khi được xử lí tại bể kị khí, dòng nước thải được chuyển tới bước tiếp theo là bể oxy hóa (mương oxy hóa) để tiếp tục xử lí trong 10,6 ngày.
Tại mương oxy hóa đã có sẵn hệ sinh vật tự nhiên hiếu khí và ít khí trực tiếp tham gia vào quá trình xử lý nước thải. Nước thải được xử lý bằng công nghệ sục khí bề mặt, kết hợp đảo trộn để tạo thành dòng tuần hoàn gần như vô hạn giữa pha hiếu khí và ít khí. Các thành phần gây ô nhiễm sẽ được xử lí bởi hệ vi sinh vật và enzyme, chuyển hóa thành khí N2 (N2 là khí có sẵn trong không khí, chiếm 78%). Phần ô nhiễm còn lại, vi sinh vật chuyển hóa thành dạng bùn sinh học hoạt tính và sẽ được thu tại bể lắng bùn.
Nước thải sau thời gian xử lý ở mương oxy hóa, tiếp tục được bơm sang bể lắng và lưu lại ở đây 1 ngày để xử lý theo nguyên lý lắng trọng lực. Bùn, tạp chất nặng sẽ được lắng đọng xuống đáy hình nón và được thu gom, chuyển sang máy ép bùn. Nước thải trong lại sau thời gian này tiếp tục được xử lý bằng hóa chất để diệt khuẩn. Đến đây là hoàn tất quy trình, nước thải đạt tiêu chuẩn xả thải – QCVN 62/2016 – BTN&MT và được bơm ra điểm tiếp nhận.
Phần bùn lắng có hàm lượng nitơ (đạm), photpho, kali rất cao, được đưa sang hệ thống máy ép bùn, là nguồn nguyên liệu chính để sản xuất phân bón hữu cơ. Cho đến thời điểm hiện tại, THMF là doanh nghiệp tiên phong tại Việt Nam ứng dụng các công nghệ nói trên để xử lý nước thải trang trại chăn nuôi bò sữa một cách tuần hoàn và bền vững.
"Với công nghệ THMF đang áp dụng thì từng giọt nước thải phải trải qua quy trình 21 ngày để xử lý. Điểm đặc biệt ở công nghệ này là mô phỏng hoàn toàn quy trình diễn ra trong tự nhiên, tức là dùng các hệ vi sinh vật chuyên biệt để xử lý. Vì vậy ngay trong quá trình xử lý nước thải cũng không phát tán mùi hôi khó chịu. Nước thải không có cặn lắng hoặc khi đưa trở lại môi trường. Công nghệ xử lý này có chi phí cạnh tranh hơn và thân thiện với môi trường hơn nếu so sánh với các công nghệ xử lý hóa lý như sử dụng các máy tách công suất cao, hóa chất, sục khí ozone… đồng thời đảm bảo yếu tố phát triển bền vững", ông Sơn nói.
Tiết kiệm tài nguyên nước, cam kết sản xuất bền vững
Nhà máy xử lý nước thải của THMF có lắp đặt trạm quan trắc theo dõi quy trình xử lý nước thải, toàn bộ dữ liệu được truyền trực tiếp về trung tâm quan trắc tài nguyên và môi trường – trực thuộc sở TN&MT tỉnh Nghệ An. Trong trạm quan trắc này, thùng lấy mẫu nước thải được cắm sẵn nhiều thiết bị cảm biến để đo đếm, giám sát toàn bộ các chỉ số theo quy định của pháp luật.
Ông Phạm Vinh Sơn cho biết, nhà máy của THMF đang đang xả thải theo tiêu chuẩn quy định tại Cột B, QCVN 62/2016 - quy chuẩn xử lí nước thải chăn nuôi, hệ số 0,72. Nhưng với công nghệ xử lý bằng vi sinh vật, nước thải của THMF đạt chất lượng cao hơn so với quy định.
Cụ thể, chỉ số COD theo quy chuẩn của pháp luật (sau khi nhân hệ số) là 216mg/L thì THMF đang xử lý ở mức 162 mg/L - thấp hơn 30% so với yêu cầu quy định của pháp luật. Ngoài ra các chỉ tiêu cặn TSS, nước thải của THMF đang xả thải thấp hơn 40%, chỉ tiêu Nitơ tổng số, thấp hơn 4 lần so với luật định; độ pH đạt được là 7,6 trong khi đó chỉ tiêu nước sinh hoạt đảm bảo sử dụng cho con người có độ PH từ 7 - 7.5.
Cũng theo ông Phạm Vinh Sơn, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn là vấn đề được nhắc đến nhiều trong vài năm trở lại đây. Tuy nhiên với tôn chỉ “Trân quý Mẹ Thiên nhiên”, Tập đoàn TH đã triển khai các mô hình này từ nhiều năm nay như một phần của chiến lược kinh tế tuần hoàn trong sản xuất, bảo vệ tài nguyên và môi trường.
