Thời gian qua, nhiều doanh nghiệp xây dựng tham gia đấu thầu các dự án đầu tư công nhưng bị loại vì những lỗi hết sức sơ đẳng, như thiếu chữ ký, sai thông tin pháp lý hoặc không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật tối thiểu.

Tuy nhiên, có một thực tế đang diễn ra đó là một số doanh nghiệp dù có tiền lệ trượt thầu vì các lỗi "sơ đẳng" nhưng vẫn liên tục trúng nhiều gói thầu lớn.

Trượt gói nhỏ, trúng gói lớn

Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị Phú Yên (Công ty đô thị Phú Yên) có địa chỉ tại số 72 Tản Đà, phường 1, TP. Tuy Hoà, tỉnh Phú Yên do ông Trần Minh Hoàng là người đại diện theo pháp luật. Vốn điều lệ của doanh nghiệp hiện ở mức 61,43 tỷ đồng.

Theo dữ liệu, Công ty đô thị Phú Yên được thành lập từ ngày 12.11.2014, đã tham gia khoảng 90 gói thầu, trúng khoảng 80 gói thầu với tổng giá trị các gói thầu có sự tham gia của doanh nghiệp này lên đến hàng nghìn tỷ đồng.

Tại gói thầu 10XL+TB: Xây lắp + thiết bị công trình xây dựng Hồ sinh thái thị trấn do Ban QLDA – ĐTXD huyện Phú Hoà làm chủ đầu tư (ngày 20.12.2024), giá gói thầu là 38.969.730.123 đồng, các đơn vị đều đồng loạt trượt thầu vì những lỗi “sơ đẳng” như: Hồ sơ dự thầu không hợp lệ; không đáp ứng yêu cầu về hợp đồng kinh nghiệm tương tự; không đủ hồ sơ nhân sự; không đủ hồ sơ thiết bị…

Trong số các doanh nghiệp trượt thầu nêu trên, Công ty đô thị Phú Yên bị loại chỉ vì kê khai kinh nghiệm “Hợp đồng tương tự không đúng thời điểm mà bên mời thầu yêu cầu”. Đáng chú ý, ngay trước và sau thời điểm đấu thầu dự án này, với cả vai trò độc lập và liên danh nhà thầu trên vẫn trúng nhiều gói thầu xây lắp khác, thậm chí trúng ở gói thầu hơn 300 tỷ đồng chỉ sau đó vài tháng.

Cụ thể, ngày 10.3.2025, Ban Quản lý dịch vụ công ích TP. Tuy Hoà phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu số 03, thuộc kế hoạch lựa chọn nhà thầu Công tác dịch vụ công ích đô thị trên toàn thành phố Tuy Hoà giai đoạn 2025 – 2027, thuộc dự án/ dự toán mua sắm công tác dịch vụ công ích đô thị trên toàn TP. Tuy Hoà giai đoạn 2025 – 2027. Công ty đô thị Phú Yên trúng thầu với vai trò liên danh, giá trúng thầu là 308.404.715.696 đồng.

Còn tại gói thầu số 01DVC: Công tác vệ sinh môi trường và chăm sóc cây xanh Dự án: Chuyển đổi đơn vị sự nghiệp thực hiện nhiệm vụ dịch vụ sự nghiệp công trên địa bàn thị xã Sông cầu do Phòng Quản lý đô thị UBND thị xã Sông Cầu làm chủ đầu tư (ngày 29.12.2021) gói thầu là 37.579.602.929 đồng, Công ty đô thị Phú Yên bị trượt thầu vì không đáp ứng hồ sơ thiết bị…

Theo báo cáo đánh giá hồ sơ dự thầu, Công ty đô thị Phú Yên không đáp ứng được hồ sơ liên quan đến Giấy chứng nhận hệ thống quản lý môi trường ISO 14001:2015 và Giấy chứng nhận hệ thống quản lý sức khoẻ nghề nghiệp ISO 45001:2018...

Tương tự, trượt thầu vì lí do "không đánh giá" đó là một trong những lí do được gặp tại nhiều gói thầu do Công ty đô thị Phú Yên tham gia bị loại tại Phú Yên.

Cụ thể, tại gói thầu số 07TCS: Trồng và chăm sóc cây xanh, giá gói thầu là 8.924.845.241 đồng do Trưởng phòng Phòng Quản lý đô thị UBND thị xã Đông Hoà Đỗ Thị Thu Vũ phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu, có 6 đơn vị tham gia đấu thầu, trong đó Liên danh công ty TNHH Hoàng Phượng - Công ty Cổ phần công viên cây xanh và chiếu sáng đô thị Quy Nhơn là đơn vị trúng thầu, 4 đơn vị còn lại trượt thầu vì lí do "không đánh giá" trong đó có Công ty đô thị Phú Yên.

Tuy nhiên, vào ngày 6.3.2025, Ban Quản lý dịch vụ công ích TP. Tuy Hoà phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu Gói thầu số 04, thuộc kế hoạch lựa chọn nhà thầu Công tác dịch vụ công ích đô thị trên toàn TP. Tuy Hòa giai đoạn 2025 - 2027, thuộc dự án/dự toán mua sắm Công tác dịch vụ công ích đô thị trên toàn thành phố Tuy Hòa giai đoạn 2025 – 2027. Công ty đô thị Phú Yên tiếp tục trúng thầu với vai trò liên danh, giá trúng thầu là 17.390.637.989 đồng.

Ngày 28.12.2024, Phòng Quản lý đô thị UBND thị xã Đông Hoà phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu 05DV: Dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải, vệ sinh công cộng và quản lý, chăm sóc cây xanh trên địa bàn thị xã. (Giai đoạn từ ngày 1.1.2025 đến ngày 31.12.2027). Công ty đô thị Phú Yên trúng thầu với vai trò độc lập, giá trúng thầu là 64.122.169.110 đồng.

Ngày 30.9.2024, Giám đốc Ban QLDA ĐTXD và PTQĐ thị xã Đông Hòa Đoàn Minh Phong phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu số 8 XL: Thi công xây dựng dự án tuyến đường quy hoạch D7 thuộc đồ án quy hoạch chi tiết 1/500 khu đô thị ven sông từ cầu Bến Lớn đến cầu Bàn Thạch (giai đoạn 1). Công ty đô thị Phú Yên trúng thầu với vai trò liên danh, giá trúng thầu là 32.914.144.346 đồng.

Theo ý kiến của các chuyên gia về lĩnh vực đấu thầu, thực tế trong các hoạt động đấu thầu nhiều năm qua, có tình trạng một số nhà thầu tham gia chỉ để đảm bảo điều kiện mở thầu, sau đó bị loại với lý do sơ sài, là dấu hiệu của hiện tượng "quân xanh, quân đỏ", làm méo mó thị trường đấu thầu. Khi đó, các nhà thầu "cùng hội cùng thuyền" có thể thay phiên nhau thắng thầu theo kịch bản định sẵn, khiến quy trình đấu thầu mất đi tính cạnh tranh thực sự.

Để chấn chỉnh hoạt động đấu thầu, Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 24/CT-TTg về việc nâng cao hiệu quả thi hành Luật Đấu thầu. Chỉ thị yêu cầu các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp nhà nước tăng cường thanh tra, kiểm tra thường xuyên, đặc biệt đối với các gói thầu có ít nhà thầu tham gia, tỷ lệ tiết kiệm thấp... Việc kiểm tra, giám sát này nhằm đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả kinh tế của các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước, đồng thời kịp thời phát hiện, xử lý các hạn chế và vi phạm theo quy định.

*Báo Đại biểu Nhân dân sẽ tiếp tục theo dõi và thông tin