Theo ĐBQH Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận), tội phạm ma túy là vấn đề mà cử tri và nhân dân quan tâm nhất, bởi “nguồn gốc của các loại tội phạm, nhất là tội phạm hình sự, bắt nguồn từ ma túy, theo thống kê là trên 75%”. Tuy nhiên, theo báo cáo, số vụ tội phạm ma túy phát hiện tăng 17,68%; số ma túy tổng hợp dạng tinh thể hay còn gọi là ma tuý tổng hợp bị thu giữ tăng đặc biệt cao (1.161,1%). Điều này cho thấy diễn biến hết sức phức tạp của tội phạm ma túy.
Cũng theo ĐBQH Nguyễn Hữu Thông, tình trạng sử dụng trái phép ma túy, nhất là ma túy tổng hợp tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện, dịch vụ lưu trú... diễn ra ở nhiều địa phương. Đồng thời, xuất hiện một số loại ma túy “núp bóng” thuốc lá điện tử, đồ uống, thực phẩm... gây tác hại nhiều mặt đến người sử dụng, nhất là thanh, thiếu niên, và đã len lỏi vào trường học.
Gia đình có người nghiện ma túy là khổ cả gia đình và cộng đồng dân cư. Tuy nhiên, vấn đề cai nghiện ma túy hiện nay còn nhiều bất cập và chậm được sửa đổi cho phù hợp với tình hình mới, nhất là quy trình, cách thức đưa người đi cai nghiện bắt buộc, cai nghiện tự nguyện, cai nghiện tại cộng đồng và phác đồ cai nghiện.
“Thực tế tỷ lệ người tái nghiện rất cao, lên đến 90 - 95%, nguyên nhân xuất phát từ đâu, đề nghị Chính phủ đánh giá và đề ra những giải pháp căn cơ để giải quyết. Cử tri cũng đề nghị Nhà nước cần xem xét xử lý nghiêm tội phạm ma túy và nhìn nhận đúng hơn về người nghiện ma túy, nhất là hiện nay người nghiện ma túy được coi là người bệnh, tránh tình trạng chỉ tập trung xử lý cái ngọn, khắc phục hậu quả - trong khi đây là nguyên nhân phát sinh nhiều loại tội phạm và có những hậu quả rất đáng tiếc, thương tâm, thậm chí có những hậu quả không thể khắc phục được”, đại biểu Nguyễn Hữu Thông nói.
Cũng lo lắng về hình thái tội phạm ma túy mới “núp bóng” thuốc lá điện tử, các loại thực phẩm, nước uống, ĐBQH Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) đề nghị lực lượng chức năng có biện pháp ngăn chặn hữu hiệu hơn nữa.
“Đề nghị Quốc hội cho sửa Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá hoặc ban hành nghị quyết để cấm sản xuất, nhập khẩu, mua bán, tàng trữ thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng”, ĐBQH Nguyễn Anh Trí đề xuất.
Trước đó, báo cáo trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, trong năm 2023, lực lượng công an đã triển khai các phương án, kế hoạch đấu tranh, trấn áp tội phạm về ma túy trên các tuyến, địa bàn trọng điểm; đẩy mạnh các biện pháp đấu tranh ngăn chặn ma túy từ xa.
Từ tháng 10.2022 đến hết tháng 9.2023, ngành Công an đã phát hiện 28.700 vụ án ma túy, gần 45.900 đối tượng phạm tội; thu giữ 600kg heroin, hơn 1,9 triệu viên ma túy tổng hợp, trên 5 tấn cần sa.
Tuy nhiên, tình hình tội phạm ma túy tiếp tục diễn biến phức tạp; số vụ được phát hiện nhiều hơn 17,68%; trong đó có một số đường dây vận chuyển ma túy với khối lượng lớn. Tình trạng sử dụng trái phép ma túy còn diễn ra ở nhiều địa phương.