 Thiếu nữ Dân tộc Thái |  Thiếu nữ Hà Nhì |
Cùng với ngôn ngữ, trang phục làm nên bản sắc của một dân tộc. Giữ trang phục truyền thống chính là giữ hồn cốt của cả một tộc người. Trong số 54 dân tộc Việt Nam, đa số các dân tộc thiểu số cơ bản vẫn giữ được trang phục truyền thống của mình, nhưng cũng có ít nhất 5 dân tộc đã mất trang phục truyền thống, là người Xinh Mun, Pu Péo, Sila, Cống và người Rục. Cũng có dân tộc trong quá trình sống xen kẽ với các dân tộc khác, trang phục truyền thống gốc bị thay đổi. Ngay cả với người Kinh, trang phục truyền thống cũng bị mai một, thậm chí trở nên lai căng. Vì thế, cuộc trình diễn trang phục truyền thống cộng đồng các dân tộc Việt Nam lần thứ nhất, do Ủy ban Dân tộc, Bộ VH, TT và DL phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tổ chức, không chỉ tôn vinh vẻ đẹp của các dân tộc Việt Nam thông qua trang phục truyền thống, khơi dậy tình yêu, sự quan tâm đối với trang phục truyền thống trong đời sống hiện nay, mà còn là dịp để kiểm kê, qua đó tìm cách bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của các dân tộc thông qua trang phục truyền thống của chính họ.
 Các cô gái Khơ Mú |
Theo thông tin từ Ban tổ chức, sẽ có 255 người đến từ tất cả 63 tỉnh, thành phố tham gia trình diễn gần 100 loại trang phục truyền thống (trong sinh hoạt hàng ngày và trong lễ hội) của 54 dân tộc. Người dân tộc nào sẽ trình diễn trang phục của dân tộc đó. Trang phục được trình diễn là trang phục truyền thống gốc, không được cách tân, lai tạp, nhưng chấp nhận sử dụng chất liệu mới. Tiêu chí đánh giá một bộ trang phục truyền thống gốc dựa trên các yếu tố: trang phục tồn tại với đồng bào lâu nhất, được đông đảo đồng bào dân tộc đó công nhận, họa tiết và kiểu dáng theo đúng trang phục đặc trưng của dân tộc đó. Những trang phục truyền thống đã bị thất truyền, cộng đồng dân tộc đó có thể đến các bảo tàng lấy mẫu và mượn trang phục gốc đang lưu giữ tại đây để phục dựng theo họa tiết, hoa văn và kiểu dáng. Dân tộc Kinh tùy theo từng vùng trình diễn những trang phục khác nhau như áo bà ba, áo dài, khăn xếp, áo mớ ba mớ bảy... Sẽ có Hội đồng tư vấn gồm các nhà nghiên cứu, những người hoạt động nghệ thuật có uy tín để thẩm định trang phục truyền thống của các dân tộc. 54 trang phục dân tộc thể hiện tính nguyên gốc nhất sẽ được chọn lựa để có thể đưa vào bảo tàng phục vụ tham quan, nghiên cứu.
 Thiếu nữ dân tộc Lự |
Phó chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc, Trưởng ban tổ chức Hoàng Xuân Lương cho biết, qua đợt trình diễn lần này, Ủy ban Dân tộc sẽ đánh giá xem trang phục dân tộc nào cần khôi phục, trang phục dân tộc nào đang mai một, và làm thế nào để người dân tộc tự hào khi mặc trang phục của mình..., từ đó đề nghị hướng bảo tồn và phát huy, chẳng hạn như sẽ có một văn bản quy định về việc mặc trang phục truyền thống của các dân tộc. Ủy ban Dân tộc đã được giao đề tài cấp Nhà nước xác định lại thành phần các dân tộc Việt Nam. Vì thế, cuộc trình diễn trang phục truyền thống cộng đồng các dân tộc Việt Nam lần thứ nhất có thể coi là bước đệm cho đề tài kéo dài 3 năm này.
