Giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội

Tìm giải pháp tháo gỡ vướng mắc cho phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân

Tỉnh Bắc Ninh được đánh giá là địa phương dẫn đầu cả nước về xây dựng nhà ở xã hội. Tuy nhiên, những vướng mắc từ các quy định về điều kiện, thủ tục mua nhà ở xã hội đang khiến cung - cầu tại đây khó gặp nhau, nhiều dự án lâm vào tình cảnh tồn kho số lượng lớn. Đây là một thực tế được Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội “Về việc thực hiện chính sách pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2030” ghi nhận qua khảo sát thực tế và làm việc với tỉnh Bắc Ninh.

Thành lập tổ công tác đặc biệt để tháo gỡ khó khăn cho các dự án

Theo Báo cáo của UBND tỉnh Bắc Ninh, là địa phương có tốc độ phát triển kinh tế, đô thị và công nghiệp nhanh trong thời gian qua, thị trường bất động sản của tỉnh có nhiều tiềm năng, thế mạnh. Để phát triển lợi thế này, thời gian qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Bắc Ninh đã kịp thời chỉ đạo xây dựng các chương trình phát triển đô thị, nhà ở, với các kế hoạch và nhiệm vụ được giao cụ thể cho từng sở, ngành, địa phương.

Theo đó, UBND tỉnh đã chỉ đạo và ban hành 18 văn bản về quản lý trong lĩnh vực bất động sản, đồng thời chỉ đạo Sở Xây dựng tham mưu, ban hành hơn 600 văn bản có liên quan, trong đó có 52 văn bản hướng dẫn, đôn đốc liên quan đến quản lý thị trường bất động sản trên địa bàn tỉnh. Tương tự, đối với phát triển nhà ở xã hội, UBND tỉnh đã ban hành 26 văn bản, chỉ đạo Sở Xây dựng tham mưu, ban hành hơn 960 văn bản, trong đó có hơn 150 văn bản đôn đốc, phối hợp kiểm tra, rà soát các đối tượng mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội.

Tìm giải pháp tháo gỡ vướng mắc cho phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân -0
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh phát biểu tại cuộc làm việc của Đoàn giám sát với UBND tỉnh Bắc Ninh

“Để tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh và bền vững, UBND tỉnh đã thành lập Tổ công tác đặc biệt do Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng đoàn và Tổ chuyên gia về quy hoạch xây dựng do Giám đốc Sở Xây dựng làm Tổ trưởng. Tổ công tác đặc biệt và Tổ chuyên gia về quy hoạch xây dựng của tỉnh đã hỗ trợ hiệu quả cho các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua”.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn cho biết, do triển khai các giải pháp nêu trên nên thị trường bất động sản trên địa bàn tỉnh từ năm 2015 đến 2023 đã không xuất hiện hiện tượng “đóng băng”, hay “phát triển nóng”, “sốt ảo” như trong các giai đoạn trước. Chu kỳ phát triển của thị trường hiện đã lâu dài và ổn định hơn, các hiện tượng tiêu cực của thị trường bất động sản chỉ xảy ra trong một thời gian ngắn, cục bộ và được các cơ quan chức năng kiểm soát hiệu quả, kịp thời.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn phát biểu
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn phát biểu

Báo cáo về việc phát triển nhà ở xã hội, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đào Quang Khải cho biết, tỉnh Bắc Ninh được đánh giá là địa phương dẫn đầu cả nước về xây dựng nhà ở xã hội với 54 dự án có tổng diện tích khoảng 173ha, dự kiến sẽ đáp ứng cho khoảng 231 nghìn người. Bên cạnh đó, trên địa bàn tỉnh cũng tương đối phát triển loại hình các hộ gia đình, cá nhân tự bỏ vốn xây dựng nhà ở để công nhân, người lao động thuê ở, với tổng số công trình là 10.245 công trình nhà ở cho thuê. Tuy nhiên, các hộ gia đình, cá nhân tự bỏ vốn đầu tư xây dựng nhà ở cho thuê không đăng ký hưởng chính sách ưu đãi là nhà ở xã hội.

Qua quá trình khảo sát và làm việc với tỉnh Bắc Ninh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh ghi nhận, nhiều kết quả tích cực trong quản lý kinh doanh bất động sản và nhà ở xã hội nhờ công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và các sở ngành, địa phương. Đặc biệt, nguồn cung nhà ở trên địa bàn tỉnh đã bảo đảm nhu cầu ở của người dân, chỉ tiêu diện tích nhà ở bình quân đầu người trên địa bàn tỉnh năm 2023 là 37,69m2, cao hơn nhiều so với mức trung bình của cả nước. “Bắc Ninh cũng là một trong số ít địa phương đã huy động được các hộ gia đình, cá nhân bỏ vốn đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân, người lao động thuê”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nói. 

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Ngọc Bảo, việc triển khai một dự án nhà ở thương mại, nhà ở xã hội liên quan đến nhiều luật về nhà ở, kinh doanh bất động sản, quy hoạch, đất đai, quy hoạch đô thị… Đặc biệt, từ sau khi Hiến pháp năm 2013 được ban hành, nhiều bộ luật, luật được Quốc hội thông qua để cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, phát triển kinh tế - xã hội, với nhiều quy định tiến bộ, khác biệt so với luật được ban hành trước đó. Do vậy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị, UBND tỉnh và các sở, ngành cần rà soát, nắm bắt kịp thời các vướng mắc của doanh nghiệp triển khai dự án qua nhiều giai đoạn pháp luật, nhất là với những luật, nghị định hướng dẫn chưa có quy định chuyển tiếp phù hợp với các luật, nghị định liên quan. Qua đó, xác định giải pháp tháo gỡ cho doanh nghiệp thuộc thẩm quyền của tỉnh, cũng như kiến nghị sớm với các bộ, ngành.

Nhiều đề xuất gỡ vướng phát triển nhà ở cho công nhân

Qua khảo sát thực tế và làm việc tại tỉnh Bắc Ninh, Đoàn giám sát của Quốc hội ghi nhận, đến nay Bắc Ninh đã triển khai thực hiện được 54 dự án nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, nhà ở cho công nhân khu công nghiệp. Tuy nhiên, đối với phát triển nhà ở cho công nhân, việc chỉ cho phép đối tượng là công nhân đang làm việc trong các khu công nghiệp được hưởng chính sách này đã gây khó khăn cho các doanh nghiệp, chủ đầu tư.

Ngoài ra, hiện nay rất nhiều công nhân không đáp ứng được tiêu chí về đối tượng để được hưởng chính sách về nhà ở xã hội, đặc biệt là tiêu chí về thuế thu nhập cá nhân, dẫn đến các nhóm đối tượng này không được tiếp cận với chính sách, dù rất khó khăn về nhà ở. Lý giải cho hiện tượng này, Giám đốc Công ty Grand Home Hoàng Thị Khuyên cho biết, thuế thu nhập cá nhân được xem xét trong trường hợp này được tính trung bình trên lương, thưởng và các thu nhập khác trong một năm liền kề. “Do vậy, chỉ cần vượt 1.000 đồng cũng không đủ điều kiện để công nhân được mua nhà ở xã hội”, Giám đốc Công ty Grand Home nói.

Đoàn giám sát của Quốc hội thực hiện khảo sát tại Dự án Khu nhà ở dịch vụ cho cán bộ và công nhân khu công nghiệp Yên Phong tại xã Đông Phong, huyện Yên Phong.
Đoàn giám sát của Quốc hội khảo sát tại Dự án Khu nhà ở dịch vụ cho cán bộ và công nhân khu công nghiệp Yên Phong tại xã Đông Phong, huyện Yên Phong

Ngoài ra, theo phản ánh của một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, quy định điều kiện mua nhà ở xã hội chỉ là “không có nhà ở” nhưng khi xét duyệt có nhiều trường hợp đã rơi vào tình huống “có quyền lợi liên quan” khi ông bà mất đi mà không lập di chúc. Người dân chưa có thói quen lập di chúc nên công nhân rất dễ gặp vướng mắc này, không đủ điều kiện xét duyệt được mua nhà ở xã hội.

Một số doanh nghiệp cũng phản ánh, có những trường hợp đã được Sở Xây dựng phê duyệt đủ điều kiện mua nhà ở xã hội nhưng ra vay ngân hàng chính sách phải tiếp tục đáp ứng nhiều yêu cầu khác như: thu nhập trong 3 tháng gần nhất không thuộc diện đóng thuế thu nhập, chỉ xét duyệt với công nhân trong khu công nghiệp…

Cùng với các khó khăn được doanh nghiệp, chủ đầu tư phản ánh, các sở, ngành tại tỉnh Bắc Ninh cũng phản ánh nhiều vướng mắc trong thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản, nhà ở xã hội thời gian qua. Trong đó, đáng chú ý có khó khăn trong áp dụng phương pháp thặng dư trong tính giá đất, là một nguyên nhân khiến chậm tính giá đất của dự án, gây kéo dài thời gian thực hiện một số dự án trên địa bàn tỉnh.

Lý giải cho sự chậm trễ này, đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Ninh cho biết, từ trước đến nay phương pháp thặng dư trong tính giá đất được thực hiện dựa trên cơ sở quy định về suất đầu tư do Bộ Xây dựng ban hành. Tuy nhiên, từ năm 2022 khi Bộ Xây dựng công bố suất đầu tư đã không quy định “được áp dụng để xác định giá đất”. Ngay cả khi Nghị định số 12/2024 đã quy định rất rõ các yếu tố “đầu vào” để tính giá đất, nhưng trong phương pháp thặng dư vẫn quy định thiếu, chỉ quy định chủ đầu tư được tính lợi nhuận trên phần xây thô, không tính lợi nhuận trên đất. Theo đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường, Luật Đất đai năm 2024 và Nghị định số 71/20224 đã xử lý được vướng mắc này, hiện địa phương đang chờ thời điểm luật và nghị định có hiệu lực thi hành.

Tỉnh Bắc Ninh được đánh giá là địa phương dẫn đầu cả nước về xây dựng nhà ở xã hội, với 54 dự án có tổng diện tích khoảng 173 ha, dự kiến sẽ đáp ứng cho khoảng 231 nghìn người. Tuy nhiên, những vướng mắc từ các quy định về điều kiện, thủ tục mua nhà ở xã hội đang khiến cung - cầu tại đây khó gặp nhau, nhiều dự án lâm vào tình cảnh tồn kho số lượng lớn.

Ghi nhận thực tế trên, trong phát biểu tại cuộc làm việc với UBND tỉnh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị, tỉnh Bắc Ninh và các doanh nghiệp trên địa bàn tiếp tục nghiên cứu các văn bản quy định hiện hành để bổ sung, cập nhật thêm các khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án. Đoàn giám sát sẽ ghi nhận, tổng hợp và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội để có những giải pháp tháo gỡ khó khăn, nhất là những khó khăn xuất phát từ thực tiễn khách quan, do các quy định của pháp luật.

Quốc hội và Cử tri

Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương phát biểu thảo luận tổ
Quốc hội và Cử tri

Bảo đảm chế độ phù hợp đối với thành viên đoàn giám sát

Chiều nay, 22.11, thảo luận tại tổ 4 về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Thuận đã tham gia đóng góp nhiều kiến nghị thiết thực.

Thực hiện kiến nghị được chỉ rõ qua giám sát
Quốc hội và Cử tri

Thực hiện kiến nghị được chỉ rõ qua giám sát

Chiều 22.11, thảo luận tại Tổ 9, Đoàn ĐBQH các tỉnh: Quảng Ninh, Hòa Bình, Phú Yên, Bến Tre về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND, các đại biểu nhấn mạnh, cần quy định cụ thể để các cơ quan chịu giám sát phải vào cuộc, thực hiện kiến nghị được chỉ rõ qua quá trình giám sát. 

Tránh lợi dụng quy định kê khai giảm nghĩa vụ nộp thuế, gây thất thu ngân sách nhà nước
Ý kiến đại biểu

Tránh lợi dụng quy định kê khai giảm nghĩa vụ nộp thuế, gây thất thu ngân sách nhà nước

Thảo luận tại Tổ 16 gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh: Hà Tĩnh, Lai Châu, Lâm Đồng, Cà Mau về dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), các đại biểu cho rằng: Cần bảo đảm công bằng, trung lập của chính sách thuế, hạn chế tối đa việc lồng ghép chính sách xã hội với chính sách miễn, giảm thuế để tránh các trường hợp lợi dụng quy định kê khai giảm nghĩa vụ nộp thuế, gây thất thu ngân sách Nhà nước...

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan: Tăng thuế đối với thuốc lá, bia, rượu và đồ uống có đường là cần thiết để bảo vệ sức khỏe Nhân dân
Ý kiến đại biểu

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan: Tăng thuế đối với thuốc lá, bia, rượu và đồ uống có đường là cần thiết để bảo vệ sức khỏe Nhân dân

Góp ý vào Dự thảo Luật Thuế Tiêu thụ Đặc biệt (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, Bộ Y tế hoàn toàn nhất trí với mục đích, quan điểm và sự cần thiết ban hành dự án Luật Thuế TTĐB (sửa đổi), đặc biệt là định hướng tăng thuế đối với các hàng hóa có hại cho sức khỏe như thuốc lá, rượu bia, và bổ sung đồ uống có đường vào danh mục chịu thuế.

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Phân cấp, phân quyền cho doanh nghiệp

Theo chương trình nghị sự, sáng mai, 23.11, Quốc hội sẽ thảo luận tại tổ về dự án Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Để nâng cao vai trò và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước tương xứng với nguồn vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp, bảo đảm doanh nghiệp có vốn đầu tư của Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, giữ vị trí then chốt trong nền kinh tế, dự thảo Luật cần thể hiện rõ hơn tinh thần phân cấp, phân quyền cho doanh nghiệp, tránh tình trạng can thiệp hành chính vào công việc quản trị của doanh nghiệp.

Động lực để Huế phát triển nhanh và mạnh mẽ hơn nữa
Diễn đàn Quốc hội

Động lực để Huế phát triển nhanh và mạnh mẽ hơn nữa

Nhất trí việc thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương là phù hợp với lịch sử hình thành và phát triển của đô thị Huế, các đại biểu Quốc hội đề xuất nhiều giải pháp nhằm thực hiện thành công Đề án. Trong đó, cần làm rõ các giải pháp đồng bộ về cơ chế, chính sách để phát huy cao nhất tiềm năng, nguồn lực của thành phố Huế và của Trung ương cho đầu tư phát triển.

Giảm thu trước mắt, hiệu quả lâu dài
Chính sách và cuộc sống

Giảm thu trước mắt, hiệu quả lâu dài

Từ năm 2022 đến nay, việc giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) được triển khai đã tạo ra những tác động tích cực đến nền kinh tế. Như năm 2022, việc giảm thuế đã giúp doanh nghiệp và người dân tiết kiệm được khoảng 51,4 nghìn tỷ đồng, góp phần thúc đẩy tiêu dùng và làm tăng doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng lên 19,8% so với năm 2021.

ĐBQH Nguyễn Phương Thủy phát biểu tại thảo luận Tổ 1
Ý kiến đại biểu

Đặc biệt quan tâm đến việc chuyển giao công nghệ

Thảo luận tại Tổ 1 về chủ trương đầu tư dự án Đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, các đại biểu của Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội đều chung đánh giá, đây là dự án bảo đảm cân bằng, hướng đến phát triển bền vững phương thức vận tải. Đáng chú ý, quá trình thực hiện cần quan tâm tới việc chuyển giao công nghệ của dự án bởi đây là một trong những vấn đề cốt lõi trong vận hành, làm chủ kỹ thuật của dự án sau này.

Quốc hội thảo luận về chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam
Diễn đàn Quốc hội

Sẽ tạo bước đột phá trong phát triển hạ tầng giao thông

Thảo luận tại Hội trường về chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, các đại biểu Quốc hội nhất trí với sự cần thiết đầu tư dự án để thể chế hóa chủ trương của Đảng, tạo bước đột phá trong phát triển, hiện đại hóa kết cấu hạ tầng giao thông. Đồng thời, tin tưởng, với sự huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị, dự án sẽ sớm được hiện thực hoá thành công, phát huy hiệu quả, đóng góp tích cực cho sự phát triển của đất nước cả trước mắt và tương lai lâu dài.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên họp
Quốc hội và Cử tri

Nhanh chóng giải quyết khó khăn về đời sống nhà giáo

Cho ý kiến về dự thảo Luật Nhà giáo, nhiều đại biểu cho rằng, việc quy định tiền lương nhà giáo ở cơ sở giáo dục công lập được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp sẽ giải quyết được những khó khăn về đời sống của nhà giáo. Đồng thời, khuyến khích thu hút nguồn nhân lực và những người giỏi tham gia vào ngành sư phạm nhiều hơn, giúp ngành giáo dục ngày càng bảo đảm về số lượng và tốt về chất lượng.

Không được công khai thông tin về sai phạm của nhà giáo khi chưa có kết luận chính thức của cơ quan có thẩm quyền
Ý kiến đại biểu

Không được công khai thông tin về sai phạm của nhà giáo khi chưa có kết luận chính thức của cơ quan có thẩm quyền

Góp ý vào Dự thảo Luật nhà giáo sáng 20.11, ĐBQH Nguyễn Thị Hà (Bắc Ninh) cho rằng Nhà giáo nếu có sai phạm thì đã có các chế tài xử lý theo quy định, nhưng đặc điểm hoạt động nghề nghiệp của nhà giáo có tính chất đặc biệt, nhất là khi nhà giáo trực tiếp đứng lớp, trực tiếp có ảnh hưởng lớn đối với tâm lý của người học. Vì vậy, nếu không có phương án bảo vệ nhà giáo thì đối tượng chịu ảnh hưởng không chỉ là nhà giáo mà còn là hàng triệu tương lai của đất nước.

ĐBQH tỉnh Ninh Thuận Chamaléa Thị Thủy phát biểu thảo luận tại hội trường. Ảnh: Hồ Long
Quốc hội và Cử tri

Quan tâm trước đến đến nhà giáo làm việc ở vùng sâu, vùng xa, điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn

Thảo luận tại hội trường sáng nay, 20.11 về dự án Luật Nhà giáo, ĐBQH tỉnh Ninh Thuận Chamaléa Thị Thủy thống nhất với chủ trương luôn xem giáo dục là quốc sách trong mọi giai đoạn phát triển của đất nước; việc chăm lo về chế độ, chính sách, tôn vinh đội ngũ làm công tác giáo dục cần phải được chú trọng. Đồng thời, đại biểu cho rằng quan tâm trước đến đội ngũ nhà giáo đang làm việc ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế, xã hội đặc biệt khó khăn; giáo viên mầm non; giáo viên dạy cho các đối tượng khuyết tật.

Tổng Bí thư Tô Lâm và đại biểu cùng đại diện các nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục tham dự buổi gặp mặt. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)
Chính sách và cuộc sống

Phải thực sự là niềm vui lớn!

Một đạo luật về nhà giáo với những chính sách thật sự khả thi sẽ là sự tri ân ý nghĩa nhất dành tặng các thầy giáo, cô giáo. Hy vọng rằng, qua phiên thảo luận tổ và trong tuần tới, khi Quốc hội thảo luận tại phiên họp toàn thể, chúng ta sẽ có một đạo luật hoàn thiện, thực sự đem lại niềm vui lớn cho các nhà giáo.

Công sở xã Xuân Thành, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa bỏ không khi xã này thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính
Chính sách và cuộc sống

Trị “bệnh” lãng phí - cần chế tài mạnh!

Rất nhiều khu đất là các dự án, khu biệt thự, nhà tái định cư bị bỏ hoang nhiều năm ở các tỉnh, thành phố trong phạm vi cả nước gây lãng phí rất lớn tài nguyên tài sản của Nhà nước. Việc tổ chức khai trương, khánh thành, lễ kỷ niệm gây lãng phí lớn ngân sách vẫn diễn ra... Đây là một trong những nội dung được nêu trong Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam gửi đến Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội Khóa XV.