Thời gian qua, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách để hỗ trợ TP. Hồ Chí Minh giữ vững vai trò đầu tàu phát triển của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, và cả nước. Trong đó, có Nghị quyết số 54/2017/QH14 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh. Việc Quốc hội ban hành Nghị quyết số 54/2017/QH14 là quyết sách kịp thời, tạo không gian cho TP. Hồ Chí Minh phát triển. Tuy nhiên, quá trình triển khai Nghị quyết cũng cho thấy, nhiều nội dung triển khai Nghị quyết còn chậm so với kế hoạch, hiệu quả chưa cao, chưa thực sự tạo sự bứt phá cho thành phố.
Cách đây hơn 1 năm trước, trong cuộc làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Hồ Chí Minh, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã lưu ý, sau 5 năm triển khai thực hiện, TP. Hồ Chí Minh cần tổng kết việc thực hiện nghị quyết, nghiên cứu đề xuất xây dựng nghị quyết mới thay thế Nghị quyết số 54/2017/QH14 của Quốc hội. Chủ tịch Quốc hội cũng nêu rõ, không phải đến năm 2021 mà trước đó, trong giai đoạn 2016 - 2020, “dường như các động lực tăng trưởng của TP. Hồ Chí Minh đã bị bào mòn”, “chiếc áo” cơ chế, chính sách cho TP. Hồ Chí Minh bây giờ đã “chật”.
Quả thực, “chiếc áo” cơ chế, chính sách cho TP. Hồ Chí Minh đã bị “chật”! Là một địa phương luôn khẳng định vị thế đầu tàu, trung tâm kinh tế, thương mại, tài chính lớn nhất cả nước, điều tiết số thu về ngân sách Trung ương cao nhất nhưng chính sách hiện hành lại “cơ bản chỉ tương tự như các địa phương có cơ chế đặc thù”, quy mô, tính chất của các chính sách còn chừng mực, chưa tạo sức nặng đột phá. Do đó, việc ban hành nghị quyết mới thay thế Nghị quyết số 54/2017/QH14 nhằm tạo lập khung khổ pháp lý về chính sách vượt trội, tạo bước đột phá cho TP. Hồ Chí Minh theo đúng tinh thần nghị quyết của Trung ương là điều rất cần thiết. Chính sách đột phá này không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với riêng TP. Hồ Chí Minh mà còn có ý nghĩa với cả vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và cả nước. Với vị thế đặc biệt của thành phố, Nghị quyết mới này phải bảo đảm một khung khổ pháp lý mang tính đột phá mạnh mẽ và phải “vượt trội về chính sách” để thành phố đi trước, hành động trước, tiếp tục khẳng định được vị thế đầu tàu về kinh tế của cả nước.
Dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội lần này có 2 nhóm chính sách với tổng cộng 44 nội dung cụ thể. Trong đó, có các chính sách đã được quy định tại Nghị quyết số 54 và các Nghị quyết cơ chế đặc thù đã được áp dụng các địa phương khác hoặc đang quy định tại các dự thảo Luật trình Quốc hội. Ngoài ra, có các chính sách mới lần đầu tiên được quy định tại dự thảo Nghị quyết với 4 nhóm vấn đề gồm: Đầu tư; tài chính - ngân sách; quản lý đất đai, quy hoạch; tổ chức bộ máy. Một trong số chính sách được coi là đột phá được nêu trong dự thảo nghị quyết như: Đề xuất thí điểm mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông (TOD). Chính sách mới này được nhiều ý kiến cho rằng rất cần thiết, góp phần huy động nguồn lực đầu tư các dự án, tạo đồng bộ trong phát triển đô thị và giao thông, góp phần tháo gỡ khó khăn trong tạo quỹ đất sạch triển khai các dự án phát triển đô thị. Cơ chế này sẽ tạo nguồn lực xã hội cho phát triển, giảm chi ngân sách cho thành phố.
Theo chương trình, dự thảo Nghị quyết sẽ được Quốc hội thảo luận tại tổ vào chiều 30.5, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường vào chiều 8.6 và sẽ xem xét, biểu quyết thông qua vào ngày 24.6. Với những chính sách mới, mang tính đột phá, Nghị quyết này nếu được các đại biểu đồng thuận và bấm nút thông qua sẽ tạo cú huých lớn cho thành phố phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.
Cần nhấn mạnh rằng, cơ chế, chính sách dù là mới, là đặc thù mà công khai, minh bạch lấy người dân và doanh nghiệp làm đối tượng phục vụ trước hết và trên hết, các chính sách tạo điều kiện cho TP. Hồ Chí Minh phát huy hiệu quả hơn tiềm năng hiện nay thì sẽ luôn được ủng hộ. Bởi như Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã nhấn mạnh, tinh thần chung là "ủng hộ tối đa", "TP. Hồ Chí Minh vì cả nước và cả nước vì TP. Hồ Chí Minh”.
