Kinh tế tư nhân với phát triển văn hóa trong kỷ nguyên mới

Bùi Hoài Sơn

Nếu trong quá khứ, việc phát triển văn hóa chủ yếu dựa vào nguồn lực nhà nước, thì ngày nay, trong kỷ nguyên mới - thời đại số hóa, toàn cầu hóa và đổi mới sáng tạo - kinh tế tư nhân nổi lên như một trụ cột vững chắc, góp phần quyết định trong việc bảo tồn, sáng tạo và quảng bá văn hóa.

Sự phát triển của kinh tế tư nhân đã tạo ra những đột phá trong công nghiệp văn hóa. Các doanh nghiệp tư nhân với nguồn vốn mạnh mẽ, tư duy đổi mới đã giúp mở rộng quy mô sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm văn hóa, đưa văn hóa đến gần hơn với công chúng. Việt Nam, với những bước đi mạnh mẽ của các công ty như BHD, Galaxy, Yeah1, đang dần khẳng định vị thế trong lĩnh vực điện ảnh và truyền thông, góp phần đưa văn hóa Việt Nam tiếp cận với khán giả quốc tế.

Kinh tế tư nhân không chỉ là động lực thúc đẩy sáng tạo mà còn tạo ra không gian mới cho nghệ thuật và biểu diễn. Nhờ có sự đầu tư của doanh nghiệp, các chương trình nghệ thuật đương đại, các vở nhạc kịch, sân khấu kịch nghệ, triển lãm nghệ thuật ngày càng được tổ chức chuyên nghiệp hơn, quy mô hơn, hấp dẫn hơn. Những chương trình như "À Ố Show", "Làng Tôi", "Teh Dar" của Lune Production đã tạo nên những dấu ấn đặc biệt, không chỉ giới thiệu văn hóa truyền thống Việt Nam mà còn đưa nghệ thuật Việt Nam ra thế giới với những buổi diễn tại nhiều quốc gia.

Không chỉ tạo ra những sản phẩm văn hóa mới, khu vực tư nhân còn tham gia vào việc bảo tồn di sản và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Trong nhiều năm qua, các doanh nghiệp lớn trên thế giới đã tích cực đóng góp vào việc trùng tu di tích lịch sử, xây dựng bảo tàng, tài trợ các dự án nghiên cứu văn hóa. Sự tham gia của kinh tế tư nhân trong lĩnh vực này không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng cho ngân sách nhà nước mà còn mở ra những mô hình kinh doanh sáng tạo, kết hợp bảo tồn với phát triển du lịch, giúp văn hóa trở thành một nguồn lực kinh tế bền vững.

Bên cạnh đó, kinh tế tư nhân đóng vai trò quan trọng trong việc xuất khẩu văn hóa thông qua thương mại và du lịch. Những sản phẩm thủ công mỹ nghệ, thời trang, ẩm thực truyền thống khi được kết hợp với chiến lược thương mại hiện đại đã giúp văn hóa bản địa có cơ hội tiếp cận thị trường quốc tế. Với sự phát triển của các doanh nghiệp như Vietravel, Saigontourist, chúng ta đang khai thác tiềm năng này, đưa văn hóa Việt Nam đến gần hơn với bạn bè quốc tế.

Một khía cạnh không thể bỏ qua là việc kinh tế tư nhân đã mở rộng cơ hội việc làm và phát triển nguồn nhân lực trong ngành công nghiệp văn hóa. Theo Ngân hàng Thế giới, ngành công nghiệp sáng tạo đóng góp từ 3 - 5% GDP toàn cầu và tạo ra hàng triệu việc làm. Việt Nam, với sự phát triển mạnh mẽ của các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ sáng tạo như FPT, VNG, đang mở ra cơ hội nghề nghiệp lớn cho giới trẻ trong các lĩnh vực thiết kế đồ họa, game, phim hoạt hình, truyền thông đa phương tiện. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực mà còn khuyến khích tinh thần khởi nghiệp, sáng tạo trong lĩnh vực văn hóa.

Tuy nhiên, dù có nhiều đóng góp quan trọng, kinh tế tư nhân trong lĩnh vực văn hóa vẫn đối mặt với không ít thách thức. Các doanh nghiệp tư nhân vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn, chịu sự cạnh tranh khốc liệt từ các tập đoàn đa quốc gia, trong khi hệ thống pháp luật về sở hữu trí tuệ và bản quyền còn chưa hoàn thiện. Sự hợp tác giữa khu vực nhà nước và tư nhân chưa thực sự đồng bộ, dẫn đến việc thiếu chính sách hỗ trợ cụ thể cho doanh nghiệp đầu tư vào văn hóa.

Để giải quyết những thách thức này, cần có những giải pháp mang tính đột phá. Nhà nước cần xây dựng chính sách ưu đãi cho các doanh nghiệp đầu tư vào văn hóa, bao gồm giảm thuế, hỗ trợ vay vốn, khuyến khích nghiên cứu và phát triển. Hệ thống pháp luật cần được hoàn thiện để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, giúp các doanh nghiệp có thể yên tâm đầu tư vào sáng tạo. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước và khu vực tư nhân trong các dự án bảo tồn di sản, phát triển du lịch văn hóa. Việc tận dụng công nghệ số, phát triển nền tảng trực tuyến cho các sản phẩm văn hóa cũng là một hướng đi cần được thúc đẩy mạnh mẽ.

Trong kỷ nguyên số, kinh tế tư nhân không chỉ đóng vai trò là nhà đầu tư, mà còn là động lực thúc đẩy sự đổi mới, sáng tạo trong văn hóa. Với sự linh hoạt, sáng tạo và khả năng huy động nguồn lực mạnh mẽ, khu vực tư nhân không chỉ giúp bảo tồn di sản, thúc đẩy nghệ thuật mà còn góp phần quan trọng trong việc quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới. Để tận dụng tối đa tiềm năng này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước và doanh nghiệp, nhằm tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển bền vững của công nghiệp văn hóa, đưa Việt Nam trở thành một cường quốc văn hóa trong tương lai.

Chính sách và cuộc sống

AMH
Chính sách và cuộc sống

Kiểm soát rủi ro của trí tuệ nhân tạo một cách công bằng

Trí tuệ nhân tạo (AI) có thể mang lại rất nhiều cơ hội, lợi ích cho nền kinh tế, sự phát triển của đất nước, doanh nghiệp, cá nhân, bảo vệ và thúc đẩy quyền con người; đồng thời tiềm ẩn nhiều rủi ro, tác động tiêu cực đối với con người, xã hội. Từ tính chất hai mặt này, chính sách của một quốc gia cần phải hài hòa giữa kiểm soát rủi ro với thúc đẩy phát triển AI, làm sao để công nghệ này phục vụ con người một cách tốt nhất. Các quy định, biện pháp kiểm soát AI nhằm giảm thiểu rủi ro xã hội và bảo vệ con người, nhưng không làm cản trở hay đình trệ các tiến bộ và đổi mới sáng tạo.

Ảnh minh họa
Quốc hội và Cử tri

Để sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư công

Theo chương trình làm việc Phiên họp thứ 44, sáng nay (24.4), Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét Báo cáo của Chính phủ về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2024. Báo cáo của Chính phủ về nội dung này cho thấy, bên cạnh những kết quả đạt được, thì tính đến hết ngày 31.12.2024, vẫn còn 30/46 bộ, cơ quan trung ương, và 26/63 địa phương có tỷ lệ ước đạt giải ngân vốn đầu tư công thấp hơn bình quân chung của cả nước.

AMH
Chính sách và cuộc sống

Giám sát chặt fanpage có ảnh hưởng lớn

Việc đưa thông tin, hình ảnh không chính xác, thậm chí là sai sự thật tại các fanpage lớn trên mạng xã hội không chỉ gây bức xúc trong dư luận mà còn đặt ra yêu cầu cấp thiết về công tác giám sát việc tuân thủ pháp luật của các trang mạng xã hội lớn - nơi nắm giữ lượng lớn người theo dõi và sức ảnh hưởng không hề nhỏ.

Một trụ sở công bỏ hoang nhiều năm tại Quận Hà Đông, TP. Hà Nội
Chính sách và cuộc sống

Không để lãng phí các trụ sở dôi dư

Chúng ta đang thực hiện một cuộc cách mạng về bộ máy “lớn chưa từng có” với tinh thần “Trung ương làm gương, địa phương hưởng ứng” để bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả hơn. Điều này được Nhân dân, cử tri rất đồng tình, ủng hộ. Bên cạnh đó, cử tri và Nhân dân cũng mong muốn, ngoài giải quyết thấu tình, đạt lý cơ chế chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức sau sắp xếp, cần có giải pháp để không để lãng phí các trụ sở dôi dư.

Cần có mức giảm trừ hợp lý
Chính sách và cuộc sống

Cần có mức giảm trừ hợp lý

Theo số liệu thống kê, giai đoạn 2020 - 2024 tổng thu từ thuế thu nhập cá nhân tăng 72%, từ 115.000 tỷ đồng lên 19.000 tỷ đồng. Thu nhập bình quân đầu người trong cùng kỳ tăng 30,2%, từ 3.548 USD/năm lên 4.622 USD/năm. Lạm phát trung bình hàng năm dao động từ 0,81 - 4,16%, trong đó mức cao nhất vào năm 2023 là 4,16% và thấp nhất vào năm 2021 ở mức 0,81%.

AMH
Chính sách và cuộc sống

Tăng trưởng trên 8% và đường dây 500kV mạch 3

Tại Nghị quyết 77/NQ-CP về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3.2025 và Hội nghị trực tuyến với các địa phương, Chính phủ kiên định mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trở lên trong năm nay dù nhận định tình hình thế giới có thể tiếp tục biến động lớn, chiến tranh thương mại lan rộng; ở trong nước thì khó khăn và thách thức nhiều hơn thuận lợi. Điều này gợi liên tưởng tới dự án đường dây 500kV mạch 3 từ Quảng Trạch (Quảng Bình) đến Phố Nối (Hưng Yên).

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.
Chính sách và cuộc sống

Đích đến là phục vụ Nhân dân tốt hơn

Cần lưu ý khắc phục cả 2 khuynh hướng: một là, sáp nhập các xã, phường quá rộng như một "cấp huyện thu nhỏ" dẫn đến không quán xuyến được địa bàn, không chủ động phục vụ được Nhân dân, dẫn đến biến chủ trương không tổ chức cấp huyện thành không tổ chức cấp xã. Hai là, sáp nhập các xã, phường quá nhỏ, dẫn đến hạn chế về không gian, dư địa phát triển, đầu mối nhiều hơn dẫn đến cồng kềnh, kém hiệu quả.

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Doanh nghiệp phải tiên phong, dẫn dắt chuyển đổi số

Các doanh nghiệp nhà nước phải phát triển, tăng trưởng, ngày càng lớn mạnh, trưởng thành, trên cơ sở thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, tăng năng suất lao động; vừa phát triển cho chính mình, vừa góp phần vào sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước.

Giải phóng nguồn lực để tăng trưởng
Quốc hội và Cử tri

Giải phóng nguồn lực để tăng trưởng

Cuối tháng 10.2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1250/QĐ-TTg thành lập Ban chỉ đạo về rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, trong đó, nhiệm vụ trọng tâm là tổng hợp các khó khăn, vướng mắc theo các nhóm vấn đề cụ thể, xác định thẩm quyền xử lý của các cấp có liên quan, đồng thời chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra việc tháo gỡ...

Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII
Chính sách và cuộc sống

Vì công việc mà chọn người

Phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương lần thứ 11, Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị việc sắp xếp nhân sự khi sáp nhập, hợp nhất và chuẩn bị nhân sự Đại hội Đảng “phải lấy tiêu chuẩn cao nhất là vì yêu cầu công việc, sau đó mới đến các tiêu chí khác”. Yêu cầu này thể hiện tư duy đổi mới, thực chất trong công tác cán bộ, đồng thời là đòi hỏi cấp bách trong tình hình hiện nay.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số
Chính sách và cuộc sống

Đòn bẩy thể chế

Dù đã có nhiều chủ trương đúng đắn, kịp thời, nhưng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ở nước ta vẫn chưa thực sự trở thành động lực trung tâm cho tăng trưởng kinh tế, phát triển đất nước.

Công nhân trang trại nông nghiệp công nghệ cao DELCO, xã Nguyệt Đức (Thuận Thành, Bắc Ninh) thu hoạch dưa lưới trồng trong nhà kính
Chính sách và cuộc sống

Biện pháp khuyến nông hiệu quả

Theo chương trình làm việc Phiên họp thứ 44, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về dự án Nghị quyết của Quốc hội về miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp. Nhiều ý kiến cho rằng, việc tiếp tục thực hiện chính sách miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp (SDĐNN) trong thời điểm hiện nay là cần thiết. Bởi đây được coi là biện pháp khuyến nông hiệu quả, góp phần nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.

Sửa đổi Hiến pháp - mệnh lệnh từ thực tiễn
Quốc hội và Cử tri

Sửa đổi Hiến pháp - mệnh lệnh từ thực tiễn

Trong tiến trình phát triển của mỗi quốc gia, Hiến pháp luôn giữ vị trí đặc biệt - là đạo luật gốc, nền tảng của toàn bộ hệ thống pháp luật, đồng thời thể hiện tầm nhìn, mục tiêu phát triển và phương thức tổ chức quyền lực nhà nước trong từng thời kỳ. Đối với Việt Nam, trong bối cảnh toàn hệ thống chính trị đang đẩy mạnh công cuộc đổi mới toàn diện, đặc biệt là thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các thiết chế công quyền, thì việc sửa đổi Hiến pháp - với trọng tâm là tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị - là yêu cầu khách quan, tất yếu, mang tính cấp bách và có ý nghĩa lịch sử sâu sắc.

Kỳ vọng về kinh tế tư nhân
Chính sách và cuộc sống

Kỳ vọng về kinh tế tư nhân

Kinh tế tư nhân, trong đó có các hộ kinh doanh cá thể chiếm tới 30% GDP, tạo ra 8,5 triệu việc làm, trở thành một trong những trụ cột quan trọng hàng đầu của nền kinh tế. Tuy nhiên, như nhận định của Tổng Bí thư Tô Lâm trong bài viết “Phát triển kinh tế tư nhân - Đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng” thì nhiều hộ kinh tế cá thể vẫn theo nếp kinh doanh cũ, thiếu động lực phát triển thành doanh nghiệp, thậm chí "không muốn lớn".

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Người dân, doanh nghiệp cùng hưởng lợi

Dự án Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT) hiện đang được Bộ Tư pháp thẩm định. Theo đó, Bộ Tài chính - cơ quan chủ trì soạn thảo đề xuất tiếp tục kéo dài chính sách giảm 2% thuế GTGT đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% (còn 8%) đến hết năm 2026. Đây là chính sách được người dân và doanh nghiệp - đối tượng được thụ hưởng trực tiếp, rất chờ đợi.

Hành động khẩn cấp và mục tiêu cụ thể
Chính sách và cuộc sống

Hành động khẩn cấp và mục tiêu cụ thể

Đây là cuộc họp đưa ra các giải pháp cụ thể, để giải quyết những vấn đề cấp bách mà người dân đang phải đối mặt nên không có nhiều thời gian để tiếp tục bàn luận, mà phải hành động ngay từ bây giờ để bảo vệ sức khỏe người dân - là yêu cầu của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại cuộc họp bàn về các giải pháp toàn diện và cấp bách để xử lý ô nhiễm không khí tại các địa phương diễn ra mới đây.