Giám sát chặt văn bản quy định chi tiết

Sáng nay, 25.3, Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 7 thảo luận các dự án luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội Khóa XV sẽ được tiến hành. Dự kiến, trong khoảng 2 ngày làm việc, các đại biểu sẽ tập trung thảo luận 9 dự án luật, trong đó, một số nội dung được đánh giá là rất khó, rất mới cần được “trao đi đổi lại” cho thật “chín”, thật “rõ”.

Nhìn tổng thể, các dự luật trình Hội nghị lần này đã có sự thay đổi khá lớn, đặc biệt là đã rút gọn các điều khoản để bảo đảm đúng tinh thần đổi mới tư duy xây dựng pháp luật: chỉ quy định những nội dung đúng thẩm quyền của Quốc hội, bám sát thực tiễn, bảo đảm tính khả thi, tăng cường phân cấp, phân quyền, không quy định trong luật những nội dung về thủ tục hành chính, trình tự, hồ sơ mà giao Chính phủ quy định theo thẩm quyền để linh hoạt, kịp thời sửa đổi, bổ sung khi cần thiết, phù hợp với thực tiễn và đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính. Có những dự luật đã giảm số lượng lớn các điều khoản so với bản dự thảo trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Tám như: dự luật Hóa chất (sửa đổi) giảm 39 điều, dự luật Công nghiệp công nghệ số giảm 17 điều, 9 mục, dự luật Nhà giáo giảm 4 điều...

p1.jpg
Hội nghị quán triệt, triển khai thi hành các luật, nghị quyết được thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ Chín, Quốc hội Khóa XV

Việc rút gọn các điều khoản trong mỗi dự luật nhằm xây dựng một hệ thống luật thông thoáng hơn, nhưng ở chiều ngược lại, cũng phải thừa nhận rằng, khi Quốc hội ban hành các luật khung sẽ đặt ra thách thức lớn đối với việc đưa luật, nghị quyết vào cuộc sống bởi điều này còn phụ thuộc vào việc ban hành các văn bản quy định chi tiết.

Với sự đổi mới tư duy xây dựng pháp luật hiện nay, việc các đại biểu Quốc hội, thậm chí là các cơ quan chủ trì thẩm tra đang tập trung nhiều hơn vào việc rà soát, loại bỏ các quy định không đúng thẩm quyền của Quốc hội ra khỏi các dự luật là điều dễ hiểu. Nhưng dường như các đại biểu, thậm chí là các cơ quan của Quốc hội cũng chưa thực sự phát huy được vai trò trong giám sát, kiểm soát các văn bản quy định chi tiết cả về tiến độ ban hành lẫn chất lượng văn bản.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhiều lần chỉ rõ những tồn tại, hạn chế trong công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, trong đó nhấn mạnh tình trạng chậm ban hành văn bản quy định chi tiết chưa được xử lý dứt điểm, công tác theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, đánh giá hiệu quả tổ chức thi hành văn bản quy phạm pháp luật còn hình thức… Ngày 18.3 vừa qua, trong Thông báo kết luận của Thủ tướng cũng yêu cầu các Bộ Tư pháp, Nội vụ, Khoa học và Công nghệ, Xây dựng, Công Thương chủ trì triển khai thi hành kịp thời, quyết liệt và có hiệu quả các luật, nghị quyết theo chức năng, nhiệm vụ được giao. Thông báo này cũng xác định rõ thời hạn trình Chính phủ ban hành trong tháng 3.2025 đối với 7 nghị định quy định chi tiết thi hành các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ Chín. Chính phủ cũng đặc biệt yêu cầu tập trung nguồn lực, khẩn trương xây dựng, ban hành theo thẩm quyền và trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành trong tháng 3.2025, chậm nhất là tháng 4.2025 đối với 45 văn bản quy định chi tiết các luật, nghị quyết đã có hiệu lực, quyết tâm giải quyết dứt điểm tình trạng chậm ban hành văn bản quy định chi tiết và đẩy nhanh tiến độ xây dựng, ban hành 108 văn bản quy định chi tiết các luật, nghị quyết sẽ có hiệu lực từ ngày 1.4 và trong thời gian tới.

Những con số văn bản quy định chi tiết còn chậm, còn nợ nêu trên cho thấy, Chính phủ và Quốc hội đã rất nỗ lực, làm ngày làm đêm để thông qua được các luật, nghị quyết, đặc biệt là các luật, nghị quyết “mở đường” cho các cơ chế, chính sách đột phá hay thí điểm những cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để xử lý các vấn đề thực tiễn phát sinh nhưng để các luật, nghị quyết đi ngay vào cuộc sống như yêu cầu đặt ra vẫn là câu chuyện nan giải.

Các nghị định, thông tư tạo “không gian" cho sự điều hành linh hoạt của Chính phủ, các bộ, ngành chủ động thích ứng với những thay đổi nhanh chóng, khó lường của đời sống thực tiễn. Với ý nghĩa như vậy, không có lý do nào cho sự chậm trễ ban hành các văn bản quy định chi tiết, vì thế đòi hỏi phải có giải pháp hữu hiệu hơn nữa từ phía Chính phủ để xử lý dứt điểm tình trạng này.

Về phía Quốc hội, các Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, các phiên họp thẩm tra, tiếp thu, chỉnh lý của các Ủy ban - nơi các đại biểu có thời gian, có điều kiện, có chuyên môn sâu và theo sát hơn các dự luật, bên cạnh việc quan tâm thảo luận kỹ lưỡng các chính sách, các điều luật “đúng tầm luật” thì cần đặc biệt quan tâm đến việc các điều luật ấy sẽ được cụ thể hóa trong các văn bản quy định chi tiết như thế nào, cơ quan nào được giao chủ trì ban hành văn bản quy định chi tiết và đã chuẩn bị đến đâu, có bảo đảm được tiến độ, nội dung để khi luật, nghị quyết có hiệu lực thì văn bản quy định chi tiết cũng phải được ban hành và có hiệu lực hay không...

Phải tăng cường tối đa và sử dụng hiệu quả "quyền lực" giám sát của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và đại biểu Quốc hội đối với công tác xây dựng pháp luật, đặc biệt là các văn bản quy định chi tiết. Càng trong điều kiện xây dựng luật khung thì Quốc hội càng phải giám sát thật chặt chẽ tiến độ, chất lượng các văn bản này. Có như vậy mới đẩy nhanh được tiến độ đưa luật, nghị quyết vào cuộc sống.

Chính sách và cuộc sống

Ảnh minh họa
Quốc hội và Cử tri

Để sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư công

Theo chương trình làm việc Phiên họp thứ 44, sáng nay (24.4), Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét Báo cáo của Chính phủ về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2024. Báo cáo của Chính phủ về nội dung này cho thấy, bên cạnh những kết quả đạt được, thì tính đến hết ngày 31.12.2024, vẫn còn 30/46 bộ, cơ quan trung ương, và 26/63 địa phương có tỷ lệ ước đạt giải ngân vốn đầu tư công thấp hơn bình quân chung của cả nước.

AMH
Chính sách và cuộc sống

Giám sát chặt fanpage có ảnh hưởng lớn

Việc đưa thông tin, hình ảnh không chính xác, thậm chí là sai sự thật tại các fanpage lớn trên mạng xã hội không chỉ gây bức xúc trong dư luận mà còn đặt ra yêu cầu cấp thiết về công tác giám sát việc tuân thủ pháp luật của các trang mạng xã hội lớn - nơi nắm giữ lượng lớn người theo dõi và sức ảnh hưởng không hề nhỏ.

Một trụ sở công bỏ hoang nhiều năm tại Quận Hà Đông, TP. Hà Nội
Chính sách và cuộc sống

Không để lãng phí các trụ sở dôi dư

Chúng ta đang thực hiện một cuộc cách mạng về bộ máy “lớn chưa từng có” với tinh thần “Trung ương làm gương, địa phương hưởng ứng” để bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả hơn. Điều này được Nhân dân, cử tri rất đồng tình, ủng hộ. Bên cạnh đó, cử tri và Nhân dân cũng mong muốn, ngoài giải quyết thấu tình, đạt lý cơ chế chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức sau sắp xếp, cần có giải pháp để không để lãng phí các trụ sở dôi dư.

Cần có mức giảm trừ hợp lý
Chính sách và cuộc sống

Cần có mức giảm trừ hợp lý

Theo số liệu thống kê, giai đoạn 2020 - 2024 tổng thu từ thuế thu nhập cá nhân tăng 72%, từ 115.000 tỷ đồng lên 19.000 tỷ đồng. Thu nhập bình quân đầu người trong cùng kỳ tăng 30,2%, từ 3.548 USD/năm lên 4.622 USD/năm. Lạm phát trung bình hàng năm dao động từ 0,81 - 4,16%, trong đó mức cao nhất vào năm 2023 là 4,16% và thấp nhất vào năm 2021 ở mức 0,81%.

AMH
Chính sách và cuộc sống

Tăng trưởng trên 8% và đường dây 500kV mạch 3

Tại Nghị quyết 77/NQ-CP về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3.2025 và Hội nghị trực tuyến với các địa phương, Chính phủ kiên định mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trở lên trong năm nay dù nhận định tình hình thế giới có thể tiếp tục biến động lớn, chiến tranh thương mại lan rộng; ở trong nước thì khó khăn và thách thức nhiều hơn thuận lợi. Điều này gợi liên tưởng tới dự án đường dây 500kV mạch 3 từ Quảng Trạch (Quảng Bình) đến Phố Nối (Hưng Yên).

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.
Chính sách và cuộc sống

Đích đến là phục vụ Nhân dân tốt hơn

Cần lưu ý khắc phục cả 2 khuynh hướng: một là, sáp nhập các xã, phường quá rộng như một "cấp huyện thu nhỏ" dẫn đến không quán xuyến được địa bàn, không chủ động phục vụ được Nhân dân, dẫn đến biến chủ trương không tổ chức cấp huyện thành không tổ chức cấp xã. Hai là, sáp nhập các xã, phường quá nhỏ, dẫn đến hạn chế về không gian, dư địa phát triển, đầu mối nhiều hơn dẫn đến cồng kềnh, kém hiệu quả.

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Doanh nghiệp phải tiên phong, dẫn dắt chuyển đổi số

Các doanh nghiệp nhà nước phải phát triển, tăng trưởng, ngày càng lớn mạnh, trưởng thành, trên cơ sở thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, tăng năng suất lao động; vừa phát triển cho chính mình, vừa góp phần vào sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước.

Giải phóng nguồn lực để tăng trưởng
Quốc hội và Cử tri

Giải phóng nguồn lực để tăng trưởng

Cuối tháng 10.2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1250/QĐ-TTg thành lập Ban chỉ đạo về rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, trong đó, nhiệm vụ trọng tâm là tổng hợp các khó khăn, vướng mắc theo các nhóm vấn đề cụ thể, xác định thẩm quyền xử lý của các cấp có liên quan, đồng thời chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra việc tháo gỡ...

Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII
Chính sách và cuộc sống

Vì công việc mà chọn người

Phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương lần thứ 11, Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị việc sắp xếp nhân sự khi sáp nhập, hợp nhất và chuẩn bị nhân sự Đại hội Đảng “phải lấy tiêu chuẩn cao nhất là vì yêu cầu công việc, sau đó mới đến các tiêu chí khác”. Yêu cầu này thể hiện tư duy đổi mới, thực chất trong công tác cán bộ, đồng thời là đòi hỏi cấp bách trong tình hình hiện nay.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số
Chính sách và cuộc sống

Đòn bẩy thể chế

Dù đã có nhiều chủ trương đúng đắn, kịp thời, nhưng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ở nước ta vẫn chưa thực sự trở thành động lực trung tâm cho tăng trưởng kinh tế, phát triển đất nước.

Công nhân trang trại nông nghiệp công nghệ cao DELCO, xã Nguyệt Đức (Thuận Thành, Bắc Ninh) thu hoạch dưa lưới trồng trong nhà kính
Chính sách và cuộc sống

Biện pháp khuyến nông hiệu quả

Theo chương trình làm việc Phiên họp thứ 44, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về dự án Nghị quyết của Quốc hội về miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp. Nhiều ý kiến cho rằng, việc tiếp tục thực hiện chính sách miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp (SDĐNN) trong thời điểm hiện nay là cần thiết. Bởi đây được coi là biện pháp khuyến nông hiệu quả, góp phần nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.

Sửa đổi Hiến pháp - mệnh lệnh từ thực tiễn
Quốc hội và Cử tri

Sửa đổi Hiến pháp - mệnh lệnh từ thực tiễn

Trong tiến trình phát triển của mỗi quốc gia, Hiến pháp luôn giữ vị trí đặc biệt - là đạo luật gốc, nền tảng của toàn bộ hệ thống pháp luật, đồng thời thể hiện tầm nhìn, mục tiêu phát triển và phương thức tổ chức quyền lực nhà nước trong từng thời kỳ. Đối với Việt Nam, trong bối cảnh toàn hệ thống chính trị đang đẩy mạnh công cuộc đổi mới toàn diện, đặc biệt là thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các thiết chế công quyền, thì việc sửa đổi Hiến pháp - với trọng tâm là tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị - là yêu cầu khách quan, tất yếu, mang tính cấp bách và có ý nghĩa lịch sử sâu sắc.

Kỳ vọng về kinh tế tư nhân
Chính sách và cuộc sống

Kỳ vọng về kinh tế tư nhân

Kinh tế tư nhân, trong đó có các hộ kinh doanh cá thể chiếm tới 30% GDP, tạo ra 8,5 triệu việc làm, trở thành một trong những trụ cột quan trọng hàng đầu của nền kinh tế. Tuy nhiên, như nhận định của Tổng Bí thư Tô Lâm trong bài viết “Phát triển kinh tế tư nhân - Đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng” thì nhiều hộ kinh tế cá thể vẫn theo nếp kinh doanh cũ, thiếu động lực phát triển thành doanh nghiệp, thậm chí "không muốn lớn".

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Người dân, doanh nghiệp cùng hưởng lợi

Dự án Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT) hiện đang được Bộ Tư pháp thẩm định. Theo đó, Bộ Tài chính - cơ quan chủ trì soạn thảo đề xuất tiếp tục kéo dài chính sách giảm 2% thuế GTGT đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% (còn 8%) đến hết năm 2026. Đây là chính sách được người dân và doanh nghiệp - đối tượng được thụ hưởng trực tiếp, rất chờ đợi.

Hành động khẩn cấp và mục tiêu cụ thể
Chính sách và cuộc sống

Hành động khẩn cấp và mục tiêu cụ thể

Đây là cuộc họp đưa ra các giải pháp cụ thể, để giải quyết những vấn đề cấp bách mà người dân đang phải đối mặt nên không có nhiều thời gian để tiếp tục bàn luận, mà phải hành động ngay từ bây giờ để bảo vệ sức khỏe người dân - là yêu cầu của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại cuộc họp bàn về các giải pháp toàn diện và cấp bách để xử lý ô nhiễm không khí tại các địa phương diễn ra mới đây.

AMH
Chính sách và cuộc sống

Thách thức cũng là cơ hội

Sắp xếp, tinh gọn bộ máy nhà nước là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy phục vụ cho sự phát triển của đất nước, cho người dân, doanh nghiệp. Tuy nhiên, đằng sau quá trình này là khối lượng công việc khổng lồ, đặc biệt là công tác rà soát và xử lý các vướng mắc trong hệ thống văn bản pháp luật. Đây không chỉ là một nhiệm vụ kỹ thuật mà còn là một cuộc cải cách thể chế sâu rộng, có tác động lớn đến sự vận hành của nền hành chính quốc gia trong giai đoạn tiếp theo.

Cần chế tài mạnh bảo vệ dữ liệu cá nhân
Chính sách và cuộc sống

Chế tài mạnh bảo vệ dữ liệu cá nhân

Chuyển đổi số diễn ra nhanh chóng, sâu rộng trên hầu hết các lĩnh vực khiến dữ liệu cá nhân được chuyển lên môi trường điện tử thường xuyên, liên tục hơn, kéo theo đó là tình trạng lộ, mất dữ liệu cá nhân cũng diễn ra ngày càng phổ biến; tình trạng mua bán dữ liệu cá nhân dù pháp luật đã có quy định không cho phép dưới mọi hình thức nhưng thực tế vẫn diễn ra phổ biến, công khai, nhiều hành vi chưa thể xử lý được vì thiếu quy định của pháp luật.