Tiền lệ dành ngân sách cho mỗi đại biểu "thuê" chuyên gia hỗ trợ cho công việc của mình khởi đầu từ Quốc hội. Đầu nhiệm kỳ này, khi nói về sự đổi mới phương thức hoạt động của Quốc hội Khóa XV, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc huy động tối đa các nhà khoa học, chuyên gia - để Quốc hội không chỉ là trí tuệ của các đại biểu mà là trí tuệ của toàn dân. Đó là bởi cả 3 trọng tâm công tác của Quốc hội (lập pháp, giám sát, quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước) đều phải đương đầu với những khó khăn lớn lao khi Việt Nam bước vào giai đoạn mới thách thức hơn: phát triển kinh tế đi vào chiều sâu, quản trị quốc gia phức tạp hơn khi mức độ phát triển ở trình độ cao hơn; những thách thức vượt bẫy thu nhập trung bình, ứng phó với già hóa dân số; biến đổi khí hậu; thế giới bước vào kỷ nguyên số, kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo, với một môi trường toàn cầu ngày càng biến động và cạnh tranh địa chính trị gay gắt với nhiều rủi ro tiềm ẩn.
Những bài toán khó đặt ra cho quản trị quốc gia, cho hoạch định chính sách và chiến lược với Quốc hội ngày càng thách thức hơn, do đó thật khó để xử lý thành công những vấn đề như vậy nếu không lắng nghe, tham vấn ý kiến chuyên gia.
Cũng vậy, kết nối và huy động chất xám, trí tuệ của đội ngũ chuyên gia vào hoạt động của cơ quan dân cử ở địa phương là rất cần thiết, khi các vấn đề của địa phương ngày càng phức tạp và chính sách nào cũng có tác động nhiều chiều, tác động khác nhau với những nhóm đối tượng khác nhau. Trong khi đó, đại biểu khó lòng hiểu sâu, biết hết mọi vấn đề - đặc biệt khi địa phương không chỉ "xử lý" vấn đề riêng rẽ mà còn phải đặt trong liên kết vùng, trong tương quan toàn quốc và thậm chí cả thế giới. Vì thế, sự hỗ trợ của chuyên gia sẽ cung cấp cho đại biểu thông tin và cả giải pháp để phản ứng nhanh và sắc với những vấn đề cấp bách và nóng bỏng.
Riêng với Đà Nẵng, hiện nay thành phố đang hoạt động theo mô hình chính quyền đô thị. So với trước địa phương này đã giảm hơn 1.200 đại biểu HĐND cả chuyên trách và không chuyên trách các cấp nên khối lượng công việc dồn vào 50 đại biểu HĐND thành phố là rất lớn. Trong áp lực công việc như vậy, dù cố gắng đến đâu, đại biểu cũng không thể tự mình nghiên cứu được mọi vấn đề để có quyết sách đúng cho từng việc. Được ngân sách hỗ trợ chi phí “thuê chuyên gia”, các đại biểu sẽ có thêm động lực để làm việc này. Và nếu đại biểu làm tốt việc huy động trí tuệ, chất xám của đội ngũ chuyên gia vào công việc của mình, thông qua cơ chế hỗ trợ thuê chuyên gia, thì hiệu quả, hiệu lực hoạt động của HĐND TP. Đà Nẵng chắc chắn sẽ được nâng cao.
Tùy điều kiện của mình, HĐND các địa phương nên dành nguồn lực để hỗ trợ đại biểu tham vấn chuyên gia, nhà khoa học. Các đại biểu cũng nên huy động hiệu quả nguồn lực tri thức này để nâng cao chất lượng hoạt động của cá nhân và tập thể. Một việc nhỏ nữa, đó là các địa phương nên “khoán chi” để đại biểu linh động trong các hình thức tham vấn, huy động chuyên gia và không bị ràng buộc, khó khăn bởi hóa đơn, chứng từ phức tạp.
