Thảo luận tại Hội trường sáng 10.6 về chủ trương đầu tư dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Biên Hoà - Vũng Tàu (giai đoạn 1), ĐBQH Nguyễn Thị Yến cho rằng, việc đầu tư dự án phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng và các Nghị quyết của Quốc hội đã ban hành, đảm bảo cơ sở chính trị và thực tiễn trước yêu cầu cấp thiết hiện nay.
Làm rõ thêm một số vấn đề liên quan đến dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, đại biểu Nguyễn Thị Yến cho biết, tuyến Quốc lộ 51 từ TP. Biên Hòa (tỉnh Đồng Nai) đến TP. Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) dài khoảng 80 km, là tuyến đường bộ gần như độc đạo nối các tỉnh miền Tây và miền Nam với tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Những năm qua, mặc dù Quốc lộ 51 đã được đầu tư nâng cấp, mở rộng nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu vận tải hiện nay. Tuyến đường này đã quá tải nghiêm trọng, thường xuyên ùn tắc, dẫn đến xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai nói riêng và cả vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nói chung.
Tại Quyết định số 1454 ngày 1.9.2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch mạng lưới đường bộ quốc gia thời kỳ 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050, theo đó: Dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, dài khoảng 80km nhưng chỉ đầu tư xây dựng từ đoạn TP. Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai đến TP. Bà Rịa, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (dài 53,7km - đoạn tuyến đi qua địa phận tỉnh Đồng Nai khoảng 34,2 km và địa phận tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu khoảng 19,5 km); còn lại gồm: đoạn tuyến nối từ cao tốc tại nút giao Phú Mỹ đến cảng Cái Mép - Thị Vải và đoạn cuối tuyến cao tốc từ TP. Bà Rịa đến TP. Vũng Tàu với tổng chiều dài 24,4 km được tách ra khỏi Dự án cao tốc, giao tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chủ động nguồn vốn, đầu tư khoảng 10 nghìn tỷ đồng.
Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, để phát huy tối đa hiệu quả khai thác tuyến đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu dự kiến đưa vào sử dụng năm 2025, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã tập trung đầu tư các tuyến đường giao thông kết nối vùng với tuyến cao tốc như: cầu Phước An, đường liên cảng Cái Mép - Thị Vải, đường Phước Hòa - Cái Mép, các tuyến đường ven biển, tuyến giao cắt Quốc lộ 56 với cao tốc. Hiện nay, tỉnh đang triển khai đầu tư đồng bộ các tuyến kết nối cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu được Thủ tướng Chính phủ giao cho tỉnh.
Về sự cấp thiết của dự án, đại biểu Nguyễn Thị Yến nhấn mạnh, dự án sẽ mang lại hiệu quả kinh tế rất lớn cho nền kinh tế đất nước, giải quyết những vấn đề lớn của thực tiễn. Dự án sẽ giải quyết tình trạng quá tải, mãn tải của lưu lượng xe và ùn ứ cục bộ tại các điểm giao thông kết nối, giảm thiểu tai nạn giao thông trên tuyến Quốc lộ 51; rút ngắn thời gian đi lại từ TP. Biên Hòa đến TP. Vũng Tàu từ 2 giờ xuống còn 1 giờ, giờ cao điểm phải đi từ 3-4 tiếng đồng hồ.
Đặc biệt, dự án cao tốc Biên Hoà - Vũng Tàu sẽ trở thành tuyến đường huyết mạch trong kết nối giao thông đa phương thức kết nối các trung tâm kinh tế, khu công nghiệp, hệ thống cảng biển, cụ thể: Kết nối và khai thác đồng bộ với Đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông (vì có 12,6 km đi trùng tuyến này); Kết nối với cảng hàng không quốc tế Long Thành, dự kiến đi vào hoạt động giai đoạn 1 vào năm 2025; Kết nối và phát huy tối đa tiềm năng của Cụm cảng Cái Mép - Thị Vải , là cảng biển nước sâu đặc biệt của cả nước, là một trong 20 cảng biển lớn nhất thế giới, có độ nước sâu âm 14,5m, đón được tàu siêu trọng 214.121 tấn.
Đại biểu đánh giá dự án sẽ tạo động lực liên kết, thúc đẩy phát triển vùng Đông Nam Bộ nói riêng và Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nói chung, phát triển du lịch, phát triển kinh tế biển theo Nghị quyết 36 của Đảng. Dự án cao tốc Biên Hoà - Vũng Tàu cũng sẽ góp phần tăng thu thuế xuất, nhập khẩu, đóng góp cho ngân sách Trung ương; tăng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, tạo nguồn lực và không gian phát triển mới, khơi dậy các tiềm năng trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng.Góp phần đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước và hệ thống phòng thủ khu vực Phía Nam.
Về phương án thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư liên quan đến dự án đường cao tốc, đại biểu Nguyễn Thị Yến cho biết, 2 tỉnh Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu đã phối hợp kiểm đếm sơ bộ để chuẩn bị phương án thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Cả 2 địa phương đã có Nghị quyết của HĐND tỉnh cam kết bố trí 50% vốn ngân sách địa phương (năm 2022) chi phí giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư khoảng 3.270 tỷ đồng (tỉnh Đồng Nai 2.600 tỷ và tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu 670 tỷ đồng), đồng thời đã dự kiến quỹ đất để bố trí tái định cư. 2 tỉnh sẽ quyết tâm chỉ đạo, điều hành đảm bảo thực hiện tốt công tác đền bù giải phóng mặt bằng, đảm bảo tiến độ dự án, hài hòa quyền và lợi ích chính đáng của người dân trong khu vực bị tác động.
Thông tin đến các đại biểu Quốc hội về tình hình hoạt động của Cụm cảng Cái Mép - Thị Vải, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu Nguyễn Thị Yến cho biết, năm 2021 mặc dù chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nhưng riêng cảng vẫn đạt và vượt chỉ tiêu đề ra, thu thuế xuất nhập khẩu của tỉnh khoảng 22 nghìn tỷ, góp phần xuất siêu trong 4 tỷ USD của cả nước. Lượng hàng qua cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu năm 2021 đã đạt và vượt kế hoạch đề ra, đạt 113,65 triệu tấn. Ngày 25.5.2022, Ngân hàng Thế giới và Hãng tin Tài chính S&P đã công bố chỉ số hoạt động cảng Container, Cụm cảng Cái Mép - Thị Vải được xếp thứ 11/370 cảng container cửa ngõ xuất nhập khẩu và trung chuyển toàn cầu - là top đầu tiên các cảng hiệu quả nhất thế giới. Về vận chuyển hành khách, hàng năm, Cụm cảng Cái Mép - Thị Vải đón khoảng 110 lượt chuyến tàu khách quốc tế nhập, xuất, quá cảnh với 270 ngàn lượt hành khách của 126 quốc tịch từ các nước Châu Á- Châu Âu. Tàu lớn nhất là 5.500 khách và nhỏ nhất là 2.000 khách.
