Các nghị viện thành viên AIPA - Quốc hội Thái Lan

Hiến pháp Thái Lan 2017: Những thay đổi quan trọng

Hiến pháp năm 2017 do Chính quyền quân sự soạn thảo và được toàn thể cử tri Thái Lan thông qua trong cuộc trưng cầu dân ý năm 2016, đã đưa ra những thay đổi quan trọng cho chế độ bầu cử ở Thái Lan. Cụ thể, cơ quan lập pháp Thái Lan từ Hội đồng Lập pháp một viện được thiết lập sau cuộc đảo chính 2014, được tái lập là một Quốc hội lưỡng viện gồm Thượng viện với 250 thượng nghị sĩ và Hạ viện gồm 500 thành viên.

Phương thức bầu Hạ viện

Theo những quy định mới về bầu cử trong khuôn khổ Hiến pháp 2017, 500 thành viên của Hạ viện có nhiệm kỳ 4 năm được bầu theo hệ thống bầu cử hỗn hợp. Nếu trước kia, các cử tri có hai lá phiếu để bầu các thành viên Hạ viện, một bầu cho cá nhân ứng cử viên theo đơn vị bầu cử (đơn vị bầu cử 1 thành viên), và một bầu cho danh sách đảng chính trị. Nhưng theo hệ thống bầu cử mới, các cử tri chỉ có 1 lá phiếu để bầu vừa cho cá nhân ứng cử viên, vừa cho danh sách đảng. Cụ thể, các cử tri sẽ bầu 350 ghế hạ nghị sĩ (tương ứng với 350 đơn vị bầu cử là 350 quận) theo phương thức đa số tuyệt đối 1 vòng. Ứng cử viên nào dành được đa số tuyệt đối sẽ được trúng cử. Còn 150 ghế còn lại của Hạ viện sẽ được bầu theo danh sách đảng phái, nhưng cũng căn cứ trên tổng số phiếu mà đảng đó vừa nhận được. Có nghĩa, cứ 1 phiếu mà ứng cử viên của đảng nào đó dành được trong khi bầu 350 nghị sĩ, cũng được tính là 1 phiếu giành cho đảng đó trong cuộc bầu chọn 150 thành viên còn lại. Số ghế còn lại của một đảng được tính bằng tổng số phiếu đảng đó giành được trong cuộc tổng tuyển cử nhân với tổng số ghế Hạ viện trừ đi số ghế mà đảng đó đã có được trong quá trình bầu chọn 350 ghế đầu tiên. Ví dụ, trong cuộc bầu cử năm 2019, đảng Pheu Thai (đảng Vì nước Thái) thân cựu Thủ tướng Thaksin giành được 190/350 ghế ở danh sách 1, tương đương với 44,9% số phiếu. Như vậy, số ghế của đảng này có được theo danh sách 2 sẽ bằng số phiếu nhân với tổng số hạ nghị sĩ trừ đi số ghế đã giành được ở danh sách 1 (44,9% x 500 - 190) tương đương với 34/150 ghế.

Đêm ngày 5.6.2019, Quốc hội Thái Lan đã bầu Thủ tướng Prayut Chan-ocha, ứng cử viên của liên minh do đảng Quyền lực Nhà nước Nhân dân (Palang Pracharath) lãnh đạo, làm Thủ tướng thứ 30 của Vương quốc này. Ông Prayut Chan-ocha nhận được 500 phiếu ủng hộ trong phiên họp của lưỡng viện Quốc hội, bỏ xa số phiếu 244 mà ứng cử viên Thanathorn Juangroongruangkit, thủ lĩnh đảng Tương lai mới, nhận được.

Phiên họp lưỡng viện Quốc hội Thái Lan bắt đầu từ 11h sáng và kéo dài 12 tiếng, tới gần nửa đêm mới bắt đầu bầu Thủ tướng. Tổng cộng 747 nghị sĩ có mặt tại phiên họp đầu tiên của lưỡng viện Quốc hội Thái Lan. Có 3 nghị sĩ bỏ phiếu trắng, trong đó có 2 phiếu trắng của Chủ tịch Thượng viện và Chủ tịch Hạ viện Thái Lan bởi theo truyền thống thì Chủ tịch Thượng viện và Chủ tịch Hạ viện không tham gia bầu Thủ tướng.

Thủ lĩnh đảng Tương lai Mới Thanathorn Juangroongruangkit - đối thủ duy nhất của ông Prayut Chan-ocha trong cuộc bỏ phiếu bầu Thủ tướng - nhận được sự ủng hộ của đảng Vì nước Thái (Pheu Thai) và một số đảng khác phản đối ông Prayut Chan-ocha. Tuy nhiên, bản thân ông Thanathorn Juangroongruangkit lại không được tham gia bỏ phiếu do bị Tòa án Hiến pháp tạm đình chỉ tư cách hạ nghị sĩ để chờ phán quyết về cáo buộc sở hữu cổ phần trong một công ty truyền thông khi vận động tranh cử.

Hai người khác không tham gia bỏ phiếu là cựu Chủ tịch đảng Dân chủ Abhisit Vejjajiva vừa từ chức và một hạ nghị sĩ của đảng Tương lai mới bị ốm.

Phương thức bầu Thượng viện

Điều khoản tạm thời của Hiến pháp năm 2017 quy định, thời gian đầu, Thượng viện Thái Lan là một cơ quan phi đảng phái gồm 250 thành viên với nhiệm kỳ 5 năm. Việc tuyển chọn các thượng nghị sĩ được thực hiện bởi Hội đồng Hòa bình và Trật tự Quốc gia (NCPO - chính quyền quân sự Thái Lan được thành lập để điều hành đất nước sau cuộc đảo chính năm 2014) theo quy trình chọn lựa và bổ nhiệm như sau: 50 thượng nghị sĩ được bầu sau một quá trình thương lượng liên nhóm giữa các nhóm xã hội và chuyên gia khác nhau; 194 thượng nghị sĩ do Hội đồng Hòa bình và Trật tự Quốc gia (NCPO) lựa chọn trực tiếp và 6 đại biểu còn lại dành cho người đứng đầu 3 binh chủng trong lực lượng vũ trang (lục quân, hải quân và không quân), Tổng tham mưu trưởng quân đội cấp cao, Thư ký thường trực Bộ Quốc phòng và Tư lệnh Cảnh sát quốc gia.

Ứng viên chức danh thượng nghị sĩ được chỉ định phải đủ các tiêu chuẩn sau đây: Là công dân được sinh ra tại Thái Lan; có độ tuổi trên 40; có ít nhất 1 bằng tốt nghiệp Đại học.

Ứng viên chức danh thượng nghị sĩ thông qua bầu cử phải đủ các tiêu chuẩn sau đây: là công dân được sinh ra và lớn lên tại địa phương nơi được bầu; không có vợ/chồng hoặc con là thành viên trong Hạ viện hoặc nắm chức vụ của bất kỳ đảng phái chính trị nào. Ngoài ra, trong vòng 5 năm, không được là thành viên của bất kỳ đảng phái chính trị nào, không được là thành viên của Hạ viện, không được giữ bất kỳ chức vụ nào trong các cơ quan Chính phủ cũng như địa phương.

Ngày 14.5.2019, Công báo Hoàng gia đã đăng danh sách 250 thượng nghị sĩ được Hoàng gia phê chuẩn. Đây là lần đầu tiên Thượng viện được tái lập sau khi cơ quan này bị giải thể năm 2014 bởi cuộc đảo chính quân sự.

Phương thức bầu thủ tướng

Theo quy trình bầu Thủ tướng năm 2011 (tức là trước Hiến pháp 2017 và trước thời kỳ đảo chính), lúc đó, Thượng viện không tham gia bầu Thủ tướng. Ứng cử viên Thủ tướng phải là hạ nghị sĩ và chức danh này chỉ do Hạ viện bầu.

Theo Hiến pháp mới, cả Thượng viện và Hạ viện sẽ tham gia bầu Thủ tướng. Ứng cử viên thủ tướng phải là người do một đảng chính trị đề cử. Mỗi đảng chính trị có thể đề cử tối đa 3 ứng cử viên cho chức Thủ tướng trước cuộc bầu cử. Những ứng cử viên này không nhất thiết phải là thành viên của Hạ viện hay thành viên của một đảng chính trị miễn là họ đáp ứng các tiêu chuẩn pháp lý. Ứng cử viên đó sẽ bị mất tư cách nếu sau cuộc bầu cử Hạ viện, đảng đề cử họ không giành được ít nhất 5% trong tổng số 500 ghế của Hạ viện.

Một ứng cử viên sẽ trở thành Thủ tướng nếu dành được 50% + 1 phiếu của Quốc hội (gồm Hạ viện và Thượng viện). Quốc hội Thái Lan gồm 750 ghế (500 Hạ viện và 250 Thượng viện), như vậy một ứng cử viên sẽ cần phải có 376 phiếu ủng hộ để được bầu làm Thủ tướng.

Tuy nhiên, với việc phần lớn các thượng nghị sĩ do NCPO thân quân đội chỉ định, điều khoản này đã giúp cho Tướng Prayut Chan-ocha, người tiến hành cuộc đảo chính năm 2014 lật đổ chính quyền của bà Yingluck Shinawatra và nắm giữ chức Thủ tướng tạm quyền Thái Lan từ năm 2014 - 2019, dễ dàng giành chiến thắng trong cuộc bầu chọn thủ tướng mới.

Nghị viện thế giới

insights.gostudent.org
Quốc tế

Định hướng cho giáo dục tại nhà

Dự luật Về sự phát triển toàn diện của trẻ em và nhà trường đang trở thành tâm điểm trong các cuộc thảo luận về giáo dục tại Vương quốc Anh. Một trong những nội dung được quan tâm là các quy định mới liên quan đến giáo dục tại nhà (home schooling).

teachaway.com
Quốc tế

Xây dựng môi trường giảng dạy lý tưởng và bền vững

Dự luật Về phát triển toàn diện của trẻ em và trường học đánh dấu bước ngoặt trong nâng cao chất lượng giáo dục tại Vương quốc Anh, trong đó đặc biệt chú trọng đến đội ngũ giáo viên thông qua các cải cách sâu rộng về đào tạo chuyên môn, chế độ lương thưởng và điều kiện làm việc, nhằm xây dựng một môi trường giảng dạy lý tưởng và bền vững.

Nguồn: The Independent
Quốc tế

Sẽ có những thay đổi bước ngoặt

Dự luật Về sự phát triển toàn diện của trẻ em và nhà trường, vừa được trình lên Nghị viện Vương quốc Anh tháng 12.2024, là bước tiến quan trọng trong quá trình cải cách hệ thống giáo dục và bảo vệ trẻ em tại xứ sở sương mù, nhằm bảo đảm mọi trẻ em đều nhận được nền giáo dục chất lượng, an toàn và được bảo vệ tối đa, đặc biệt là những trẻ em có hoàn cảnh khó khăn hoặc có nhu cầu giáo dục đặc biệt.

Nguyên nhân và hệ quả chính trị
Nghị viện thế giới

Nguyên nhân và hệ quả chính trị

Chiều ngày 14.12, phe đối lập Hàn Quốc đã thành công thúc đẩy Quốc hội thông qua kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol, đưa ông trở thành vị tổng thống thứ ba bị luận tội trong lịch sử Hàn Quốc. Kiến nghị luận tội được thông qua với 204 phiếu thuận, 85 phiếu chống, 3 phiếu trắng và 8 phiếu không hợp lệ trong tổng số 300 phiếu. Như vậy có tới 13 nghị sĩ đảng cầm quyền bỏ phiếu chống lại Tổng thống Yoon. Câu hỏi đặt ra hiện nay là điều gì sẽ xảy ra tiếp theo và quyết định này ảnh hưởng như thế nào đến tương lai của đất nước.

Để không ai đứng trên luật pháp
Nghị viện thế giới

Để không ai đứng trên luật pháp

Hàn Quốc là một trong số ít quốc gia theo mô hình chính thể tổng thống quy định về thủ tục luận tội người đứng đầu. Cùng với Mỹ, quy định này trong Hiến pháp Hàn Quốc nhằm bảo đảm không có cá nhân nào đứng trên luật pháp và mọi quan chức đều phải tuân theo pháp quyền. Tuy nhiên, thủ tục luận tội Tổng thống cần thông qua ba bước khá ngặt nghèo. Việc quy định chặt chẽ như vậy nhằm bảo đảm các phe phái không lợi dụng quy trình luận tội để phục vụ những mục đích chính trị.

ITN
Nghị viện thế giới

Triết lý lấy con người làm trung tâm

Singapore, quốc gia nhỏ bé không chỉ được biết đến nhờ GDP bình quân đầu người cao mà còn nhờ vào nền công vụ minh bạch, hiệu quả và lấy con người làm trung tâm. Với khoảng 152.000 nhân sự tại 16 bộ và hơn 50 cục tác vụ (statutory board), đảo quốc sư tử đã xây dựng một mô hình công vụ dựa trên nguyên tắc sáng tạo, bền vững và hướng đến sự phát triển toàn diện.

todayonline.com
Nghị viện thế giới

Tinh giản biên chế để tối ưu hóa nguồn nhân lực

Nổi tiếng với bộ máy hành chính gọn nhẹ và hiệu quả, nền hành chính công vụ của Singapore đã trở thành hình mẫu tiêu biểu của quá trình tối ưu hóa nguồn nhân lực công. Với tầm nhìn chiến lược và tư duy đổi mới, đảo quốc sư tử đã triển khai một loạt chính sách cải cách nhằm tinh giản biên chế, nâng cao năng suất, đồng thời duy trì chất lượng dịch vụ công hiệu quả hàng đầu. Những bước đi này không chỉ thể hiện tư duy quản lý hiện đại, mà còn mang lại nhiều bài học quý giá cho các nhà hoạch định chính sách toàn cầu.

Nguồn: ITN
Nghị viện thế giới

Lương công chức - chìa khóa cho mọi cải cách

Singapore từ lâu được nhìn nhận như hình mẫu toàn cầu về việc xây dựng một hệ thống công vụ minh bạch, hiệu quả và có sức hút mạnh mẽ đối với nhân tài. Thành công này không chỉ đến từ những biện pháp cải cách táo bạo, mà còn nằm ở chiến lược cốt lõi: chính sách lương thưởng công chức. Đây được xem là nền tảng vững chắc và "chìa khóa vàng" thúc đẩy mọi thay đổi, từ nâng cao hiệu suất làm việc đến củng cố lòng tin của xã hội vào bộ máy công quyền.

Vai trò của vị “nhạc trưởng” trong điều hành thảo luận
Nghị viện thế giới

Vai trò của vị “nhạc trưởng” trong điều hành thảo luận

Trong phiên thảo luận tại Viện Đại biểu (Hạ viện), Chủ tịch Hạ viện là người chủ tọa phiên họp và không được phép tham gia phát biểu tranh luận. Thời gian phát biểu của từng nghị sĩ trong quá trình thảo luận không bị Hạ viện khống chế, mà tùy thuộc vào sự điều hành của Chủ tịch Hạ viện. Vì thế có thể nói, ở vị trí này, người chủ tọa đóng vai trò như một vị "nhạc trưởng" chỉ huy dàn nhạc, điều khiển tiết tấu của cuộc thảo luận.

Quyền lực của Quốc hội qua các bản Hiến pháp
Nghị viện thế giới

Quyền lực của Quốc hội qua các bản Hiến pháp

Quốc hội Nhật Bản kể từ thời Hiến pháp Minh Trị cho đến sau khi Hiến pháp năm 1947 được ban hành, đã trải qua quá trình thay đổi và phát triển, với cơ cấu và quyền lực không ngừng được đổi mới, củng cố, khẳng định vị thế của cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất.

Tinh gọn, linh hoạt và hiệu quả
Nghị viện thế giới

Tinh gọn, linh hoạt và hiệu quả

Nhật Bản, một quốc gia nổi tiếng với nền kinh tế phát triển và sự ổn định chính trị, sở hữu một hệ thống pháp luật được thiết kế chặt chẽ, gọn gàng và đặc biệt hiệu quả. Các chuyên gia pháp luật trên thế giới đánh giá, phong cách làm luật của Nhật Bản không chỉ phản ánh tư duy tổ chức khoa học mà còn thể hiện tính linh hoạt để thích nghi với thay đổi của thời đại.

Nét chung và riêng từ mô hình Westminster
Nghị viện thế giới

Nét chung và riêng từ mô hình Westminster

Cơ quan lập pháp Singapore là một nét biến thể độc đáo của mô hình Nghị viện Westminster của Anh quốc khi vẫn giữ phần lớn những đặc trưng của mô hình này song lại là cơ quan lập pháp đơn viện với các nghị sĩ không chỉ là do dân bầu mà còn có nghị sĩ được chỉ định.

Quốc hội đồng hành với Chính phủ
Nghị viện thế giới

Quốc hội đồng hành với Chính phủ

Để bảo đảm sự giám sát hiệu quả của Quốc hội đối với Chính phủ, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến ngân sách và các chính sách quan trọng, hệ thống các Ủy ban Thường trực liên quan đến các bộ (DRSC) đã được thành lập. Với vai trò chính là đưa ra những khuyến nghị và gợi ý chính sách, hệ thống này đã chứng tỏ vai trò đồng hành của Quốc hội với Chính phủ.

Vai trò giám sát "túi tiền" của Nhân dân
Nghị viện thế giới

Vai trò giám sát "túi tiền" của Nhân dân

Một phần thiết yếu của hệ thống giám sát Quốc hội là bảo đảm trách nhiệm giải trình của cơ quan hành pháp trước cơ quan lập pháp và quyền của Quốc hội trong việc giám sát cách thức hoạt động của cơ quan hành pháp. Một trong những công cụ quan trọng để Quốc hội thực hiện chức năng đó là giám sát “túi tiền” của Chính phủ.

Nguồn: ITN
Nghị viện thế giới

Định hướng lại cách tiếp cận đúng đắn

Tuần trước, các nhà lập pháp Trung Quốc đã thực hiện bước đi quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của trẻ em trong độ tuổi mầm non khi thông qua Luật Giáo dục mầm non mang tính đột phá. Được Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân toàn quốc phê chuẩn, luật sẽ có hiệu lực từ 1.6.2025. Với 85 điều khoản chia thành 9 chương, văn bản pháp lý này hướng tới mục tiêu mở rộng, nâng cao chất lượng và tính phổ cập của giáo dục mầm non, đồng thời giảm thiểu bất bình đẳng và thúc đẩy mô hình giáo dục theo hướng phục vụ công ích.

ITN
Nghị viện thế giới

Cải cách toàn diện chính sách tuyển dụng và phúc lợi cho giáo viên

Đội ngũ giáo viên mầm non giữ vai trò then chốt trong sự phát triển trí tuệ và nhân cách trẻ nhỏ, nhưng đang phải đối mặt với nhiều bất cập về thu nhập, phúc lợi và cơ hội nghề nghiệp. Để khắc phục, Luật Giáo dục mầm non mới được ban hành nhằm nâng cao điều kiện làm việc và chế độ đãi ngộ cho giáo viên, nhấn mạnh nguyên tắc "cùng công việc, cùng mức lương", áp dụng cho tất cả giáo viên, bất kể giáo viên trong hay ngoài biên chế.