Cơ chế luận tội tổng thống ở Hàn Quốc

Những vụ luận tội tổng thống trong lịch sử Hàn Quốc

Kể từ thập niên 1980 đến nay, mới chỉ có hai tổng thống Hàn Quốc từng đối mặt với thủ tục luận tội vì những lý do khác nhau, từ tham nhũng đến lạm quyền. Dưới đây là hai trường hợp từng làm rúng động chính trường xứ sở kim chi.

Park Geun-hye: Tổng thống đầu tiên bị phế truất bằng luận tội

Vào ngày 9.12.2016, Tổng thống Hàn Quốc khi đó là bà Park Geun-hye đã bị Quốc hội luận tội sau khi bị cáo buộc tham nhũng, lạm quyền và liên quan đến vụ bê bối của người bạn thân Choi Soon-sil, người bị cáo buộc thao túng chính sách quốc gia và nhận hối lộ từ các tập đoàn lớn. 234 thành viên trong số 300 thành viên của Quốc hội đã bỏ phiếu luận tội và tạm thời đình chỉ quyền hạn và nhiệm vụ của Tổng thống Park. Con số này vượt quá ngưỡng quy định của Hiến pháp là 2/3 tổng số nghị sĩ nhất trí với kiến nghị luận tội. Kết quả cho thấy hơn một nửa trong số 128 nhà lập pháp trong đảng Saenuri của Park đã ủng hộ việc luận tội bà.

Sau khi Tổng thống Park bị luận tội, Thủ tướng khi đó là ông Hwang Kyo-ahn đã trở thành quyền Tổng thống trong khi chờ đợi Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc ra phán quyết cuối cùng.

z6126828213901-6fb6276b9d444f99b3d91225334888f2.jpg
Cựu Tổng thống Park Geun-hye phát biểu trước Quốc hội năm 2016. Ảnh: Korea Times

Trong phán quyết ngày 10.3.2017, toàn bộ 8 thẩm phán của Tòa án Tối cao đã nhất trí duy trì bản luận tội và cách chức bà Park.

Một năm sau đó, bà park đã bị kết án 24 năm tù sau khi bị kết tội lạm dụng quyền lực. Sau đó, mức án này được nâng lên 25 năm và khoản tiền phạt 20 tỷ won (17,86 triệu USD) sau khi các công tố viên kháng cáo.

Vào năm 2021, Tổng thống Moon Jae-in đã ân xá cho bà Park Geun-hye vì lý do sức khỏe của bà giảm sút. Cuối cùng, bà đã được trả tự do và sau đó trở về nhà vào tháng 3.2022.

Roh Moo-hyun: Từ “quý ngài trong sạch” đến cái kết thương tâm

Ông Roh Moo-hyun là Tổng thống Hàn Quốc đầu tiên bị Quốc hội luận tội. Tuy nhiên, sự nghiệp chính trị và uy tín cả đời của ông lại không phải kết thúc do vụ luận tội ở Quốc hội.

Kể từ khi lên nắm quyền, Tổng thống Roh Moo-hyun đã phải đối mặt với nhiều thách thức. Tuy nhiên, ông quyết tâm chống tham nhũng trong chính phủ và cải cách hành chính. Điều này khiến ông vấp phải nhiều phản đối, đặc biệt là từ giới chức công tố và đảng Đại dân tộc đối lập (theo đường lối bảo thủ). Năm 2003, Roh Moo-hyun và nhiều nghị sĩ ủng hộ ông rời khỏi đảng Dân chủ thiên niên kỷ để thành lập đảng mới - đảng Uri (tạm dịch là “đảng của chúng ta”).

Tháng 3.2004, Quốc hội Hàn Quốc, khi đó do đảng Đại dân tộc đối lập chiếm đa số, đã bỏ phiếu luận tội Tổng thống Roh Moo-hyun. Phe đối lập cho rằng, Roh Moo-hyun đã không công bằng và vi phạm luật bầu cử khi công khai ủng hộ đảng Uri với tư cách là Tổng thống. Ông Roh Moo-hyun bị đình chỉ chức vụ trong vòng 2 tháng, quyền hành pháp tạm thời chuyển giao cho Thủ tướng Goh Kun.

Tuy nhiên, vào thời điểm đó, người dân đã xuống đường biểu tình, phản đối hành động của Quốc hội để bảo vệ ông Roh. Chỉ riêng ngày 13.3.2004, ở Seoul, đã có khoảng 70.000 người dân tham gia biểu tình, kêu gọi “vô hiệu bản luận tội, bảo vệ nền dân chủ”.

Ngày 14.5.2004, Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc hủy bỏ quyết định luận tội của Quốc hội. Tổng thống Roh được phục chức. Tỷ lệ ủng hộ ông từ 30% tăng lên 50%. Các nghị sĩ của đảng Uri cũng nhận được sự ủng hộ lớn từ công chúng.

Năm 2008, ông Roh Moo-hyun kết thúc nhiệm kỳ Tổng thống; sau khi chuyển giao quyền lực cho Tổng thống Lee Myung-bak, ông Roh Moo-hyun cùng vợ đã lái xe thẳng về quê nhà ở làng Bongha, cách thủ đô Seoul khoảng 450km. Hành động của ông Roh đã phá vỡ tiền lệ trước đây, khi các Tổng thống Hàn Quốc về hưu thường sống trong dinh thự ở Seoul, có đội ngũ an ninh bảo vệ nghiêm ngặt.

Bongha - ngôi làng hẻo lánh với khoảng 120 người sinh sống (vào năm 2008) - đã trở thành điểm thu hút khách du lịch nhờ sự hiện diện của ông Roh. Mặc dù đã rời nhiệm sở, Roh Moo-hyun vẫn được nhiều người dân yêu mến vì lối sống bình dị, thân thiện. Ở làng Bongha, ông Roh có một trang trại nuôi vịt, hàng ngày tiếp khách ghé thăm, đi câu cá, leo núi và đi dạo. Cựu Tổng thống cũng điều hành một trang web tên “Dân chủ 2.0” để thúc đẩy các cuộc thảo luận lành mạnh về chính trị - pháp luật.

Ông Roh Moo-hyun có biệt danh là “Mr. Clean” (quý ngài trong sạch). Sau khi ông nghỉ hưu, mỗi tuần có hàng trăm chiếc ô tô, xe bus chở du khách đến làng Bongha. Họ hy vọng được gặp ông và nghe cựu Tổng thống nói chuyện. Một số cha mẹ còn mang con đến nhà Roh Moo-hyun để được ông cầu phúc. “Việc một cựu Tổng thống có sức hút mạnh mẽ đến vậy là điều chưa từng có trong lịch sử Hàn Quốc”, New York Times bình luận.

Cuối năm 2008, sóng gió bắt đầu ập đến gia đình cựu Tổng thống. Park Yeon Cha - chủ tịch Tập đoàn da giày Tae Kwang, sau khi bị bắt vì tội trốn thuế, đã tố cáo Tổng thống Roh (khi còn tại vị) đã nhận hối lộ của ông ta. Cựu Tổng thống Roh Moo-hyun bác bỏ mọi cáo buộc rằng ông nhận tiền hối lộ. Cuộc điều tra tham nhũng nhằm vào cựu Tổng thống Roh Moo-hyun đã làm “rúng động” Hàn Quốc. Dư luận hướng “búa rìu” vào Roh, cho rằng ông chỉ giả vờ trong sạch.

Tháng 4.2009, ông Roh Moo-hyun bị truy tố với cáo buộc nhận hối lộ. Phát biểu khi trình diện trước cơ quan công tố, ông nói: “Tôi không còn mặt mũi nào để đối mặt với người dân. Tôi xin lỗi vì đã làm mọi người thất vọng”. Tuy nhiên, ông vẫn kiên quyết phủ nhận các cáo buộc rằng ông có nhận hối lộ.

Vào ngày 23.5.2009, ông nói với vệ sĩ riêng là muốn leo núi một mình và được cho là đã nhảy xuống từ trên núi. Cựu Tổng thống nhanh chóng được đưa tới bệnh viện, nhưng qua đời do chấn thương sọ não. Cảnh sát đã xác nhận cái chết của ông là do tự tử. Theo cảnh sát, trước khi có ý định tự tử, ông Roh đã bật máy tính và gõ một bức thư tuyệt mệnh: “Tôi thật sự quá xấu hổ. Tôi càng xấu hổ hơn trước những người đã tin tưởng và ủng hộ tôi. Tôi thành thật xin lỗi. Nhưng tôi hoàn toàn trong sạch. Lịch sử sẽ phán xét tôi”.

Cái chết bất ngờ của cựu Tổng thống Roh Moo-huyn khiến cả Hàn Quốc bàng hoàng và đau đớn. Dư luận một lần nữa “đảo chiều”, cho rằng ông Roh hoàn toàn trong sạch và bị bức ép đến mức phải tự tử. Vài giờ sau khi ông Roh qua đời, Bộ trưởng Tư pháp Hàn Quốc Kim Kyung-han tuyên bố khép lại điều tra đối với cựu Tổng thống Roh Moo-huyn và gia đình ông.

Ý kiến bạn đọc

Nghị viện thế giới

insights.gostudent.org
Quốc tế

Định hướng cho giáo dục tại nhà

Dự luật Về sự phát triển toàn diện của trẻ em và nhà trường đang trở thành tâm điểm trong các cuộc thảo luận về giáo dục tại Vương quốc Anh. Một trong những nội dung được quan tâm là các quy định mới liên quan đến giáo dục tại nhà (home schooling).

teachaway.com
Quốc tế

Xây dựng môi trường giảng dạy lý tưởng và bền vững

Dự luật Về phát triển toàn diện của trẻ em và trường học đánh dấu bước ngoặt trong nâng cao chất lượng giáo dục tại Vương quốc Anh, trong đó đặc biệt chú trọng đến đội ngũ giáo viên thông qua các cải cách sâu rộng về đào tạo chuyên môn, chế độ lương thưởng và điều kiện làm việc, nhằm xây dựng một môi trường giảng dạy lý tưởng và bền vững.

Nguồn: The Independent
Quốc tế

Sẽ có những thay đổi bước ngoặt

Dự luật Về sự phát triển toàn diện của trẻ em và nhà trường, vừa được trình lên Nghị viện Vương quốc Anh tháng 12.2024, là bước tiến quan trọng trong quá trình cải cách hệ thống giáo dục và bảo vệ trẻ em tại xứ sở sương mù, nhằm bảo đảm mọi trẻ em đều nhận được nền giáo dục chất lượng, an toàn và được bảo vệ tối đa, đặc biệt là những trẻ em có hoàn cảnh khó khăn hoặc có nhu cầu giáo dục đặc biệt.

ITN
Nghị viện thế giới

Triết lý lấy con người làm trung tâm

Singapore, quốc gia nhỏ bé không chỉ được biết đến nhờ GDP bình quân đầu người cao mà còn nhờ vào nền công vụ minh bạch, hiệu quả và lấy con người làm trung tâm. Với khoảng 152.000 nhân sự tại 16 bộ và hơn 50 cục tác vụ (statutory board), đảo quốc sư tử đã xây dựng một mô hình công vụ dựa trên nguyên tắc sáng tạo, bền vững và hướng đến sự phát triển toàn diện.

todayonline.com
Nghị viện thế giới

Tinh giản biên chế để tối ưu hóa nguồn nhân lực

Nổi tiếng với bộ máy hành chính gọn nhẹ và hiệu quả, nền hành chính công vụ của Singapore đã trở thành hình mẫu tiêu biểu của quá trình tối ưu hóa nguồn nhân lực công. Với tầm nhìn chiến lược và tư duy đổi mới, đảo quốc sư tử đã triển khai một loạt chính sách cải cách nhằm tinh giản biên chế, nâng cao năng suất, đồng thời duy trì chất lượng dịch vụ công hiệu quả hàng đầu. Những bước đi này không chỉ thể hiện tư duy quản lý hiện đại, mà còn mang lại nhiều bài học quý giá cho các nhà hoạch định chính sách toàn cầu.

Nguồn: ITN
Nghị viện thế giới

Lương công chức - chìa khóa cho mọi cải cách

Singapore từ lâu được nhìn nhận như hình mẫu toàn cầu về việc xây dựng một hệ thống công vụ minh bạch, hiệu quả và có sức hút mạnh mẽ đối với nhân tài. Thành công này không chỉ đến từ những biện pháp cải cách táo bạo, mà còn nằm ở chiến lược cốt lõi: chính sách lương thưởng công chức. Đây được xem là nền tảng vững chắc và "chìa khóa vàng" thúc đẩy mọi thay đổi, từ nâng cao hiệu suất làm việc đến củng cố lòng tin của xã hội vào bộ máy công quyền.

Vai trò của vị “nhạc trưởng” trong điều hành thảo luận
Nghị viện thế giới

Vai trò của vị “nhạc trưởng” trong điều hành thảo luận

Trong phiên thảo luận tại Viện Đại biểu (Hạ viện), Chủ tịch Hạ viện là người chủ tọa phiên họp và không được phép tham gia phát biểu tranh luận. Thời gian phát biểu của từng nghị sĩ trong quá trình thảo luận không bị Hạ viện khống chế, mà tùy thuộc vào sự điều hành của Chủ tịch Hạ viện. Vì thế có thể nói, ở vị trí này, người chủ tọa đóng vai trò như một vị "nhạc trưởng" chỉ huy dàn nhạc, điều khiển tiết tấu của cuộc thảo luận.

Quyền lực của Quốc hội qua các bản Hiến pháp
Nghị viện thế giới

Quyền lực của Quốc hội qua các bản Hiến pháp

Quốc hội Nhật Bản kể từ thời Hiến pháp Minh Trị cho đến sau khi Hiến pháp năm 1947 được ban hành, đã trải qua quá trình thay đổi và phát triển, với cơ cấu và quyền lực không ngừng được đổi mới, củng cố, khẳng định vị thế của cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất.

Tinh gọn, linh hoạt và hiệu quả
Nghị viện thế giới

Tinh gọn, linh hoạt và hiệu quả

Nhật Bản, một quốc gia nổi tiếng với nền kinh tế phát triển và sự ổn định chính trị, sở hữu một hệ thống pháp luật được thiết kế chặt chẽ, gọn gàng và đặc biệt hiệu quả. Các chuyên gia pháp luật trên thế giới đánh giá, phong cách làm luật của Nhật Bản không chỉ phản ánh tư duy tổ chức khoa học mà còn thể hiện tính linh hoạt để thích nghi với thay đổi của thời đại.

Nét chung và riêng từ mô hình Westminster
Nghị viện thế giới

Nét chung và riêng từ mô hình Westminster

Cơ quan lập pháp Singapore là một nét biến thể độc đáo của mô hình Nghị viện Westminster của Anh quốc khi vẫn giữ phần lớn những đặc trưng của mô hình này song lại là cơ quan lập pháp đơn viện với các nghị sĩ không chỉ là do dân bầu mà còn có nghị sĩ được chỉ định.

Quốc hội đồng hành với Chính phủ
Nghị viện thế giới

Quốc hội đồng hành với Chính phủ

Để bảo đảm sự giám sát hiệu quả của Quốc hội đối với Chính phủ, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến ngân sách và các chính sách quan trọng, hệ thống các Ủy ban Thường trực liên quan đến các bộ (DRSC) đã được thành lập. Với vai trò chính là đưa ra những khuyến nghị và gợi ý chính sách, hệ thống này đã chứng tỏ vai trò đồng hành của Quốc hội với Chính phủ.

Vai trò giám sát "túi tiền" của Nhân dân
Nghị viện thế giới

Vai trò giám sát "túi tiền" của Nhân dân

Một phần thiết yếu của hệ thống giám sát Quốc hội là bảo đảm trách nhiệm giải trình của cơ quan hành pháp trước cơ quan lập pháp và quyền của Quốc hội trong việc giám sát cách thức hoạt động của cơ quan hành pháp. Một trong những công cụ quan trọng để Quốc hội thực hiện chức năng đó là giám sát “túi tiền” của Chính phủ.

Nguồn: ITN
Nghị viện thế giới

Định hướng lại cách tiếp cận đúng đắn

Tuần trước, các nhà lập pháp Trung Quốc đã thực hiện bước đi quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của trẻ em trong độ tuổi mầm non khi thông qua Luật Giáo dục mầm non mang tính đột phá. Được Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân toàn quốc phê chuẩn, luật sẽ có hiệu lực từ 1.6.2025. Với 85 điều khoản chia thành 9 chương, văn bản pháp lý này hướng tới mục tiêu mở rộng, nâng cao chất lượng và tính phổ cập của giáo dục mầm non, đồng thời giảm thiểu bất bình đẳng và thúc đẩy mô hình giáo dục theo hướng phục vụ công ích.

ITN
Nghị viện thế giới

Cải cách toàn diện chính sách tuyển dụng và phúc lợi cho giáo viên

Đội ngũ giáo viên mầm non giữ vai trò then chốt trong sự phát triển trí tuệ và nhân cách trẻ nhỏ, nhưng đang phải đối mặt với nhiều bất cập về thu nhập, phúc lợi và cơ hội nghề nghiệp. Để khắc phục, Luật Giáo dục mầm non mới được ban hành nhằm nâng cao điều kiện làm việc và chế độ đãi ngộ cho giáo viên, nhấn mạnh nguyên tắc "cùng công việc, cùng mức lương", áp dụng cho tất cả giáo viên, bất kể giáo viên trong hay ngoài biên chế.

Nguồn: ITN
Nghị viện thế giới

Giáo dục nâng cao từ cấp mầm non và những hệ lụy

Giáo dục mầm non không chỉ là nền tảng giúp trẻ phát triển kỹ năng và nhận thức cơ bản, mà còn là giai đoạn quan trọng xây dựng nền tảng học tập lâu dài và nhân cách của trẻ. Tại Trung Quốc, giáo dục mầm non được coi là dịch vụ phúc lợi công thiết yếu, được nhà nước chú trọng đầu tư và quản lý. Từ những năm 1950, khi Hội đồng Nhà nước đưa ra những quyết định đầu tiên về cải cách hệ thống giáo dục, giáo dục mầm non đã bắt đầu phát triển có hệ thống và tổ chức rõ ràng.

Luật Điện lực mới của Jordan: Khuyến khích đầu tư vào lưu trữ năng lượng
Quốc tế

Luật Điện lực mới của Jordan: Khuyến khích đầu tư vào lưu trữ năng lượng

Jordan vừa ban hành Luật Điện lực mới, thay thế luật cũ có hiệu lực từ năm 2002, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong chính sách năng lượng của quốc gia Trung Đông. Luật này thúc đẩy mô hình hợp tác công-tư (PPP), khuyến khích đầu tư vào các cơ sở lưu trữ năng lượng và dự án hydro xanh nhằm tăng cường tính tự chủ năng lượng, hỗ trợ phát triển bền vững và hiện đại hóa lĩnh vực điện lực của Jordan.

Ấn Độ: Hàng rào pháp lý nghiêm minh để trả lại không gian an toàn cho trẻ
Nghị viện thế giới

Ấn Độ: Hàng rào pháp lý nghiêm minh để trả lại không gian an toàn cho trẻ

Mặc dù internet mang lại nhiều lợi ích, nhưng thời gian sử dụng gia tăng cũng đồng nghĩa với việc nguy cơ trẻ em bị dụ dỗ trực tuyến trở nên nghiêm trọng hơn. Trong bối cảnh tấn công trực tuyến và xâm hại trẻ em qua mạng ngày càng tinh vi, Ấn Độ đã đưa ra những chiến lược bảo vệ hiệu quả và khuyến khích việc hiểu biết đầy đủ về vấn đề này.