Giữ nguyên lãi suất cơ bản
Đúng như dự đoán, các nhà hoạch định chính sách đã giữ nguyên lãi suất cơ bản ở mức khoảng 5,25-5,5%, mức cao nhất trong vòng 23 năm qua. Tỷ lệ này vẫn được duy trì ở mức này kể từ tháng 7 năm ngoái, sau khi Fed tăng lãi suất 11 lần để hạn chế hoạt động vay và chi tiêu cũng như hạ nhiệt lạm phát. Việc cắt giảm lãi suất của Fed, theo thời gian, sẽ làm giảm chi phí cho vay đối với người tiêu dùng, những người đã phải đối mặt với mức lãi suất cao đối với các khoản thế chấp, cho vay mua ô tô, thẻ tín dụng và các hình thức vay khác.
Chỉ cắt giảm lãi suất 1 lần
Ngoài ra, Fed cũng dự báo chỉ giảm lãi suất một lần năm nay, điều chỉnh mạnh so với dự báo trước đó. Tại cuộc họp vào tháng 3, Fed dự báo sẽ có 3 lần giảm lãi suất trong năm nay, với tổng lượng giảm 0,75 điểm phần trăm, nhưng sau cuộc họp hôm 12.6, Fed dự báo chỉ đưa ra một lần cắt giảm lãi suất duy nhất bởi họ cho rằng lạm phát mặc dù đã hạ nhiệt trong hai tháng qua, nhưng vẫn tiếp tục tăng cao.
Trong một tuyên bố được đưa ra sau cuộc họp kéo dài hai ngày, Fed cho biết nền kinh tế đang tăng trưởng với tốc độ vững chắc, trong khi hoạt động tuyển dụng vẫn “vẫn mạnh mẽ”. Các quan chức tài chính cũng lưu ý rằng trong những tháng gần đây đã có thêm tiến bộ “khiêm tốn” hướng tới mục tiêu lạm phát 2%. Đó là một đánh giá tích cực hơn so với cuộc họp trước đó của Fed vào ngày 1.5.
Tuy nhiên, Ngân hàng Trung ương cho rằng cần cải thiện hơn nữa về con số lạm phát. Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết tại cuộc họp báo sau khi cuộc họp của Fed kết thúc: “Chúng ta cần có thêm dữ liệu tốt để củng cố niềm tin rằng lạm phát đang tiến triển bền vững ở mức 2%”.
Dự báo cắt giảm lãi suất phản ánh ước tính riêng của 19 nhà hoạch định chính sách. Fed cho biết 8 quan chức dự kiến sẽ có 2 lần cắt giảm lãi suất. 7 quan chức dự đoán 1 lần cắt giảm trong khi 4 trong số các nhà hoạch định chính sách cho rằng sẽ không có đợt cắt giảm nào trong năm nay.
Tuy nhiên, các nhà hoạch định đều nhất trí cho rằng, thời gian biểu cắt giảm lãi suất của Fed “sẽ phụ thuộc vào dữ liệu kinh tế thời gian tới”. Những dự báo mới nhất của Fed không hề cố định về mặt thời gian. Các nhà hoạch định chính sách thường xuyên sửa đổi kế hoạch cắt giảm lãi suất - hoặc tăng lãi suất - tùy thuộc vào mức độ tăng trưởng kinh tế và lạm phát diễn biến theo thời gian.
Dữ liệu kinh tế tích cực
Ngày 12.6, Bộ Lao động Mỹ báo cáo rằng lạm phát đã giảm trong tháng 5, là tháng giảm thứ hai liên tiếp, một dấu hiệu nhiều hy vọng cho thấy, tình trạng tăng giá cả hồi đầu năm nay có thể đã qua. Chỉ số giá tiêu dùng cốt lõi (không bao gồm chi phí năng lượng và thực phẩm dễ biến động) chỉ tăng 0,2% so với tháng 4, mức tăng nhỏ nhất kể từ tháng 10 năm ngoái. So với một năm trước, CPI lõi tăng 3,4%, mức tăng nhẹ nhất trong ba năm qua, đều thấp hơn 0,1 điểm phần trăm so với mức dự báo tương ứng lần lượt là 0,3% và 3,5%.
Cả CPI toàn phần và CPI lõi đều thấp hơn so với dự báo, nhưng lạm phát ở nhóm nhà ở tăng 0,4% trong tháng và tăng 5,4% so với cùng kỳ năm ngoái, mạnh hơn so với kỳ vọng. Các số liệu liên quan đến nhóm nhà ở vốn dĩ là một lực lượng “ngoan cố” mà Fed phải đối đầu trong cuộc chiến chống lạm phát của Fed. Nhóm này cũng chiếm một tỷ trọng lớn trong rổ hàng hoá - dịch vụ CPI.
Tuy nhiên, tốc độ tăng của giá cả được kiểm soát chủ yếu do giá năng lượng giảm 2% và giá thực phẩm chỉ tăng 0,1% so với tháng trước. Riêng ở nhóm năng lượng, giá khí đốt giảm 3,6%. Một dịch vụ khác có mức tăng giá khiêm tốn trong tháng 5 là nhóm bảo hiểm xe cộ, với mức tăng tháng 0,1% dù vẫn tăng hơn 20% so với cùng kỳ năm trước.
Lạc quan thận trọng
Mặc dù lạm phát đã giảm từ mức đỉnh 9,1% cách đây hai năm nhưng con số này vẫn ở mức cao so với mong muốn của Fed. Các nhà hoạch định chính sách hiện phải đối mặt với nhiệm vụ tế nhị là giữ lãi suất đủ cao để làm chậm chi tiêu và hạ nhiệt lạm phát cao mà không làm nền kinh tế chệch hướng.
Chính sách lãi suất của Fed trong vài tháng tới cũng có thể tác động đến cuộc đua vào Nhà Trắng. Mặc dù tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp 4%, quá trình tuyển dụng tăng mạnh và người tiêu dùng tiếp tục chi tiêu, nhưng các cử tri nhìn chung vẫn có cái nhìn bi quan về tình hình kinh tế dưới thời Tổng thống Joe Biden. Phần lớn là do giá cả vẫn cao hơn nhiều so với trước khi đại dịch xảy ra. Lãi suất cao tạo thêm gánh nặng tài chính.
Lạm phát đã hạ nhiệt đều đặn trong nửa cuối năm ngoái, làm dấy lên hy vọng rằng Fed có thể đạt được một cú “hạ cánh mềm” hiếm có, nhờ đó cơ quan này sẽ tìm cách chế ngự lạm phát thông qua việc tăng lãi suất mà không gây ra suy thoái kinh tế. Tuy nhiên, lạm phát đã tăng cao bất ngờ trong ba tháng đầu năm nay, làm trì hoãn kế hoạch cắt giảm lãi suất như kỳ vọng của Fed và có khả năng cản trở việc hạ cánh nhẹ nhàng.
Tháng trước, Christopher Waller, một thành viên có ảnh hưởng trong Hội đồng Thống đốc Fed, cho biết cần đợi “dữ liệu lạm phát tích cực trong vài tháng nữa” trước khi xem xét khả năng cắt giảm lãi suất. Mặc dù Waller không nêu rõ dữ liệu tích cực là ở mức bao nhiêu, nhưng các nhà kinh tế cho rằng lạm phát cơ bản phải ở mức 0,2% hoặc thấp hơn mỗi tháng.
Khi được hỏi tại cuộc họp báo về sự cần thiết của việc cắt giảm lãi suất, Powell nói: “Nếu tiếp tục siết chặt chính sách lãi suất, nền kinh tế suy yếu thực sự”. Mặc dù nền kinh tế đã “nỗ lực” tăng trưởng bất chấp lãi suất cao mà Ngân hàng Trung ương đang áp dụng, Chủ tịch Fed nói rằng “sẽ vẫn phải giảm lãi suất để hỗ trợ đà tăng trưởng. Cho đến nay, Fed vẫn chưa phải làm vậy”.
Là một phần trong Báo cáo cập nhật hàng quý mà các nhà hoạch định chính sách đưa ra hôm 12.6, Bộ Lao động Mỹ dự đoán nền kinh tế sẽ tăng trưởng 2,1% trong năm nay và 2% vào năm 2025, giống như dự đoán hồi tháng 3. Báo cáo cũng dự kiến lạm phát cơ bản sẽ là 2,8% vào cuối năm nay, tăng so với dự báo trước đó là 2,6%. Tỷ lệ thất nghiệp sẽ duy trì ở mức 4% hiện tại vào cuối năm nay và tăng lên 4,2% vào cuối năm 2025.
Kỳ vọng rằng tỷ lệ thất nghiệp sẽ duy trì quanh mức thấp đó cho thấy các quan chức tin rằng mặc dù thị trường việc làm sẽ dần chậm lại nhưng về cơ bản vẫn khỏe mạnh.
Ông Powell cho biết: “Bằng rất nhiều biện pháp, thị trường lao động đã trở nên quá nóng cách đây hai năm và chúng tôi đã thấy thị trường đang quay trở lại trạng thái cân bằng tốt hơn nhiều giữa cung và cầu”.
