Dân khổ trăm bề
Ngày 18.8 vừa qua, một cuộc họp bàn về hướng giải quyết phần diện tích bị chồng lấn này tiếp tục được UBND hai tỉnh Kon Tum và Quảng Nam tổ chức. Dù diễn ra hết sức thẳng thắn song quan điểm của mỗi địa phương vẫn hết sức khác nhau và chưa thể đưa ra được tiếng nói chung cuối cùng.
Theo xác nhận của chính quyền hai địa phương, tổng diện tích khu vực chồng lấn lên đến gần 6.200 ha, với chiều dài toàn tuyến trên 10 km. Trong đó, tại địa phận xã Đắk Nên (huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum) hiện có 238 hộ dân (khoảng hơn 1.034 nhân khẩu) của thôn 3, xã Trà Vinh (huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam) đang sinh sống, canh tác. Vướng mắc này đã kéo dài rất nhiều năm. Từ năm 2008 - 2021, hai địa phương đã tổ chức nhiều cuộc họp song vẫn chưa thể thống nhất phương án giải quyết. Vấn đề này cũng đã được báo cáo Bộ Nội vụ.
Do đất của tỉnh này nhưng công dân của tỉnh kia nên khu vực này vẫn đang là vùng trũng về cơ sở hạ tầng với rất nhiều “không” như: Không điện, đường, trường, trạm, chợ và ngay cả sóng điện thoại cũng chưa được phủ sóng. Phần lớn các hộ dân vẫn ở cheo leo trên khu vực đồi núi cao, thiếu thụ hưởng các chính sách của nhà nước và 70% vẫn là hộ nghèo.
Vẫn chưa rõ hồi kết
Tại buổi làm việc vừa qua, Bí thư Đảng ủy xã Trà Vinh Nguyễn Công Tạ cho biết, người dân trong vùng chồng lấn mong muốn được ở lại làm ăn, sinh sống trên mảnh đất của cha ông để lại. Do vậy, nguyện vọng của họ là được giữ nguyên hộ khẩu Quảng Nam. “Mong rằng lãnh đạo hai tỉnh có phương án đề xuất với Trương ương sớm giải quyết để người dân không bị thiệt thòi”, ông Tạ nói.
Giám đốc Sở Nội vụ Quảng Nam Nguyễn Thị Kim Hoa thì đề xuất điều chỉnh khoảng 3.000 ha đất khu vực người dân đang sinh sống (thuộc địa phận xã Đắk Nên, Kon Tum) về xã Trà Vinh (huyện Nam Trà My, Quảng Nam) hoặc điều chỉnh lại hiện trạng đất theo lịch sử sinh sống lâu nay của người dân.
Tại buổi làm việc, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh cho biết: Người dân đang chịu thiệt thòi do không nhận được sự quan tâm, đầu tư. Trách nhiệm này có phần thuộc về cơ quan nhà nước. Theo ông Thanh, nếu chuyển hết (hơn 6.000 ha đất chồng lấn giữa hai tỉnh) về tỉnh Quảng Nam thì khó do vấn đề địa giới. Nhưng nếu đưa hơn 3.000 ha (đất người dân đang canh tác) về Quảng Nam sẽ hợp lý. Người dân ổn định thì mới thực hiện đầy đủ các chương trình mục tiêu quốc gia. “Nếu hai địa phương không giải quyết được, thì đề nghị Bộ Nội vụ và các ban, ngành đi kiểm tra thực tế, lấy ý kiến dân để có hướng giải quyết cụ thể”, ông Thanh đề xuất
Trước ý kiến trên, Chủ tịch UBND xã Đắk Nên Trần Thanh Minh lại cho rằng: Việc chuyển hơn 3.000 ha đất của địa phương vào xã Trà Vinh là không thể thực hiện được. Bởi, theo Chỉ thị 364-CT, địa giới hành chính đã được xác định năm 1991 rồi nên không thể chuyển. Mặc khác, đây là khu đất rất bằng phẳng, màu mỡ và hiện vẫn có người dân Đắk Nên canh tác, nếu chuyển phải xin ý kiến người dân địa phương.
Giám đốc Sở Nội vụ Kon Tum Nguyễn Văn Lân cũng bày tỏ lo ngại về việc không còn đủ điều kiện về diện tích để duy trì đơn vị hành chính nếu bàn giao hơn 3.000 ha đất từ xã Đắk Nên về xã Trà Vinh. Bởi, diện tích hiện tại của xã chỉ có hơn 11.000 ha. Do đó, hai địa phương cần tính toán để bảo đảm hài hòa về lợi ích.
Nói về vướng mắc trên, Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum Lê Ngọc Tuấn cho biết: Quan điểm của tỉnh là sớm có phương án thống nhất với mục tiêu cao nhất là tạo thuận lợi cho người dân. Nếu người dân thôn 3 xã Trà Vinh đồng ý về xã Đắk Nên (Kon Tum) thì tỉnh sẵn sàng đón nhận, tạo điều kiện xây dựng hạ tầng, hỗ trợ người dân phát triển kinh tế.
Theo ông Tuấn, việc điều chỉnh địa giới hành chính phải lấy ý kiến địa phương. Trước mắt, giao cho cơ quan chức năng hai tỉnh khảo sát thực tế đất đai và nguyện vọng của người dân để có sự đề xuất, phân chia cho hợp lý.
Trước đó, để giải quyết vướng mắc trên, Bộ Nội vụ đã có bốn văn bản hướng dẫn UBND hai tỉnh Quảng Nam và Kon Tum phối hợp giải quyết về địa giới hành chính khu vực giáp ranh giữa xã Trà Vinh và xã Đắk Nên. Trong đó, có nội dung yêu cầu thống nhất đánh giá bốn tính chất, gồm: Tính đầy đủ, tính chính xác, tính thống nhất và tính pháp lý của hồ sơ, bản đồ địa giới đã lập theo Chỉ thị số 364. Kết quả báo cáo về Bộ Nội vụ để có hướng xử lý.
Hiện tại, cả hai địa phương vẫn bảo vệ quan điểm của mình. Tỉnh Quảng Nam muốn giữ dân và nhận luôn hơn 3.000 ha đất. Trong khi đó, tỉnh Kon Tum lại muốn giữ đất và nếu người dân muốn nhập hộ khẩu vào tỉnh thì tỉnh sẵn sàng đón nhận. Sự việc vẫn chưa có hồi kết khiến đời sống hơn 1.000 nhân khẩu vẫn hết sức khó khăn do thiếu đi nguồn lực đầu tư và thụ hưởng các chính sách hỗ trợ của Nhà nước.
