Rồng luôn là một biểu tượng thiêng liêng trong tâm thức người Việt. Dưới thời quân chủ, rồng được suy tôn là biểu tượng của vương quyền, gắn liền với hình ảnh ông vua, là đỉnh cao của khái niệm quyền uy. Vì thế, hình ảnh của rồng thường được thể hiện trên trang phục của các bậc đế vương.
Trên những bộ trang phục cung đình triều Nguyễn, còn được lưu giữ khá nguyên vẹn cho đến ngày nay, hình tượng rồng xuất hiện đa dạng về hình thức, kiểu dáng, với những quy định nghiêm ngặt về số lượng, chất liệu và quy cách thể hiện.
Theo tài liệu của Bảo tàng Mỹ thuật cung đình Huế, y phục nhà vua mặc trong lễ thiết đại triều và các dịp Tết gọi là long bào, thêu hình rồng bay lên (rồng thăng), hai con rồng chầu mặt trời (lưỡng long chầu nhật), điểm xuyết các tầng mây, sóng nước (thủy ba). Trong lễ thiết thường triều, vua Nguyễn mặc hoàng bào, thêu rồng cuộn tròn (viên long) bằng chuỗi ngọc, xen kẽ bát bửu, hoa lá, thủy ba, chữ thọ…
Gần đây, với phong trào nghiên cứu và tìm về cổ phục Việt, nhiều cổ phục đã được phục dựng, giới thiệu tới công chúng. Nhà thiết kế Nguyễn Thị Nga (Coco), nhà sáng lập thương hiệu Vạn Thiên Y, đơn vị hoạt động trong lĩnh vực phục trang cổ cho biết: cổ phục Việt có quy chuẩn về hình tượng rồng. Trang phục của những thời kỳ khác nhau trong lịch sử được đội ngũ Vạn Thiên Y nghiên cứu và phỏng dựng nhằm giới thiệu đến công chúng. Trong đó, hình tượng rồng được thấy rõ nhất trên long bào triều Nguyễn, đại triều phục dành cho vua.
Theo nhà thiết kế Nguyễn Thị Nga, không chỉ năm rồng, mà với người Việt Nam cũng như người châu Á, hình tượng rồng mang biểu tượng quyền lực, sự may mắn. Và không chỉ trên cổ phục, mà trang phục hiện đại có hình tượng rồng cũng được công chúng quan tâm, ưa chuộng.
Trong xu hướng đó, Vạn Thiên Y đã giới thiệu bộ sưu tập thời trang “Vân long lưu vũ”, sử dụng họa tiết rồng đặc trưng qua các thời kỳ từ Lý, Trần, Lê, Nguyễn… kết hợp với thẩm mỹ và kỹ thuật hiện đại của thời trang nhưng vẫn gợi ra những nét đẹp của mỹ thuật truyền thống, tinh hoa của văn hóa Việt Nam. Ví dụ, hình tượng rồng được đưa lên trang phục dạ hội, áo sơ mi… vừa thời trang, vừa ứng dụng, tôn nét đẹp phụ nữ, qua đó lan tỏa hoa văn, giá trị Việt.
Không chỉ cổ phục mà các trang phục lấy cảm hứng từ giá trị xưa, mang sắc màu Việt được đông đảo công chúng, đặc biệt là giới trẻ đón nhận. Nhà thiết kế Nguyễn Thị Nga cho rằng, nhắc đến văn hóa, lịch sử, mọi người nghĩ khô khan và chỉ những người hoài cổ hay người lớn tuổi mới quan tâm. Nhưng "như cách chúng tôi làm và cảm thấy, người trẻ lại rất dễ đón nhận. Với nhiệt huyết, năng lượng tuổi trẻ, họ không chỉ tiếp nhận mà họ còn mang hình ảnh, câu chuyện văn hóa lan tỏa mạnh mẽ. Đó cũng là điều đáng mừng cho những người làm trong lĩnh vực văn hóa càng có nhiều động lực, hy vọng hơn trên con đường của mình".
Hơi thở đương đại được đưa vào văn hóa truyền thống thông qua các chương trình nghệ thuật, trang phục... để mọi người có thể dễ dàng tiếp cận và cảm nhận sự đặc sắc của văn hóa Việt Nam thông qua các bộ cổ phục cũng như trang phục ứng dụng dựa trên nền tảng, tinh hoa văn hóa Việt.
Nhà thiết kế Nguyễn Thị Nga mong muốn "những giá trị Việt, không chỉ về rồng, không chỉ về thời trang, mà còn liên quan đến câu chuyện gìn giữ và bảo tồn nét xưa, trở thành cầu nối mọi người, chung tay góp sức và quan tâm hơn tới văn hóa nước nhà”.
